Cd&v krijgt de wind van voren. “Ze willen een fiscale hervorming, maar ze hebben wel een grote ‘as’ met de MR? Hoe leg je dat uit?”, vraagt Melissa Depraetere (Vooruit). “Alle partijen worden gegijzeld door het abortusstandpunt van cd&v. En hun fiscale hervorming werd wel gekelderd vanuit liberale hoek, niet de groenen”, zo zet men op het kabinet van Petra De Sutter (Groen) de puntjes op de i. Zowel bij Vooruit als Groen klinkt vanmorgen grote verontwaardiging over de vergelijking die Hilde Crevits (cd&v) eerder deze morgen plots maakte tussen de fiscale hervorming en de abortushervorming. Afgelopen weekend legden zowel Frank Vandenbroucke (Vooruit) als Petra De Sutter (Groen) het abortusdossier opnieuw op tafel: cd&v saboteerde dat dossier en “gijzelt” de Vivaldi-partners. “Gijzelen? Een totaal ongepast woordgebruik. Dat dit dan komt van twee partijen die gewoon de fiscale hervorming van Vincent Van Petegem mee getorpedeerd hebben, die het onmogelijk gemaakt hebben dat die er kwam, ik vind het eigenlijk wel straf”, stelde Crevits daarover op Radio 1. Plots valt het spagaat tussen “zoete broodjes bakken met Bouchez”, en tegelijk “koste wat kost” alles inzetten op een fiscale hervorming wel heel hard op, voor Sammy Mahdi (cd&v).

In het nieuws: Plots verwijt cd&v zowel Groen als Vooruit “de fiscale hervorming te hebben getorpedeerd”. 

De details: Hilde Crevits (cd&v) zet zo de spotlights op de inhoudelijk toch wat vreemde alliantie die cd&v-voorzitter Sammy Mahdi (cd&v) heeft afgesloten met Georges-Louis Bouchez (MR). Want uitgerekend die voorzitter en zijn partij waren degenen die van bij het begin tot het einde de fiscale hervormingen van Vincent Van Petegehem (cd&v) niet lusten. 

• “Als de PS en N-VA een as vormen, dan vormen wij graag een as met Les Engagés en de MR”, zo bevestigde het cd&v-hoofdkwartier vorige week letterlijk in Het Nieuwsblad, wat al weken als gerucht door de Wetstraat gaat. Georges-Louis Bouchez kan er immers maar moeilijk over zwijgen: neen, “hij staat helemaal niet geïsoleerd”, want hij heeft cd&v en Mahdi als bondgenoot, vertelt hijzelf overal. Bij cd&v ontkennen ze niet langer. 
• Ook dit weekend herhaalde cd&v-voorzitter Mahdi op zijn kiescongres in Mechelen alweer die redenering: “Wij gaan echt niet toekijken en wachten op wat de paringsdans tussen N-VA en PS oplevert”, waarbij die twee “in een kasteel gaan onderhandelen, en de rest braafjes mag ondertekenen”, zo stelde Mahdi afwijzend. “Wij zijn de leider in het politieke centrum. (…) Met een sterk mandaat van de kiezer sleuren we PS en N-VA uit hun kasteel”,
• Maar naast dat ‘sterk mandaat’, dus ook met een soort ‘tegenalliantie’ ten opzichte van Magnette en De Wever, een ‘as’ zoals ze het zelf noemen bij cd&v. 
• Het is dezelfde terminologie die in 2014 Wouter Beke (cd&v) en Charles Michel (MR) hanteerden. Die ‘as’ leverde toen finaal de Zweedse regering op, een onuitgegeven coalitie, waarbij de MR als enige Franstalige partij in de coalitie sprong én de premier leverde.
• Dat de peilingen het zelfvertrouwen van Mahdi en co hebben opgekrikt, staat buiten kijf: plots droomt cd&v luidop van de derde plek in het landschap, na Vlaams Belang en N-VA. En scores van bijna 17 procent voor Les Engagés in de peilingen doet dromen van meer: de christendemocraten zouden na de socialisten de tweede grootste politieke familie kunnen worden.
• Meteen niet meer onlogisch dat Mahdi zelf over de tongen gaat als “kandidaat-premier”, niet toevallig ook een gerucht dat door Bouchez himself wordt aangeblazen: hij steekt Mahdi graag onder die spotlight, mogelijks om zelf z’n kansen gaaf te houden. Al blijven die miniem, zolang hij geen Nederlands spreekt. Dit weekend in de Zevende Dag lukt dat alvast andermaal niet.
• “Sammy premier, en de rest maakt niet veel uit zeker? Al ben ik niet zeker of er veel enthousiasme daarover is bij de andere partijen”, zo klinkt bij een collega-partijvoorzitter aan Vlaamse kant. Dat Mahdi eerder lastige relaties heeft met zowat elk van de andere partijleiders, behalve dan Bouchez en Maxime Prévot (LE) is ook geen groot geheim in de Wetstraat.

Waarom dit ertoe doet: Over abortus gaat Crevits nu de strijd aan. Alleen opent ze zo wel de discussie over de fiscale hervorming ook.

• “Abortus tot 18 weken of euthanasie bij een voltooid leven? Niet met ons.” Een stevige uithaal van kopvrouw Hilde Crevits leverde het nodige applaus op, tijdens een voor de rest vrij voorspelbaar kiescongres: het spannendste moment was toen Katrien Schryvers, de Antwerpse lijsttrekker, flauwviel op het podium. Gelukkig zonder veel erg.
• Cd&v zette daar in op “zekerheid” als slogan, nadat ze eerder in de pre-campagne met “respect” uitpakten. Beiden dus evergreens, die geen kwaad kunnen, zonder dat er echt stelling wordt ingenomen. 
• Op Radio 1 vanmorgen ging Crevits wél nog eens fel door op abortus. Afgelopen weekend debatteerden de partijen immers met hun kopstukken aan de VUB, op een medisch congres. En daar werd onvermijdelijk ook ‘abortus’ als thema aangesneden, zo tekende Het Laatste Nieuws op.
  • “Er is een wetenschappelijk rapport van dik 200 bladzijden”, zo verwees Vooruit-kopman Frank Vandenbroucke naar het verslag dat de experten in opdracht van de Kamer maakten. Hun unanieme aanbeveling was om de wettelijke termijn naar 18 weken te verhogen. “Maar cd&v heeft van alles aan elkaar gekoppeld, waardoor er in het Parlement niets is bewogen”, zo stelde Vandenbroucke.
  • Ook Open Vld met Maggie De Block was duidelijk: die termijn moet opgetrokken worden van 12 naar 18 weken, zoals de experten vragen. Cd&v deed immers helemaal op het eind nog een aanbod om het tot 14 weken te verhogen, maar dat wezen alle andere Vivaldi-partijen af, als niet ernstig.
  • Groen-kopvrouw De Sutter was nog het felst: “Wij voelen ons gegijzeld door cd&v. Dit is niet voor herhaling vatbaar in een volgende regeerperiode.”
• Meest opvallend daarbij was niet de felle tegenreactie van cd&v: zij willen ook in het volgende regeerakkoord zo’n blokkeringsmogelijkheid. Maar N-VA speelde het duidelijk minder hard, aan de VUB: “Het debat moet in het Parlement gevoerd worden”, zo stelde Frieda Gijbels (N-VA) fijntjes. Geen blokkering dus via de regering, voor hen.
• Vanmorgen kwam Crevits dus met een antwoord, op De Sutter en Vandenbroucke:
  • “De term ‘gegijzeld’ is totaal ongepast. We zijn zeker bereid het gesprek te voeren over een uitbreiding naar 14 weken, maar niet naar 18 weken.” 
  • “Dat dit dan komt van twee partijen die gewoon de fiscale hervorming van Vincent Van Petegem mee getorpedeerd hebben, die het onmogelijk gemaakt hebben dat die er kwam, ik vind het eigenlijk wel straf.”
  • “Als je zelf zegt dat je gegijzeld bent, dan is het goed om in je eigen hart te kijken en te bekijken hoeveel inspanningen je geleverd hebt om te zorgen dat mensen netto meer overhouden. Als je die fiscale hervorming had goedgekeurd, dan was het al zover.”
  • “Ik wil echt niet dat we dit debat zomaar midden in de kiescampagne gaan voeren en elk er zijn electoraal gewin mee laten pakken. Het ongeboren leven verdient wel meer respect”, zo stelde Crevits vanmorgen, nadat ze zelf op haar kiescongres het thema aangehaald had.

De essentie: Crevits zet zo haar eigen cd&v wel in een schietkraam.

• “Ik dacht dat cd&v wilde samenwerken? Ik val van mijn stoel als ik Hilde Crevits dikke zever hoor vertellen op Radio 1. Vooruit heeft keihard gestreden voor meer netto voor wie werkt. Cd&v blokkeert al jaren de dossiers van abortus en euthanasie. Dat is de enige zekerheid in dit verhaal”, zo stuurde Vooruit-voorzitter Depraetere vanmorgen op X.
• “Alle partijen worden gegijzeld door het abortus-standpunt van cd&v. En hun fiscale hervorming werd wel gekelderd vanuit liberale hoek, niet de groenen”, zo reageren ook de groenen, via het kabinet van De Sutter (Groen).
• “Mahdi bakt zoete broodjes met de MR, maar eist tegelijk fiscale hervorming? Die uitgerekend Bouchez torpedeerde?” Dat is lastig voor hen hé, om te zeggen dat het de liberalen waren die het gekelderd hebben”, zo duidt verder een hoge groene bron. 
• “Gênant” is letterlijk het woord dat valt, bij Vooruit, als het over de redenering rond de fiscale hervorming gaat. “Als je naar cd&v luistert, weet je gewoon echt niet wat je krijgt na 9 juni. Ze spreken zichzelf constant tegen. Voor een fiscale hervorming, maar wel de grote as met MR”, zo stelt ook Depraetere. 
• Bij Vooruit viel het tegelijk op, bij de cruciale momenten in de onderhandelingen binnen Vivaldi over de fiscale hervorming, dat Mahdi wél bereid was om een heel slappe versie van de oorspronkelijke plannen van Van Peteghem goed te keuren, die de MR verwaterd had. Het is toen cd&v-vicepremier Van Peteghem geweest die ging dwarsliggen en dat niet aanvaardde, tegen zijn partijvoorzitter in, zo bevestigden destijds meerdere Vivaldi-bronnen. 
• “Dat was achteraf gezien verstandig van Van Peteghem. Anders hadden ze geen verhaal gehad nu. Het moet lastig zijn voor hem, een degelijke mens die moet samenwerken met een onbetrouwbare voorzitter.”
• En ook over abortus, waar cd&v nu in de campagne zelf opnieuw over begint, gaat Mahdi ongetwijfeld zowel Bouchez als Prévot straks nog tegenkomen: beide partijen, MR en LE, willen wel degelijk een versoepeling naar 18 weken. Dat de Franstalige christendemocraten net niet die ‘harde’ lijn van cd&v bewandelden, was voor voorganger Joachim Coens in 2020 de reden waarom hij niet aandrong op een alliantie met Prévot en zijn partij.

On the campaign trail (1): De PS knippert niet met de ogen over 15 miljard euro taksen extra.

• “We moeten het begrotingstekort verminderen, maar we gaan het niet laten verdwijnen”, zo stelde Magnette dit weekend in Het Laatste Nieuws. Hij heeft het over een “inspanning van 3 miljard per jaar”, of 15 miljard op 5 jaar. “Dat deden we met Vivaldi en kunnen we dus opnieuw doen.”
• En hoe die inspanning moet gebeuren, is voor de PS glashelder: “Vooral door extra inkomsten via belastingen, ja. Dat zou tot 15 miljard euro kunnen opbrengen.” Dat zijn dan taksen op vermogens, niet op werk of consumptie, zo verduidelijkt hij nog.” Besparingen wil hij enkel in de subsidies aan bedrijven gaan vinden. 
• In De Tijd stak Bart De Wever (N-VA) dit weekend op ironische wijze de loftrompet af voor de PS: “Vivaldi zal herinnerd worden als de meest door de PS gedomineerde regering ooit. We staan nu op alle podia waarop we niet willen staan. In Europa hebben we goud voor de hoge lasten op arbeid, voor schuldaangroei en het hoge aantal langdurig zieken. Zilver voor het overheidstekort, en binnenkort steken we Slovakije voorbij .En zilver voor de lage economische groeiverwachtingen.”
• Magnette bedankte zoveel lof met een andere ‘harde waarheid’, voor De Wever en vooral zijn N-VA dan: “Er komt geen nieuwe staatshervorming. Onmogelijk gewoon”, zo stelde die in Het Laatste Nieuws.
• Op RTL herhaalde PS-kopstuk Pierre-Yves Dermagne, de grootste regionalist in de PS, dit weekend nog eens die boodschap: “Politieke fictie”, zo zegt hij. “Als je naar het politieke landschap kijkt, is er ook gewoon geen tweederdemeerderheid om een staatshervorming uit te voeren. Als je de extremen, het Vlaams Belang en de PVDA uitsluit, zal er nooit een tweederdemeerderheid zijn. De PS heeft altijd opengestaan voor dialoog, maar we zeggen nu dat dit niet de prioriteit is.”

On the campaign trail (2): De N-VA onthult al een deel van hun besparingsplannen.

• Volgend weekend komt de N-VA met haar verkiezingscongres. En daar zal De Wever in details ook zijn plannen, net als die van de PS, op tafel leggen, rond de begroting. Daarbij ligt de focus helemaal niet op nieuwe lasten, integendeel. Het zal moeten via besparingen, zo maakte hij al duidelijk. “We gaan de burger heel eerlijk zeggen dat er geen cadeaus kunnen worden uitgedeeld”, zo stelde hij al in De Tijd.
  • Hij wil de werkloosheidsuitkeringen gaan bevriezen, want die kregen onder Vivaldi nog 8 procent bovenop de index. “Het perverse van dat systeem is dat de uitkeringen de laatste jaren sterker stegen dan de lonen. Daarom willen we die uitkeringen minstens tijdelijk bevriezen.”
  • Hetzelfde geldt voor de leeflonen: daar steeg het zelfs 12 procent bovenop de index. “Die kunnen dus wel enkele indexsprongen slikken”. 
  • En ook deze: “De hoogste pensioenen zullen minder snel stijgen”.  
  • Tenslotte: “De uitgaven in de gezondheidszorg zullen zo’n 4 miljard euro minder snel groeien dan begroot.”
• Magnette had in het dubbelgesprek meteen een antwoord klaar: “Met de socialisten in de regering zal nooit worden bespaard op de gezondheidszorg.” “We hebben een hele reeks besparingen ingediend, die nu worden doorgerekend door het Planbureau. U komt met een belastingprogramma, wij met een saneringsprogramma”, zo repliceerde De Wever aan Magnette.
• Die antwoordde even fel: “Het begrotingstekort onder 3 procent brengen is in tegenstelling tot bij u voor mij geen fetisj. Ik vind de Europese begrotingsregels catastrofaal. Ze zullen ertoe leiden dat we gedurende zeven jaar een lineaire besparing moeten doorvoeren, wat onze economie in zwaar weer gaat brengen. Ik heb nog geen enkele econoom ontmoet die wat voorligt een goed idee vindt.”

On the campaign trail (3): Van een ‘zachtere’ toon geen sprake, bij Vlaams Belang.

• Wie dacht dat Tom Van Grieken (Vlaams Belang) net zoals Geert Wilders in Nederland in de campagne een mildere stijl en softere inhoud zou gaan hanteren, om zo breed mogelijk te gaan met de partij, is er echt wel aan voor de moeite.
• Want de lijsttrekker van Vlaams Brabant, de twintiger Britt Huybrechts, trekt op het YouTube-kanaal van de partij stevig door: “Migratie is een onderwerp dat alle domeinen van onze maatschappij beïnvloedt. Kijk naar veiligheid. Als je hier in Brussel zou buiten wandelen of op de trein zou zitten, of wil uitgaan of naar een vakantiedomein gaan, dan zie je dat je altijd door een bepaalde jongerengroep wordt lastig gevallen. Dat zijn niet de brave Johannessen van deze wereld, maar wel de stoute Mohammedjes, die hier naartoe gekomen zijn om boel te zoeken.”
• En nog meer: België geeft volgens haar “liever geld aan de derde wereld dan aan onze eigen mensen”. “Daardoor importeert de Belgische regering via migratie niet enkel de derde wereld, maar maakt ze van België ook een derdewereldland.”
• Van Grieken zelf is duidelijk niet onder de indruk: op X noemde hij Huybrechts “on fire” eerder dan “onder vuur”, over haar uitspraken.
• Naast haar in die uitzending zat Tom Vandendriessche, Europees Parlementslid van Vlaams Belang, instemmend te knikken. Die geldt als iemand van de harde vleugel van de partij, en liet zich vorige week woensdag al opmerken in Terzake, met soortgelijke harde uitspraken. 
• Daarin betwistte hij of de Europese Unie wel welvaart bracht. “Kijk naar de koopkracht, hoe die onder druk komt te staan door de EU. Door de boycot van Russisch gas, om maar één zaak te noemen, op moment dat onze gasvoorraden niet gevuld waren. Dat was lichtzinning beleid”, zo stelde Vandendriessche. Op z’n minst een opvallend standpunt, net op een moment dat de partij zoveel mogelijk afstand wil nemen van pro-Russische of pro-Chinese standpunten die oud-boegbeeld Filip Dewinter telkens innam.

On the campaign trail (4): Bart en Georges-Louis laten zich ‘indexeren’ door Pierre-Yves Dermagne (PS).

• Toch wel opnieuw een heel opvallend beeld in de campagne: PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne, die de automatische loonindex in België wil verdedigen, maar daarvoor toch wel een opmerkelijke stijl hanteert. Hij verspreidde een beeld van zijn wijsvinger (de ‘index’ in het Frans), met de slogan, “Bart, Georges-Louis, avec moi, vous allez vous faire indexer”. 
• Indexeren dus, van zijn twee tegenstanders. De vertalingen variëren. Maar Dermagne kreeg meteen een stormpje verontwaardiging over zich heen op X, waar hij het beeld had geplaatst. Aandacht verzekerd, dat wel.

On the campaign trail (5): Na het succes van de Belgische staatsbon is er nu… de Vlaamse regering die ervan droomt.

• Het succes van de eenjarige staatsbon van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) oogstte veel lof en afgunst begin september. Door de roerende voorheffing van 15 procent in plaats van 30 procent vertrouwden heel wat Belgen hun geld toe aan de overheid: een waanzinnige 21,896 miljard euro werd opgehaald.
• De Vlaamse regering wil ook wel zo’n succesverhaal, zo kopt Het Laatste Nieuws op de voorpagina. Minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) laat dat ballonnetje op, zij het voorzichtig: “Op termijn is het inderdaad een optie.” Vlaanderen had al contact met het Agentschap van de Schuld daarover.
• Een vervelende hindernis wel: hét beslissende element is geen Vlaamse bevoegdheid. De roerende voorheffing eventueel verlagen wordt federaal beslist. Vlaanderen zou het dan via omwegen moeten oplossen, in de fiscaliteit.

On the campaign trail (6): Buitenlandse reizen als campagnetool. De Croo deed het al, nu is het aan Jambon.

• Alexander De Croo (Open Vld) trok naar Marokko, om daar een migratie-akkoordje te regelen. Jan Jambon (N-VA), die minstens evenveel reisde als de premier de afgelopen jaren, wil als Vlaams minister-president ook nog één keer schitteren. Vanaf morgen is hij weg, voor drie dagen.
• En waar anders dan in het enige deel ter wereld waar het ook ‘Vlaanderen’ heet: Rijsel. Jambon trekt op driedaags bezoek aan Frankrijk, en trapt af in de hoofdstad van Frans Vlaanderen. Daarna gaat het naar Lyon en uiteraard Parijs. Er gaan een heleboel bedrijven mee: het is vooral een economische missie.

Om te volgen: In Wallonië ligt de postbedeling plat door stakende vakbonden bij Bpost.

• Na een stakingsaanzegging drie weken geleden is het de Waalse vakbonden bij Bpost nu menens: er wordt vandaag haast geen post bedeeld in het zuiden van het land.
• Het socialistische CGSP en het christendemocratische CSC nemen het niet dat de concessie voor de krantenbedeling vanaf 30 juni mogelijk niet meer naar Bpost gaat. Eind november bleek al dat concurrent PPP veel goedkoper zou zijn. Vanaf juli moeten uitgevers zelf de meest commercieel interessante speler benaderen, besliste de regering.
• Naast de krantenconcessie is er ook ophef rond de overname van het Franse logistieke bedrijf Staci. De vrees voor een herstructurering bij het personeel zit er goed in, ondanks dat de directie geen indicatie gaf dat dit ook zal gebeuren.
• Concreet worden door de staking vandaag bijna geen pakketten of brieven verdeeld en ook de krantenbedeling ligt zo goed als stil. Ook daarna blijven de bonden staken: dinsdag rijdt het transport niet en woensdag zullen de sorteercentra verstoord zijn. Vakbonden en directie zitten woensdag weer rond de tafel.
• In Brussel is er een gemengd beeld te zien en in Vlaanderen gaat de postbedeling gewoon door. De Vlaamse bonden en het liberale VSOA, dat in het hele land actief is, willen eerst informatie verzamelen en onderhandelen voordat er eventueel acties volgen.
• Uitgerekend vandaag komt Kamerlid Michael Freilich (N-VA) met het nieuws dat verschillende federale administraties veel te veel betalen aan Bpost voor hun service. Op Vlaams niveau sloot heel de administratie immers een kortingsdeal van zo’n 30 procent af, wat logisch is, gezien hun grote volumes. Maar blijkbaar weigeren sommige federale administraties, zoals Defensie van minister Ludivine Dedonder (PS) en die van Werk van minister Dermagne, om de korting te vragen. “Ze zouden 3 miljoen euro kunnen bespaard hebben”, zo stelt Freilich.

Om te volgen (2): Een nieuwe wisselmeerderheid in de maak voor de Franse Gemeenschap?

• Een klas collectief straf geven, omdat ze baldadig geweest zijn: het mag niet langer, als het van Ecolo afhangt. De Franstalige groenen willen die ‘collectieve straffen’ verbieden in het Franstalige onderwijs. Een voorstel ligt klaar, en kreeg al de toezegging van de coalitiepartners PS en MR, in de Franse Gemeenschap.
• Maar, dat niveau ligt na de stemming over besparingen in het Franstalig onderwijs, die PS en Ecolo samen met de PVDA terugdraaien, helemaal uit elkaar: er is de facto geen meerderheid meer.
• Ondertussen verzet Maxime Prévot, de leider van Les Engagés, zich tegen dat nieuwe verbod van Ecolo: perfect in de strijd tegen “woke” te kaderen. “Welke muggen prikken toch de ecologisten?” In het onderwijs is de prioriteit niet om de leerkrachten te misprijzen, we moeten niet via een wet gaan regelen hoe ze hun leerlingen moeten straffen.”
• En voila: het spel zit al op de wagen. Want de MR kondigde vanmorgen aan dat zij het voorstel van Ecolo niet langer steunen. Een wisselmeerderheid dus, om de zaak tegen te houden, opnieuw.