54 procent van alle computerchips ter wereld werden in 2020 gebouwd door TSMC. Dat bedrijf wil zijn investeringen in nieuwe fabrieken fors opvoeren.

In mei 2021 kreeg de Aziatische democratie Taiwan van het kwaliteitsblad The Economist de twijfelachtige titel van “meest gevaarlijke plek op aarde”. Dat kwam omdat de eilandstaat vastgeroest zit in een conflict met buurland China. De Communistische Partij van Peking blijft Taiwan zien als een soort opstandige partij die dringend ingelijfd moet worden. Taiwan, nog steeds officieel de Republiek China, timmert ondertussen verder aan zijn eigen democratie en meer internationale erkenning. China dreigt daarom steeds vaker (indirect) met een militaire invasie en de Verenigde Staten (die vroeger eerder optraden als schaduwbondgenoten van de Taiwanezen) tonen steeds vaker openlijk hun steun voor de democratie.

Maar de “gevaarlijkste plek op aarde” bleek vorig jaar ook één van de meest winstgevende sectoren ter wereld te bezitten: de productie van computerchips zoals halfgeleiders. Er is namelijk een Taiwanees bedrijf dat de gehele markt van die chips domineert. TSMC, ofwel de Taiwan Semiconductor Manufacturing Company, zou in 2020 zeker 54 procent van alle computerchips ter wereld geproduceerd hebben. Toen een droogte vorig jaar Taiwan trof, werd de hele wereld in een chiptekort gestort dat volgens vele topfiguren in de techwereld nog jarenlang zal aanhouden.

De computerchips die we aanduiden als semiconductors, of halfgeleiders, zijn kleine chips die 5 tot zelfs 3 nanometer klein zijn. Ze worden gebruikt in bijna elk technologisch toestel dat je maar kan verzinnen. De chipdroogte had vorig jaar dan ook geregeld een enorme impact op de productie van (elektrische) auto’s, techsnufjes zoals Sony’s Playstation-console en zelfs iPhones.

Halfgeleiders zullen een totale omzet van 1 biljoen dollar generen vanaf 2030

Techgiganten en landen zoals China en Duitsland proberen nu hun eigen chipproductie op poten te zetten. Maar ze zullen nooit kunnen opboksen tegen de absolute gigant die TSMC ondertussen geworden is, argumenteert Bloomberg-journalist Tim Culpan in een opiniestuk.

Culpan rapporteert dat TSMC in 2021 zo’n 30 miljard dollar investeerde in het optrekken van nieuwe fabrieken om meer computerchips te vervaardigen. Dit jaar zal het budget voor nieuwe halfgeleiders uitgebreid worden tot een hallucinante 44 miljard dollar. “Geen enkel bedrijf zal in de buurt kunnen komen van ’s werelds krachtigste chipmaker”, schrijft de journalist. Op het moment van schrijven is TSMC dan ook het achtste grootste bedrijf ter wereld volgens marktkapitalisatie met een totale waarde van 739 miljard dollar.

TSMC is er van overtuigd dat het op een van de grootste schatkisten ter wereld zit. Het bedrijf projecteert dat de wereldwijde productie van halfgeleiders tegen 2030 een omzet van 1 biljoen dollar per jaar zal genereren. Die gegevens werden donderdag opgegraven door chipjournalist Wen-Yee Lee.

De Taiwanese chipbakker heeft in 2021 mooi verdiend aan de chiptekorten in de autosector en dat is ook duidelijk in zijn kwartaalverslagen. Hoewel TSMC maar 4 procent van zijn producten aflevert aan de autosector, is het aandeel van chips voor wagens wel toegenomen met 51 procent binnen zijn productiemiddelen.

“De olie van de 21ste eeuw”

Het vertrouwen van TSMC in zijn slagkracht en het belang van chips lijkt op dit moment bijzonder realistisch. In een verslag van de Singaporese nieuwssite Initium worden computerchips zoals halfgeleiders zelfs de “olie van de 21ste eeuw” genoemd.

TSMC kon eerder enorme successen boeken door zijn speciaal bedrijfsmodel. Zo zou het bedrijf zich enkel richten op de pure productie van chips, niet op het ontwerp of de marketing van technologie, meent Initium. TSMC zou zo nooit in directe competitie zijn met zijn klanten, wat heel wat internationale spelers behaagde. Het was een plan van TSMC-oprichter Morris Chang (zie omslagfoto), die het bedrijf in 1987 in de Taiwanese stad Hsinchu uit de grond stampte.

Maar de schatrijke toekomstvisie van TSMC is nauw verweven met het lot van globalisatie en de wereldwijde toeleverketens. Indien andere regio’s en bedrijven er werkelijk in slagen om een lokale productie van chips op te zetten, kan de dominantie van TSMC ooit wankelen. Een investeringsfonds van Taiwan om een chipproductie op te zetten binnen de grenzen van Litouwen, de nieuwste bondgenoot tegen China, en de constructie van een fabriek in de Amerikaanse staat Arizona kan ooit leiden tot de lokalisatie van de kennis over chips produceren.

Mark Liu, de huidige voorzitter van de raad van bestuur van TSMC, zou daar ooit het volgende over gezegd hebben volgens Initium: “Er zal een lokalisatie plaatsvinden van de productie van halfgeleiders. Maar ik denk dat het een onwaarschijnlijke ontwikkeling is omdat de wereldwijde toeleveringsketen voor halfgeleiders nauw verbonden is met voordelen voor de consument, zoals het aanleveren van smartphones, enzovoort. Ik denk dat het onwaarschijnlijk is dat deze producten worden gelokaliseerd.”

(lb)