Te stereotiep, niet realistisch genoeg, onbegrijpelijk, maar toch blijf je doorgaan met het kijken naar afleveringen van een bepaalde serie. Dit gedrag, dat bekendstaat als “hate-watching”, is wijdverspreid en bestaat eigenlijk al geruime tijd.

Geïnspireerd door binge-watching, waarbij je afleveringen van een serie zonder onderbreking achter elkaar bekijkt, houdt hate-watching in dat je hetzelfde doet, maar dan met content die je niet leuk vindt. Dit lijkt in eerste instantie onlogisch, maar bestaat al geruime tijd. Mensen consumeren al lange tijd inhoud die ze beweren niet leuk te vinden, als een soort van schuldig genoegen.

Pas in 2012 bedacht een journalist van The New Yorker de beste term om dit fenomeen te beschrijven. Hate-watching, wat simpelweg kan worden vertaald als “iets kijken dat je haat”, heeft de afgelopen jaren aan populariteit gewonnen naarmate streamingplatforms zich ontwikkelden en steeds meer inhoud aanboden.

Hoewel er verschillende factoren meespelen bij deze meer voorkomende praktijk dan men zou denken, lijkt binge-watching, dat gemeengoed is geworden, hier veel mee te maken te hebben. Omdat we zo gewend zijn geraakt aan het constant consumeren van films en series, kijken we naar dingen die we niet leuk vinden om aan deze behoefte te voldoen.

Waarom doen we onszelf dit aan?

Er zit iets sadomasochistisch in het blijven kijken naar een serie die ons irriteert omdat deze zo leeg, stereotiep of slecht geschreven is. Toch kan hier betekenis in worden gevonden.

• Deze praktijk kan onverwacht het vermogen hebben om ons tijdelijk gelukkig te maken. Vreemd, vind je niet? Toch hebben onderzoeken aangetoond dat het ervaren van intense emoties zoals haat dit vermogen heeft.
  • Gelukshormonen worden afgegeven als reactie op deze emoties, omdat er geen reële dreiging aanwezig is.
• Het ‘leuk vinden om iets te haten’ heeft een cathartisch aspect. “Het bekijken van een film of serie die bij jou alleen maar haat, walging of minachting oproept, stelt je onderbewustzijn in staat agressieve impulsen te uiten zonder enig gevaar”, legde Stephen Dehoul, psycholoog en verslavingstherapeut, uit aan HuffPost.
  • Dit heeft een bevrijdend aspect, omdat je iets kunt verachten zonder jezelf minachtend te voelen omdat je het aan niemand oplegt.
  • Maar nog meer, “het is een soort anesthetische verslaving, zonder enige reflex of intuïtie, het is een vorm van plezier”, voegde de psycholoog eraan toe.
• Het is ook een manier om onze grenzen te testen: wanneer is iets te slecht? “Op de een of andere manier is er plezier in jezelf vergelijken met iets wat je belachelijk vindt, het spiegelt je eigen ervaring en kan je in zekere mate voldoening schenken.” Hate-watching heeft iets snobistisch.

“We besteden niet zoveel tijd aan een werk dat echt ongemakkelijk is. Er is plezier aan verbonden. Het is zoals die liedjes waarvan we beweren dat we ze niet kunnen uitstaan, maar waarop we toch meeklappen, gedwongen om toe te geven dat ze aanstekelijk zijn.”

psychiater Jean-Victor Blanc

Gevoel van verbondenheid

Dit laatste punt past in een andere, vaak onbewuste, benadering, namelijk de behoefte om deel uit te maken van een gemeenschap. Want door te blijven kijken naar iets dat ons ergert, zijn we tegelijkertijd op zoek naar hoe ver de mislukking kan gaan, maar ook naar argumenten om het te verafschuwen.

• De gevoelens die we kunnen ervaren bij een slechte serie stimuleren ons om onze gevoelens te delen met anderen of simpelweg op sociale media.
• Het zien dat anderen het met ons eens zijn, geeft ons het gevoel deel uit te maken van een gemeenschap. Dus gaan we door om uiteindelijk deze schijn van verbondenheid te voeden.
• Helaas gaan achter soms terechte kritiek daadwerkelijk giftige gedragingen schuil. Hier wringt het schoentje, want hoewel kritiek op media deel uitmaakt van het spel, is het gebruik van een populaire serie om beledigende generalisaties te maken dat niet.
• En dat is niet het enige probleem. In sommige gevallen missen we de “positieve” aspecten van het hate-watching en komen we in een stadium waarin we een programma echt beginnen te haten, wat verder gaat dan artistieke kritiek en schadelijk kan zijn voor onze geestelijke gezondheid. In dat geval is het natuurlijk aan te raden om te stoppen met deze vorm van marteling.
  • Protesteren tegen de stereotypen in “Emily in Paris,” een succesvolle serie op Netflix, zal niet verhinderen dat het vierde seizoen wordt gemaakt.

Ironie van het lot

Het is des te meer betreurenswaardig dat het kijken naar een programma om het te blijven bekritiseren of om te zien hoe ver het belachelijke scenario zal gaan in feite in het voordeel is van dat programma. De platforms maken geen onderscheid tussen een kijker die van hun serie houdt en een kijker die deze verafschuwt. Het enige wat telt, is de kijkcijfers. Het vernieuwen van de serie is dus de moeite waard.

• Het geval van “Emily in Paris” is daar een perfect voorbeeld van. Tijdens het eerste seizoen kreeg de serie veel kritiek op sociale media. Stereotypen, slechte dialogen, oppervlakkige personages, alles werd bekritiseerd.
• Toch werd “Emily in Paris” vernieuwd voor een vierde seizoen. Het bewijs dat ondanks de kritiek, Netflix op basis van kijkcijfers beslist dat het een succes is.
• Hetzelfde geldt voor “Elite,” waarvan het zevende seizoen zojuist op het platform is uitgebracht.

Samengevat: hate-watching heeft voordelen, vooral als een variant van het schuldige plezier. Het kan interessant zijn om een programma te consumeren om te zien hoe ver het zal gaan in middelmatigheid als het een gezonde bezigheid blijft. Je hersenen uitzetten en genieten van de stereotypen van Emily in Parijs kan geen kwaad.

(nd)