Duits undercover-onderzoek onthult dat sportartikelenreus Nike nieuwe sneakers vernietigt in een versnipperfabriek in Herenthout. Ook oude schoenen die Duitse consumenten in de winkel deponeerden om te laten recycleren, zouden daar zonder verdere verwerking vernietigd worden.

Drie Duitse media, Panorama (Das Erste), Die Zeit en de journalistieke start-up Flip, wilden weten waar Nike-schoenen die de consument in de winkel achterlaat voor recyclage daadwerkelijk terechtkomen. Ze plaatsten gps-trackers onder de zool om het hele traject van de schoenen te volgen. Het project, waar enkele bekende Duitsers aan meewerkten, kreeg de naam Sneakerjagd (sneakerjacht).

Groot was hun verbazing toen bleek dat sommige sneakers terechtkwamen in een anonieme versnipperfabriek in het Antwerpse Herenthout. Dat doet volgens de onderzoeksjournalisten vermoeden dat de oude schoenen niet gerecycleerd worden, maar gewoon vernietigd.

Recyclage of vernietiging?

Nike Duitsland had nochtans al in 2007 aangekondigd dat versleten schoenen in het – eveneens Belgische – Meerhout verwerkt zouden worden. Daar zou volgens het Reuse-a-Shoe programma een recyclagefabriek de materialen van de schoenen scheiden en granuleren tot restmateriaal dat de naam “Nike Grind” krijgt. Daarmee kunnen allerhande sportoppervlakken, zoals tennisbanen of basketbalvelden, mee aangelegd worden.

De gps-tracking leidde echter niet naar de recyclagefabriek in Meerhout, maar naar de vernietigingsfabriek in Herenthout, zeggen de onderzoeksjournalisten.

Nieuwe schoenen

Ter plaatse wachtte hen nog een grotere verrassing, want ze konden vaststellen dat er ook nagelnieuwe schoenen van dezelfde reeks door de shredder-machines in Herenthout gingen. “We kunnen onze ogen bijna niet geloven. Want de schoenen die per doos op tafel worden gekieperd, zien er allemaal gloednieuw uit”, zeggen de Duitse journalisten die het spoor tot in Herenthout volgden.

Ze vonden aanwijzigingen dat het in sommige gevallen om door de consument geretourneerde artikelen gaat. Mogelijk gaat het om schoenen die Nike uit de handel wil halen om plaats te maken voor nieuwe collecties.

Alleen het vulpapier van de nieuwe schoenen zou verwijderd worden. Voor de rest vindt er geen opsplitsing van de materialen plaats, getuigde een werknemer. De schoenen worden in hun geheel versnipperd.

Het journalistenconsortium zegt zowel de Belgische, Duitse als Amerikaanse persdienst van Nike gecontacteerd te hebben, maar kregen geen antwoord over hoe de praktijken in Herenthout met de recyclagebeloften en het duurzaamheidsbeleid van de sportartikelenreus rijmen. (mah)