HR-dienstverlener Securex bevestigt met nieuwe berekeningen wat werkgeverskoepels al maanden roepen: de loonkosten gaan zo snel de hoogte in, dat de internationale concurrentiepositie van onze bedrijven bedreigd wordt. De historisch hoge indexering van deze maand – met 11 procent voor naar schatting 1 miljoen bedienden – zal daar nog bovenop komen.

De maatstaf: Securex berekende de evolutie van de loonkosten per gewerkt uur sinds 2020, op basis van de loonsgegevens van ruim 50.000 werknemers.

Het cijfer: Een gepresteerd uur werk kostte in 2022 gemiddeld 38,5 euro. Dat is 7,9 procent meer dan in 2021, toen dit nog 35,7 euro kostte. Sinds 2020 zijn de loonkosten per gewerkt uur gestegen met 10,7 procent.

Concreet: Stel dat het precies 1 uur duurt om een product te maken. Dan zijn de daaraan verbonden personeelskosten gestegen van 34,75 euro in 2020 naar 38,5 euro in 2022, of een stijging met 3,75 euro. Dat is evenwel maar een deel van het verhaal, want in die periode zijn ook energie en grondstoffen duurder geworden.

De details:

• Het gaat vooral om een loonkosteneffect, want de effectief gepresteerde tijd bleef gemiddeld gezien ongeveer stabiel.
• De uurloonkosten namen wat sterker toe bij bedienden dan bij arbeiders. Dat komt omdat een deel van de bedienden al doorheen het jaar loonindexaties kregen. Bovendien nam de gepresteerde werktijd bij arbeiders iets sterker toe in vergelijking met het coronajaar 2021.
• De personeelskosten stegen ook sneller bij grote dan bij kleine bedrijven.
• De stijgingspercentages zijn vergelijkbaar in de gewesten Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Er zijn dus geen grote regionale verschillen.

Jumbo-indexering

De actualiteit: Ongeveer 1 miljoen bedienden kijken er dezer dagen ongetwijfeld naar uit. Hun lonen worden deze maand zoals bekend in een klap met 11 procent geïndexeerd. Het gaat onder meer om de circa 500.000 bedienden die onder paritair comité 200 vallen, een amalgaam van uiteenlopende sectoren.

• Het gaat om een inhaalbeweging, want in de betrokken sectoren worden de lonen maar een keer per jaar geïndexeerd. Volgens kmo-organisatie Unizo gaat het om 40 procent van de privésector.
• De jumbo-indexering voedt de loon-prijsspiraal weer, net op het moment dat het met de allereerste aanjager – de energieprijzen – de goede kant opgaat. De energieprijzen op de groothandelsmarkten zijn fors gedaald door de grote voorraden en het meevallende weer in december.

De gevolgen:

• Omdat onze belangrijkste handelspartners – de buurlanden Duitsland, Frankrijk en Nederland – geen systeem van automatische loonindexering hebben, stijgen de loonkosten bij ons sneller.
• “Het duurder worden van gepresteerde werkuren heeft zeker geen goed gedaan aan de internationale concurrentiepositie van onze bedrijven, terwijl die zo belangrijk is,” zegt Els Vanderhaegen, juridisch expert bij Securex.
• De gestegen personeelskosten knagen ook aan de winstmarges van een typische onderneming, omdat zij de meerkosten maar deels doorrekent in haar eindprijzen, zo bevestigde een studie van de Nationale Bank.
• Unizo waarschuwde er begin deze week bij Business AM Radio voor dat veel bedrijven hun aanwervingsplannen terugschroeven of tot personeelsinkrimpingen overgaan.

Welzijn op het werk

De oplossingen:

• De federale regering besefte dat er een probleem is en voert in het eerste en tweede kwartaal van dit jaar een vermindering van de werkgeversbijdragen in met 7,07 procent. “Broodnodig om het concurrentievermogen te vrijwaren”, zegt Securex.
• Het HR-bedrijf ziet nog een tweede uitweg om de loonkosten per uur te dempen: het aantal effectief gewerkte uren opkrikken via een grotere focus op welzijn op het werk.
• “Door de mate van kort absenteïsme te herleiden tot een zo aanvaardbaar mogelijk niveau, kan je ook de loonkost per effectief gepresteerd uur terugdringen. Dat kan onder meer door in te zetten op bepalende factoren zoals motivatie en verbondenheid.”
• Meer structureel pleiten werkgeversorganisaties al maanden voor een aanpassing van het indexmechanisme, maar dat stuit op een njet van de vakbonden en de politieke linkerzijde.

(nd)