De federale regering wacht morgen een lastige kern over de Belgische deelname aan de EU-operatie om handelsschepen in de Rode Zee te beschermen. Vooral MR is voorstander. Langs links wil men wel dat daar iets tegenover staat.
- Vanmiddag bespreken de kabinetschefs het al even, morgen moet het op de kern: de vraag of België straks deelneemt aan een EU-operatie op de Rode Zee, om handelsschepen te beschermen. Die worden er sinds het begin van het conflict in Gaza aangevallen door de Houthi, een sjiitische organisatie van rebellen in Jemen, die gesteund worden door Iran.
- De VS en de UK begonnen al militaire acties tegen die Houthi, die dat geweldig vinden: plots staan ze op de kaart en kunnen ze de ‘grote vijand’ weerwerk geven. Maar hun aanval op schepen verstoort wel degelijk de wereldhandel: onder meer Volvo Gent moest de productie stopzetten omdat rederijen hun boten liever laten omvaren via Afrika, dan nog in de bedreigde zone van de Rode Zee komen.
- De EU wil, op aandringen van Frankrijk, een militaire missie parallel met die van de VS: zo komen de Europese landen niet in ‘avonturen’ terecht. De EU-missie zou voornamelijk beschermend zijn: het escorteren van koopvaardijschepen in het cruciale stuk van de Rode Zee. 12 procent van de wereldhandel passeert hier.
- Ondanks dat voorzichtige diplomatieke kader van de EU, heeft men bij de PS en ook de groenen toch stevige bedenkingen. Vooral omdat de MR met minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) en in haar schaduw ook Georges-Louis Bouchez (MR) aandringen op deelname aan die missie. Het fregat Louise-Marie staat hoe dan ook gepland om naar de regio te varen, in het kader van een andere EU-missie. Zij zouden kunnen deelnemen.
- Ook premier Alexander De Croo (Open Vld), die het voorzitterschap van de Europese Raad heeft, wil zo’n deelname van België wel: kwestie van een goede leerling van de EU-klas te zijn.
- Maar het ligt gevoelig: een tweet van Lahbib, die stelde dat “België werkt met de EU-partners en de VS-bondgenoten om de maritieme veiligheid in de regio te herstellen”, schoot in het verkeerde keelgat bij de PS. Blijkbaar mag de VS daarbij niet genoemd worden.
- In ruil eist men hoe dan ook aan de linkerkant binnen Vivaldi andere actie, als de liberalen hun fregat willen, zelfs in een EU-context. Daarbij draait het ook om Gaza. Vooruit, Groen, Ecolo en de PS willen dat België opnieuw pleit voor humanitaire corridors in Gaza én een onmiddellijk staakt-het-vuren.
- Maar belangrijker: ze willen nog steeds ook juridische actie bij het Internationaal Gerechtshof tegen Israël. Aansluiten bij de klacht van Zuid-Afrika lijkt daarbij van de baan, maar de linkerkant van Vivaldi wil wél dat er een eigen procedure wordt opgezet, bij dat Hof, op basis van artikel 63, “om een humanitaire catastrofe te voorkomen”.
- Premier De Croo ging daarvoor al voorzichtig polsen bij andere EU-landen als Spanje en Ierland, die ook kritisch zijn voor Israël. In Davos had hij contact met een pak regeringsleiders, ook uit het Midden-Oosten, daarover. Een groepje EU-landen die samen zo’n klacht zouden formuleren bij het Internationaal Gerechtshof staat diplomatiek beter: alleen lijkt het niet te lukken, weinig EU-landen hebben er zin in. Enkel de Spaanse socialist Pedro Sanchez lijkt geneigd toe te zeggen, Ierland niet meteen.
