Een duidelijk statement van premier Alexander De Croo (Open Vld) in de Kamer: “Een hongerstaking mag het beleid niet bepalen.” Daarmee geeft de eerste minister volle ruggensteun aan staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V), die niet van wijken wil weten ten opzichte van een groep van 450 hongerstakers. PS en Ecolo, en ook Jong Groen, hadden al aangegeven dat zij wel degelijk willen dat er duidelijke criteria voor regularisaties komen: uit dat kamp gaf niemand gisteren een kik. De regering hoopt zo de hongerstakers af te stoppen: die zitten zo’n 40 dagen ver in hun actie. Een soortgelijke poging om een regularisatie te krijgen in de periode van Maggie De Block (Open Vld) duurde liefst 100 dagen.

In het nieuws: De premier komt Mahdi steunen.

De details: Men wil zo een duidelijke boodschap aan de hongerstakende asielzoekers geven.

• Timeo Danaos et dona ferentes, vrees de Grieken en hun geschenken. Niets dan lof, zo leek het wel, vanuit de Vlaamse oppositie voor Sammy Mahdi, de staatssecretaris voor Asiel en Migratie, gisteren in de Kamer. Maar als dat vanuit de oppositie komt, heeft het een dubbele bodem:
  • “Ik heb begrip voor de moeilijke positie van de heer Mahdi en wil hem mijn steun betuigen. In dit dossier is er voor de regering voortdurend friendly fire vanuit de eigen rangen, aangezien de PS, Ecolo en Groen pleiten voor heldere criteria in de wet, andere procedures en een collectieve regularisatie. Dat wekt natuurlijk voortdurend valse hoop”, zo stelde zijn voorganger Theo Francken (N-VA).
  • “Het is al goed dat staatssecretaris Mahdi niet toegeeft aan de chantage, maar Ecolo en Groen zijn de pyromanen binnen de regering en ze zullen steeds opnieuw het vuur willen aanwakkeren. Veertien dagen geleden nog werd de staatssecretaris teruggefloten toen hij een nieuwe wet op de woonstbetreding wou invoeren”, liet ook Jean-Marie Dedecker (Onafhankelijk) zich horen.
  • “De schuldigen zijn de linkse partijen, die de illegalen een regularisatie voorhouden; de vorige regeringen met hun collectieve regularisatierondes en tot slot de premier, die zijn staatssecretaris en de linkse coalitiepartners elkaar laat tegenspreken”, sneerde het extreemrechtse Kamerlid Dries Van Langenhove (Vlaams Belang).
• Dat laatste was even later toch niet meer het geval: premier De Croo gaf in zijn repliek een wel heel duidelijk antwoord: die regularisatie komt er niet. “Ik wil duidelijk stellen dat in deze geen sprake kan zijn van een collectieve behandeling of regularisatie. De bevoegde administratie, de Dienst Vreemdelingenzaken en de staatssecretaris behandelen elk dossier met hart én verstand en op die manier moeten ze adviezen blijven uitbrengen over elk dossier”.
• Daarmee deed De Croo wel heel duidelijk de deur dicht, nadat de PS en Ecolo, en ook voorzichtig Groen, die deur toch op een kier hadden gezet. De linkerzijde van de regering is namelijk meer dan bezorgd over wat aan de Brusselse universiteiten gebeurt: de actie van de hongerstakers loopt nu al 40 dagen en sommige stakers zijn er al erg aan toe.
• De PS kwam vrijdag met een perscommuniqué, waarbij Mahdi werd gevraagd om een Interministeriële conferentie rond migratie – een overleg dus met de deelstaatregeringen – bijeen te roepen. Daarbij wilde de partij ook een aantal “duidelijke criteria” en eventueel zelfs een “onafhankelijke commissie” voor de regularisatie van mensen zonder papieren creëren. Die conferentie was eigenlijk al gepland.
• Ecolo volgde al snel in die eis en wees erop dat, ondanks het feit dat daarover niets in het regeerakkoord is opgenomen, “de staatssecretaris toch zijn bevoegdheden kan gebruiken”.

The big picture: Het dossier wordt meteen wel erg communautair.

• Wie gisteren het debat in de Kamer volgde, kan er moeilijk naast kijken. Drie Vlaamse Kamerleden, die willen dat Mahdi “niet plooit voor de chantage” en hem vanuit de oppositie “steunen”. Maar tegelijk kwamen ook drie Franstalige Kamerleden tussen, de oppositie aan Franstalige kant: cdH, PTB-PVDA en DéFI. En daar klonk een heel ander signaal. Zij “steunen” de linkerkant van de regering:
  • “In de regering dringen de PS en Ecolo aan op een oplossing en wij steunen hen daarin“, zo stelde Nabil Boukili (PTB).
  • “Wat zal de regering doen om een einde te maken aan hun wanhoop en hen hun waardigheid terug te geven? We willen ook geen collectieve regularisatie, maar wel duidelijke criteria en een onafhankelijke commissie die in die dossiers de knopen doorhakt”, stelde Vanessa Matz (cdH), die net terugkwam van een bezoek aan de hongerstakers.
  • “Niemand vraagt een grootschalige regularisatie van alle personen die illegaal in ons land verblijven. We vragen meer criteria, meer transparantie, minder willekeur. Zal u hardnekkig blijven vasthouden aan de koers die door de vorige regering werd uitgezet? Zal u tienduizenden mannen, vrouwen en kinderen in de kou laten staan?”, stelde François De Smet, partijvoorzitter van DéFI.
• Wat die Franstalige oppositie achteraf ook voor de camera’s van de Franstalige tv-zender LN24 kwam zeggen: “Waar is het verschil met het beleid van Francken?” Over de taalgrens hangt immers nog steeds het doembeeld van de “ultrarechtse” N-VA, die op een “onmenselijke manier” het migratiebeleid aanpakte. En nu moeten PS en Ecolo van de oppositie van de PTB, maar ook van cdH en DéFI, horen dat er in feite “niets is veranderd”: een bijzonder lastige boodschap na de felle strijd die ze in de vorige legislatuur zelf met Francken voerden.
• Opvallend genoeg kwam vanuit de meerderheid niemand meer tussen: de zaak moet worden gesust, zoveel is duidelijk. De enige die zich wel nog duidelijk liet horen, was Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert, die voor de camera’s nog eens herhaalde “dat regularisatie niet in het regeerakkoord staat“.

En nu? De liberalen en Mahdi halen zo voorlopig de bovenhand.

• Binnen de Vivaldi-coalitie kreeg Mahdi met zijn ferm standpunt al voluit steun van Lachaert en zeker van Georges-Louis Bouchez (MR), die zich erg vocaal achter de staatssecretaris schaarde. Feit is dat de coalitie in haar regeerakkoord niet over regularisatie sprak: geen toeval, want zowel voor Open Vld als CD&V, maar ook voor Vooruit, is dat onbespreekbaar.
• Het debat dat binnen de regering woedt, is net iets genuanceerder: ook de PS en Ecolo willen geen regularisatie an sich, ze willen “duidelijke criteria vastleggen”. Maar daarvoor is Mahdi als de dood: dan schep je eigenlijk een precedent om daarna toch een nieuw migratiekanaal te openen.
• Met de ferme taal hoopt men binnen Vivaldi de hongerstakers nu te ontmoedigen: de hoogste gezagsdrager van het land heeft laten verstaan dat ze niet op een regularisatie moeten hopen. Want zolang de hongerstaking duurt, blijft de druk vanuit het middenveld en de Franstalige oppositie aanhouden.
• In dat opzicht is de huidige actie nog klein bier ten opzichte met wat Maggie De Block (Open Vld) als staatssecretaris moest trotseren toen ze in 2012 de bevoegdheid Asiel en Migratie had. Toen duurde een soortgelijke actie meer dan 100 dagen voor men stopte.
• Alleen gaat het deze keer om veel meer mensen, 23 toen, meer dan 400 nu. En het lijkt ook virulenter: na het perscommuniqué van de PS naaiden vier actievoerders hun mond dicht. Een wel heel harde manier van actievoeren.
• Voor de PS, Ecolo en Groen is het dossier dus allerminst weg: ook de komende maanden blijft die druk. En met een som van 19 zetels van de PS plus 21 van de groenen, is dat wel een bijzonder stevig blok van 40 zetels binnen Vivaldi. De kans bestaat dat men toch vroeg of laat met hun wensen rekening zal moeten houden, ondanks een gebrek aan tekst in het regeerakkoord.
• Maar dat botst dan onherroepelijk op de ferme lijn van Mahdi, die gisteren zijn standpunt nog eens stevig herhaalde en “applaus” kreeg dus van Francken en De Decker. Het zet de zaak stevig vast, met weinig ruimte tot manoeuvreren.

Ook vandaag: Los van de Rode Duivels die vanavond in München spelen, zowaar een bijeenkomst in de Senaat.

• Daar brengt men een parlementaire commissie bijeen die de evaluatie zal maken van alle vorige staatshervormingen en zal “oplijsten wat allemaal niet werkt”, om dan de volgende, zevende staatshervorming voor te bereiden.
• Binnen Vivaldi zijn twee ministers van Institutionele Hervormingen aangeduid – Annelies Verlinden (CD&V) en David Clarinval (MR) – om die staatshervorming al tegen 2024 uit te werken. Voorlopig zijn ze vooral bezig geweest met het aanduiden van de juiste artikelen in de Grondwet die moeten worden gewijzigd, om tot zo’n staatshervorming te kunnen overgaan. De weinig verrassende oplossing bestond erin gewoon artikel 195 aan te duiden: daarmee kan je alles wijzigen.
• Maar daarnaast wil het Parlement dus ook een rol, legt Gilles Vanden Burre, de fractieleider van Ecolo, uit in La Libre: “Dit is een nieuwe manier van staatshervormingen voorbereiden, die innoverend is. De toekomst van het land wordt niet meer bepaald door politici die zich gedurende drie maanden op Hertoginnedal, zonder enig overleg, opsluiten”, zo stelt hij.
• Bedoeling is dus een lijst te maken van hoe alles ineen zit en ook aan te duiden “wat niet werkt”. Volgend jaar worden vervolgens ook burgers uitgeloot om hun gedacht te komen zeggen, nog een nieuwigheid.
• En kijk: ook de oppositie van de N-VA komt meedoen om de oplijsting te maken. “Ik heb wel nog maar weinig institutioneel enthousiasme ontdekt bij de bevoegde ministers Clarinval en Verlinden”, merkt die in La Libre op.

Goed genoteerd: Een belangrijk signaal vanuit de advocatuur over de manier waarop politierechter D’hondt te werk gaat.

• Een bloemlezing in Het Laatste Nieuws, over hoe politierechter Peter D’hondt (61) voor een speciale zogenaamde “coronarechtbank” recht sprak, doet stof opwaaien. De krant had het nogal badinerend over “een kwinkslag hier, een snedige opmerking daar“. Maar wat vervolgens verscheen, is volgens critici toch van een andere orde.
• Om te beginnen verklaart de rechter “geen werkstraffen te geven“, “want dat helpt toch niet bij die mensen die voor mij verschijnen”. Wat volgt is een relaas van rechtspraak die de wenkbrauwen doet fronsen.
• Zo werden mensen die de mondmaskerplicht niet opvolgden en met meer dan twee personen in de wagen zaten bijzonder streng aangepakt: een gevangenisstraf van drie maanden. Iemand die veroordeeld werd omdat hij bij hem thuis vijf mensen had uitgenodigd, kreeg bovendien de volgende woorden als commentaar van de rechter. “Voor mensen zoals u trek ik naar de zee, daar kunnen de idioten maar langs drie kanten komen”, zei D’hondt.
• En er was de tragische zaak van een transseksuele sekswerker die door de maatregelen niet anders kon dan illegaal een klant ontvangen na een advertentie op de website Redlights. De politie betrapte de twee, waarop de uitvlucht volgde dat de sekswerker haar klant “hielp een appartement te zoeken”. D’hondt veroordeelde de sekswerker tot drie maanden cel, een boete van 3.200 euro, en vond het volgens Het Laatste Nieuws nodig om al lachend te stellen: “Dat is hier niet blind gekocht maar bloot gekocht”.
• Die uitspraken schieten in het verkeerde keelgat. “Een rechter moet onpartijdig de wet toepassen en dat feitelijk en juridisch motiveren, met menselijkheid en gezag. Vulgaire en laatdunkende schamperheid is geen gezag en geen onpartijdigheid, maar de negatie van beide”, stelt Peter Callens, de voorzitter van de Orde van Vlaamse Balies, advocaat en gewezen stafhouder. Vraag is of men veel kan doen aan de werkwijze van D’hondt, behalve wijzen op deze essentiële beginselen van het recht.

Voor u berekend: De VRT kost 251,6 miljoen euro aan belastinggeld dit jaar. 38 euro per Vlaming dus.

• Het staat netjes in het jaarverslag van de openbare omroep: de VRT heeft vorig jaar 251,6 miljoen euro overheidsgeld uitgegeven. Daarmee eindigde de omroep op een kost van 38 euro per Vlaming per jaar. Dat is overigens 2,60 euro minder dan in 2019. Die cijfers halen ook de krant.

Voor u berekend: De subsidies om papieren kranten te bussen kosten 178 miljoen euro per jaar. 15,6 euro per Vlaming dus.

• Het staat nergens, in geen enkel jaarverslag. Het duurde jaren voor zelfs het Rekenhof de bedragen publiek maakte. En de verschillende mediagroepen doen er ook lastig over: hoeveel zij dan precies netto “steun” krijgen uit die subsidies? Niemand die het weet. De steun bestaat in de vorm van een contract met Bpost, dat zo goedkoper de kranten kan bussen en dus de krantenabonnementen subsidieert.
• Eén zaak weten we wel: het kost iets minder dan de helft van de VRT per jaar dus, aan de belastingbetaler.