In de Schotse hooglanden kopen grote ondernemingen en investeerders terreinen op om nieuwe bossen aan te planten. Met die initiatieven hopen deze partijen hun emissies van broeikasgassen te kunnen compenseren. Dat staat in een rapport van de Britse aardrijkskundige John Hollingdale. Het fenomeen dreigt volgens Hollingdale de vastgoedprijzen in Schotland te zullen opdrijven en daarmee de ongelijkheid in de Schotse maatschappij te zullen doen toenemen.

De aardrijkskundige vraagt dat de overheid maatregelen neemt om het landbezit te reguleren, zodat klimaatdoelstellingen niet tegen het publieke belang zouden indruisen.

Subsidies

“Er kan een sterke stijging van de verkoop van Schotse landgoederen aan grote bedrijven en investeerders – zoals Aviva, Standard Life en BrewDog – worden vastgesteld”, stipt Hollingdale aan. “Hierdoor verwerven deze bedrijven meer emissierechten of kunnen ze hun uitstoot compenseren. Dat heeft echter de grondprijzen sterk opgedreven.”

“Deze investeringen worden bovendien gesubsidieerd door allerlei vrijstellingen van belastingen en successierechten. Dit alles leidt ertoe dat landeigendom voor steeds meer mensen onbetaalbaar wordt. In sommige delen van Schotland zijn door de toegenomen concurrentie de grondprijzen zelfs meer dan verdubbeld.”

Het Verenigd Koninkrijk wil over zijn volledige grondgebied jaarlijks 30.000 hectare nieuwe bossen aanplanten. Scottish Forestry is zelf halverwege een driejarig programma – ter waarde van 217 miljoen pond – om tegen het midden van dit decennium 46.500 hectare nieuw bosgebied te creëren. Dat is het equivalent van ongeveer 93 miljoen bomen. 

Regelgeving

“Aankopen door grote ondernemingen zoals brouwer BrewDog blijven weliswaar nog relatief zeldzaam, maar hebben wel een andere, meer subtiele trend, versterkt”, stelt Hollingdale nog. “De voordelen die door dit systeem worden geboden, betekenen immers dat alle eigenaars van gronden de waarde van hun terreinen door het aanleg van een bos sterk kunnen opdrijven.”

“Dit biedt weliswaar ecologische voordelen, maar zorgt er ook voor dat de eigenaars minder snel bereid zijn hun terreinen te koop aan te bieden. Hierdoor wordt verder een grotere schaarste gecreëerd, waardoor de waarde van de gronden verder stijgt.”

Om het probleem aan te pakken, moet de verkoop van deze terreinen volgens Hollingdale sterker worden gereguleerd. “In eerste instantie moet worden gegarandeerd dat deze projecten daadwerkelijk de uitstoot van koolstofdioxide compenseren,” beklemtoont de aardrijkskundige.

“Tevens moeten fiscale kortingen, subsidies en vrijstellingen worden afgeschaft wanneer blijkt dat deze stelsels op de grondprijzen een impact hebben. Maar tevens moeten grondbezitters worden verplicht beheerplannen op te stellen en moeten ze gedwongen worden aan te tonen dat hun landgoederen het algemeen belang dienen.”

Uit cijfers van de Scottish Land Commission blijkt dat drie jaar geleden amper 87 eigenaars in landelijke Schotse gebieden gezamenlijk 1,7 miljoen hectare terreinen in bezit te hebben.