Honderden nazi-kunstwerken verkommeren in militaire basissen VS. Waar moeten ze heen?

Zoek de aquarellen van Hitler niet in een Europees museum, maar in Fort Belvoir in de Verenigde Staten. Daar liggen honderden stukken kunst die het naziregime verheerlijken, gestockeerd. Niemand weet wat ermee te doen.

De laatste dagen van het Derde Rijk werden gekenmerkt door een Duitse overgave, maar ook door furieuze pogingen om kunst die de waarden van Hitlers Duitsland moest verheerlijken, te redden. Gordon Gilkin, een Amerikaanse militair uit Oregon, kreeg de taak om zoveel mogelijk nazi-Duitse kunst in beslag te nemen. Hij vond 8.772 tekeningen, schilderijen en schetsen.

Het Derde Rijk in de verf gezet

De meeste van die kunstwerkjes hebben weinig waarde. Soms zijn het schetsen voor op folders, propagandaflyers en dergelijke meer. Maar Hitler geloofde wel in een kunst die het volkse van het Derde Rijk moest onderstrepen. Landschappen, boerentaferelen en mooie, flinke Arische kinderen in gezonde gezinnen.

Daarnaast zijn er enkele opvallende werken die Hitler zelf in een opmerkelijk licht stellen. Zo is er een werk dat hem als een soort Teutonische generaal voorstelt, Der Bannerträger van Hubert Lanzinger. Dat moest de link leggen met het keizerlijke verleden van Duitsland en meteen ook Hitlers macht legitimeren. Het is een opvallend stuk, goed van kwaliteit en het wordt soms uitgeleend aan musea.

Wat met de werken van Hitler?

Ook de werken van Hitler zelf, een viertal aquarellen van landschappen, zijn te vinden in het antiquariaat van Fort Belvoir in North-Virginia. Die worden nooit uitgeleend, gewoon omdat de kwaliteit niet hoog genoeg is. Enkel wie het geschilderd heeft, is belangrijk.

De Verenigde Staten verzamelden de werken door de afspraken die gemaakt zijn tijdens de Potsdamconferentie, na de Tweede Wereldoorlog. Gevaarlijke kunst en nazipropaganda moest in beslag genomen worden, wat Gilkin dan ook deed. Na enkele jaren gaf de VS een duizendtal werken opnieuw aan Duitsland. Ze waren ongevaarlijk. Maar een honderdtal blijft begraven in Fort Belvoir.

Daar blijven ze vermoedelijk ook. Volgens de afspraken mag de VS de werken niet vernietigen, enkel bijhouden. Teruggeven kan ook niet, en Duitsland heeft er nog niet naar gevraagd. Tot er een oplossing is, blijft Fort Belvoir een publiek toegankelijk maar vergeten rariteitenkabinet.

Lees ook:

Meer