Het Duitse concern Continental, toeleverancier van de wereldwijde autosector, heeft voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog het Nazi-regime op een actieve manier ondersteund. Dat heeft de onderneming gezegd bij de presentatie van een studie van de Duitse historicus Paul Erker, gebaseerd onder meer op een analyse van de bedrijfsarchieven van Continental.

Elmar Degenhart, topman van Continental, omschreef de resultaten als het donkerste hoofdstuk in de geschiedenis van het bedrijf. Hij benadrukte echter tevens dat de studie voor de multinational een kans was om zijn verantwoordelijkheid onder ogen te zien.

Rubber

Continental ging in 1871 in Hannover als een rubberbedrijf van start. Tegenwoordig vervaardigt het concern banden voor fietsen en wagens, maar ontwikkelt ook remsystemen en auto-elektronica. Tijdens de beginjaren van het Nazi-tijdperk maakte het bedrijf rubberen zolen voor schoenen en laarzen, maar toen het management van Continental met de Nazi-ideologie werd meegesleept, kreeg de onderneming overheidscontracten voor een ​​breder scala aan producten.

‘Bedrijfsculturen kunnen onder de druk van politieke regimes en sociale invloeden snel begeven,’ erkende Ariane Reinhart, bij Continental verantwoordelijke voor human relations.

De studie van Erker, een historicus aan de Ludwig Maximilian Universität in München, beschrijft hoe het bedrijf dwangarbeiders, gevangenen uit concentratiekampen en Russische krijgsgevangenen gebruikte. ‘Continental werd een pijler van de Nazi-bewapening en oorlogseconomie,’ aldus de onderzoeker, gespecialiseerd in de studie van bedrijfsgeschiedenis van het Nazi-tijdperk.

‘Gevangenen uit het concentratiekamp Sachsenhausen bij Berlijn werden bovendien uitgebuit en mishandeld tot op het punt van uitputting en dood. Ze werden gedwongen om laarzen met rubberen zolen te testen. Ze moesten daarbij tot veertig kilometer per dag rond het paradeterrein van het kamp lopen. Wanneer ze struikelden, riskeerden ze te worden neergeschoten.’

Vergangenheitsbewältigung

‘We hebben zelf het onderzoek laten uitvoeren om meer duidelijkheid te krijgen over het donkerste hoofdstuk in de geschiedenis van ons bedrijf,’ verduidelijkte Degenhart. ‘Het is tevens een poging om, op basis van ervaringen uit het verleden, onze identiteit beter te begrijpen.’

Degenhart voegde eraan toe dat de studie voor het bedrijf een aanzet is om zijn verantwoordelijkheid te nemen en een betere toekomst te creëren.

Veel Duitse bedrijven kenden tijdens het Nazi-tijdperk een sterke bloei. Dat was onder meer het geval met de autofabrikanten Volkswagen, BMW en Mercedes-Benz. Ook Siemens en Deutsche Bank hebben een onsmakelijk oorlogsverleden.

Het chemieconcern IG Farben – dat later in Bayer en BASF zou opgaan – was de fabrikant van het Zyklon B-gas dat werd gebruikt om mensen in de vernietigingskampen te doden.

De studie van Continental maakt, net zoals gelijkaardige initiatieven van andere Duitse bedrijven, deel uit van de zogenaamde Vergangenheitsbewältigung, die bedoeld is om misdaden tijdens het Nazi-tijdperk te erkennen.

Het onderzoek van Erker nam vier jaar in beslag.