In tegenstelling tot de voorspelling van een aantal demografen lijkt de coronacrisis in Europa alvast geen gunstige impact op het geboortecijfer te hebben. Dat blijkt alvast uit een studie van Istat, het Italiaanse bureau voor de statistiek, gebaseerd op de geboortstatistieken van vijftien Italiaanse steden.

Economische onzekerheid lijkt een grote impact te hebben dan de langere tijd die koppels door de lockdowns met elkaar konden doorbrengen.

Economie

‘Demografen hebben zich verdeeld opgesteld over de impact van de coronapandemie op het geboortecijfer,’ merkt Gian Carlo Biangiardo, directeur van Istat, op. ‘Een aantal wetenschappers voorspelden een toename van het aantal geboortes. Zij wezen erop dat de bevolking door de lockdowns gedwongen was meer tijd in kleine kring thuis te brengen. Dat zou volgens hen uiteindelijk tot een groter aantal zwangerschappen leiden.’

‘Anderen voerden echter aan dat de coronapandemie vooral met economische moeilijkheden, met een verhoogd risico op werkloosheid, in verband zou worden gebracht. Dat zou een grotere onzekerheid over de toekomst in de hand werken, waardoor vele gezinnen zouden beslissen het ouderschap minstens uit te stellen.’

‘De cijfers tonen aan dat de onzekerheid wellicht het zwaarst heeft gewogen,’ betoogt Biangiardo. ‘In Italië is het aantal geboortes tijdens de maand december, precies negen maanden nadat het land voor de eerste keer in een lockdown ging, met 21,6 procent gedaald tegenover dezelfde periode het jaar voordien.’

‘De impact lijkt zich trouwens ook nog in de toekomst verder te zullen laten voelen. Het aantal Italiaanse huwelijken is tijdens de eerste tien maanden van vorig jaar met meer dan de helft gedaald. Ook die achteruitgang zal zich in de toekomst wellicht in een verdere daling van het Italiaanse geboortecijfer manifesteren.’

Eerdere Europese studies hadden ook al voor een daling van het aantal borelingen gewaarschuwd. Een onderzoek in vijf Europese landen tijdens de lockdowns van de maanden maart en april toonde dat vele gezinnen hun plannen voor kinderen naar de verdere toekomst verschoven.

‘Duitse en Franse gezinnen maakten vooral gewag van een uitstel, maar in Italië bleken opvallend veel koppels de plannen voor kinderen definitief op te willen bergen.’ In het Verenigd Koninkrijk viel de import van babywagens terug tot het laagste niveau sinds het begin van deze eeuw, toen met de tellingen werd begonnen.

Welvaartsstaat

Ook in Duitsland werd opgemerkt dat de bevolking voor de eerste keer in negen jaar niet is aangegroeid. Dat werd toegeschreven aan een dalend geboortecijfer en de achteruitgang van de immigratie onder invloed van de coronacrisis. Wel wordt in Duitsland opgemerkt dat de verkoop van zwangerschapstest en zwangerschapvitamines de jongste maanden opnieuw een stijging heeft laten optekenen.

‘Naarmate de coronacrisis voor grotere onzekerheid creëert, mag een sterkere impact op het geboortecijfer worden verwacht,’ betoogde Martin Bujard, onderdirecteur van het Duitse Bundesinstitut für Bevölkerungsforschung (BfB) ‘In landen waar de welvaartsstaat de economische impact van de crisis tempert, zal de negatieve impact meer beperkt blijven.’