In juli vergaderen de lidstaten van het NAVO-bondgenootschap in het Litouwse Vilnius. Verwacht wordt dat de organisatie meer inspanningen gaat eisen van de leden, met 2 procent van het bbp investering in defensie als minimumeis. Slecht nieuws voor België, dat met 1,18 procent onderaan bengelt. Jasper Pillen, Kamerlid voor Open Vld in de commissie Defensie, geeft duiding.

Beluister hier het volledige interview met Jasper Pillen.

De essentie: Investeringen in de NAVO is geen klusje dat van vandaag op morgen geklaard is.

• “We moeten eigenlijk teruggaan naar 2014, naar de NAVO-top in Wales. Daar werd van de landen gevraagd om echt te gaan bewegen naar die twee procent. Dat is eigenlijk de afspraak die gemaakt is in Wales”, zo zegt Jasper Pillen. “Nu nog geen tien jaar later, wordt die twee procent norm eigenlijk de absolute ondergrens. Landen moeten die norm halen en eigenlijk zelf richting 2,5, misschien zelfs drie procent van het bbp naar defensieuitgaven bewegen. Dus dat is een totale paradigmashift van 2014 ten opzichte van 2023 natuurlijk.”
• Maar om hoeveel geld gaat het eigenlijk? “Voor België kwam het in 2022 neer op zo’n 6,5 miljard euro, en dan zit je aan een bijdrage van 1,17 procent van het bbp. Doe dat ongeveer maal twee, en je zit op een elf miljard. Dat zou voor ons land natuurlijk budgettair een enorme opdracht zijn”, zo verduidelijkte het Kamerlid.

Onderliggend: Door de penibele financiële situatie van ons land wordt vaak de vergelijking gemaakt met het noodlijdende Griekenland. Op defensievlak varen beide landen echter een heel andere koers.

• “Op defensievlak zouden we misschien beter een nieuw Griekenland zijn, want dat geeft maar liefst 3,5 procent uit aan defensie”, zo lacht Pillen. “Griekenland is dus een speciaal voorbeeld: we moeten absoluut niet naar Griekse toestanden gaan, maar op vlak van percentage van het bbp voor defensie trekken zij absoluut de kop.”
• “Voor ons land is dit een enorme opdracht, maar wel een die we eigenlijk al de afgelopen twintig jaar hadden moeten zien aankomen”, zegt de liberaal. “De afbouw van defensie in ons land is al jaren bezig, budgettair, maar ook op het vlak van personeel en capaciteiten. Dat is een collectieve verantwoordelijkheid van iedereen in de Wetstraat die hiervoor te weinig aandacht heeft gehad”, wijst Pillen ook naar zijn collega-politici.
• De huidige regering besliste wel al om te gaan investeren in defensie, maar zelfs dan naderen we de twee procent niet: “We hebben een heel duidelijk pad naar 1,54 procent tot 2030. Dat ligt vast. De investering die daarmee gepaard gaan liggen ook vast. Alleen, door de situatie in Oekraïne en dus de extra aandacht voor de defensiebudgetten, komt de Belgische inspanning te laag uit in vergelijking met de rest”, zo verduidelijkt Pillen. “Ik denk dat het een essentieel onderdeel zal worden van regeringsonderhandelingen in 2024, op welke manier we versneld naar die 2% gaan met die nieuwe regering”.