Rusland kon na 102 dagen oorlog ruim 20 procent van het Oekraïense grondgebied veroveren. In veel steden verzetten de burgers zich echter hevig tegen de nieuwe overheerser. Onder meer in Melitopol, gelegen tussen het schiereiland de Krim en de pro-Russische separatistische republiekjes, zijn Oekraïense partizanen hevig in de weer de Russen op alle mogelijke manieren te boycotten.
Melitopol is cruciaal voor Rusland om een landbrug te bekomen die de Krim verbindt met de rest van Rusland. Al in de eerste dagen van de Russische invasie van Oekraïne, op 26 februari, viel de stad ten prooi aan de Russische troepen. Hoewel de verovering relatief eenvoudig was, is het behoud dat veel minder. Elke dag loeren er gevaren om de hoek voor de Russische bezetter.
Op 18 mei werd een granaat gegooid op een commandopost en een trein vernield, op 22 mei was een radarstation en een stuk spoorweg het slachtoffer, op 29 mei vond pro-Oekraïens protest plaats in de stad en de dag nadien ontplofte de woning van een collaborateur. Volgens Oekraïne konden partizanen die aanwezig zijn in de stad op die manier, met telkens opnieuw kleine aanslagen, al 100 Russische soldaten doden. “Onze mensen doen er alles aan om de aarde onder de voeten van de Russische bezetter te verschroeien”, zei de burgemeester van de stad, Ivan Fedorov.
Hoofdstad van het verzet
Ondertussen werd Melitopol zelfs uitgeroepen als “hoofdstad van het Oekraïense verzet”. Hoofdstad, maar niet enige stad. Want ook in Kherson, een stad honderd kilometer ten westen van Melitopol, verzet de lokale bevolking zich hevig. De nabijgelegen luchthaven werd sinds de verovering al minstens twintig keer opgeblazen door partizanen. In Enerhodar, een stad aan de Dnjepr die gedomineerd wordt door de kerncentrale, overleefde de collaborerende burgemeester Andrej Shevtsjoek ternauwernood een aanslag.
De creatiefste aanslag op Russische soldaten vond echter plaats in Izioem, waaruit het Russische Donbasoffensief wordt gestuurd. Een vriendelijk oud vrouwtje gaf enkele hongerige Russische soldaten taart, die bleek vergiftigd te zijn. Uit onderschepte telefoontjes tussen een Russische soldaat en zijn vriendin konden Oekraïense inlichtingendiensten opmaken dat acht soldaten hieraan ook overleden waren.
Tractorpulling voor gevorderden
Maar de aanslagen hebben niet enkel de soldaten zelf als doel. Regelmatig ontploft er in bezet gebied wel eens een wapen- of brandstofopslag, en de Ukrainian John Deere Brigade is naarstig in de weer Russische tanks, pantservoertuigen en tankwagens weg te takelen. Ook in Rusland, vooral in de grensgebieden, vliegen regelmatig brandstoftanks in de lucht.
De partizanen opereren echter niet helemaal op eigen houtje: toen in 2015, tijdens de oorlog in de Donbas, enkele partizanenaanslagen mislukten, besloot de overheid de Special Operations Forces (SSO) op te richten. Die coördineert aanvallen van speciale eenheden met hulp van binnenuit, de partizanen dus. De SSO staat ook in voor de opleiding van gewone Oekraïners tot ‘geheime wapens’ die bijzonder nuttig blijken.
(am)
