Key takeaways

• De Belgische regering waarschuwt burgers voor de juridische risico’s van deelname aan Budapest Pride vanwege Hongaarse wetten die openbare bijeenkomsten verbieden die “homoseksualiteit en geslachtsverandering” promoten onder minderjarigen.
• De Hongaarse premier Viktor Orbán bevestigde dat deelname aan de Pride juridische gevolgen kan hebben, waaronder boetes tot 500 euro en gevangenisstraf voor organisatoren.
• Ondanks de druk is er weerstand en de burgemeester van Budapest heeft de organisatie van Pride naar het lokale niveau overgeheveld, waardoor het mogelijk de grootste Pride-mars sinds de jaren ’90 wordt.

Het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft zijn reisadvies voor Hongarije in de aanloop naar de geplande Pride-demonstratie in Budapest op 28 juni bijgewerkt. De Hongaarse regering beschouwt Pride als illegaal, wat voor rechtsonzekerheid rond de bijeenkomst zorgt.

Belgische reizigers wordt aangeraden extra voorzichtig te zijn en te begrijpen dat hun deelname op eigen risico is. De waarschuwing komt voort uit een controversiële Hongaarse wet die openbare bijeenkomsten verbiedt die “homoseksualiteit en geslachtsverandering” promoten bij minderjarigen. Volgens deze wet worden Pride-evenementen ook aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen.

Overheidsoptreden

De Hongaarse premier Viktor Orbán heeft onlangs bevestigd dat deelname aan deze demonstraties juridische gevolgen kan hebben. De wet voorziet in boetes tot 500 euro en staat het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie toe om deelnemers te identificeren. Organisatoren riskeren gevangenisstraf.

Ondanks de druk is er verzet. De burgemeester van Budapest, Gergely Karácsony, die een uitgesproken criticus van de heer Orbán is, heeft de organisatie van Pride naar het lokale niveau overgeheveld, zodat er geen officiële toestemming van de politie nodig is. De organisatoren verwachten meer dan 35.000 deelnemers, wat het de grootste Pride-mars sinds de jaren 90 zou kunnen maken.

Reisadvies

Het door het Ministerie van Buitenlandse Zaken bijgewerkte reisadvies benadrukt de dubbelzinnigheid rond de omstandigheden van Pride. Het wijst erop dat deelname aan een demonstratie die niet is toegestaan door de Hongaarse wet strafbaar is. Belgische burgers wordt aangeraden zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s en hun persoonlijke verantwoordelijkheid, op de hoogte te blijven via de media en de sociale netwerken van de Belgische ambassade in Budapest, weg te blijven van tegendemonstraties en de instructies van de lokale ordehandhavers op te volgen in geval van onrust.

Er heerst een voelbare spanning in Budapest nu de Pride nadert. VRT NWS–journalist Bram Vandeputte beschrijft een gevoel van repressie dat uitgaat van de regering-Orbán. Veel deelnemers willen niet geïdentificeerd worden, vooral nu gezichtsherkenningstechnologie is toegestaan.

Internationale reactie

Hoewel er ongerustheid heerst, zijn er overal in de stad subtiele uitingen van solidariteit. Een regenboogsticker op een lantaarnpaal of kleurrijk speelgoed in een etalage zijn volgens Vandeputte bescheiden maar betekenisvolle gebaren voor de LGBTQ+ gemeenschap.

Voorlopig lijkt de aanwezigheid van de politie beperkt. Vandeputte merkt echter op dat persmedewerkers onmiddellijk werden aangesproken door beveiligers in de buurt van het parlementsgebouw.

De heer Orbán verdedigde zijn standpunt op de Hongaarse publieke radio door te zeggen dat Hongarije een beschaafde natie is en dat de politie eerst zal proberen om mensen over te halen om zich aan de wet te houden. Hij benadrukte dat overtreders juridische gevolgen zouden krijgen. Orbán reageerde ook scherp op internationale kritiek, onder andere van de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, die erop aandrong dat de Pride-demonstratie ongehinderd doorgang zou moeten vinden. Hij beschuldigde haar en Moskou ervan Hongarije als een inferieur land te behandelen.

Steun

Ondanks de dreiging van repressie spraken veel landen hun steun uit voor de LGBTQ+ gemeenschap in Hongarije. Prominente Belgische figuren, waaronder Elio Di Rupo (PS) en Kathleen Van Brempt (Vooruit), bevestigden hun aanwezigheid op Pride.