Wetenschappers van over de hele wereld zetten alle zeilen bij in de race naar een vaccin tegen het SARS-CoV-2-virus. Wij zetten de meest beloftevolle kandidaat-vaccins voor u op een rijtje.

Sommige onderzoekers temperen het optimisme. De Belgische opperviroloog Marc Van Ranst zegt bijvoorbeeld dat er helemaal geen garantie is dat er een vaccin komt. ‘Bij sommige virussen lukt het gewoon niet’, klinkt het. 

Toch is het de beste kans die we hebben. Er is nu al meer dan twee maanden een ernstige virusuitbraak in ons land, maar ligt het aantal mensen die antilichamen hebben, en dus waarschijnlijk immuun zijn, nog slechts rond de 3 procent. Deze week raakten de resultaten van een langverwachte studie bekend: in Spanje bleek slechts vijf procent van 2 miljoen testpersonen antistoffen had. Van groepsimmuniteit is dus nog helemaal geen sprake.

Een vaccin dus: in normale omstandigheden duurt het jaren om een vaccin te ontwikkelen dat geschikt is voor mensen, aangezien het door verschillende rondes van dierlijke en menselijke testen moet om de veiligheid en de effectiviteit te testen. 

Andere wetenschappers zijn van mening dat de mensheid in recordtijd meerdere effectieve Covid-19-vaccins zal bereiken. Na supranationale gevechten tegen ebola, zika, hiv en andere virale moordenaars is de wereldwijde infrastructuur om complexe vaccins te ontwikkelen nog nooit zo robuust geweest. En met wereldwijd meer dan 4 miljoen mensen besmet en bijna 300.000 doden, is de ‘sense of urgency’ nog nooit zo groot geweest. 

Momenteel werken meer dan 100 onderzoekscentra de klok rond om een potentieel vaccin te ontwikkelen voor Covid-19. Business AM lijst de kandidaten op die de kopgroep van de race uitmaken.

Universiteit van Oxford

De gerenommeerde Britse universiteit heeft een potentieel vaccin ontwikkeld in slechts drie maanden, genaamd ‘ChAdOx1 nCoV-19’. Het kandidaatvaccin gebruikt een verzwakte streng van het virus van een gewone verkoudheid, het adenovirus genaamd, en is gecombineerd met genetisch materiaal van het SARS-CoV-2-virus (dat is het coronavirus dat Covid-19 veroorzaakt).

Hierdoor kan het lichaam het fameuze S-proteïne van het nieuwe coronavirus, het deel van het virus dat zich aan menselijke cellen hecht, identificeren en afstoten. 

Het kandidaatsvaccin van Oxford is nu in klinische testfase 1. Gezonde vrijwilligers zijn al geïnjecteerd met het vaccin om te testen op veiligheid en bijwerkingen. 

Een klinische test is een wetenschappelijke methode om vast te stellen of een behandeling werkt. Een zo groot mogelijke groep deelnemers met een bepaalde ziekte ondergaat de behandeling, terwijl een tweede groep met dezelfde ziekte een andere behandeling krijgt, of zelfs een placebo. Er zijn vier klinische testfasen.

Het Moderna-vaccin

Het Amerikaanse biotechbedrijf Moderna ontwikkelt een RNA-vaccin. Bij traditionele vaccins wordt een antigeen (een molecule dat antistoffen aanmaakt) van een virus in het lichaam geïnjecteerd. RNA is een innovatieve techniek waarbij het lichaam de genetische code krijgt die nodig is om dat antigeen zelf te produceren. Het verandert het lichaam als het ware in een vaccinfabriek. 

Deze vaccinkandidaat heet mRNA-1273 heeft de eerste testfase al verlopen, en staat klaar om aan fase 2 te beginnen. 

Sinovac uit Peking

Chinese wetenschappers beweren dat ze een potentieel vaccin tegen het coronavirus succesvol op apen hebben getest. Om dit experiment uit te voeren, hebben wetenschappers apen geïnjecteerd met kandidaatsvaccin PiCoVacc, gemaakt door Sinovac Biotech, een Chinees biofarmabedrijf. 

De dieren werden nadien blootgesteld aan het SARS-CoV-2-virus. Diegene die geïnjecteerd waren met het vaccin bleken grotendeels beschermd te zijn voor infectie. Het vaccin wordt momenteel getest op mensen. 

Het Pfizer en BioNtech-vaccin

De Amerikaanse farmareus Pfizer en zijn Duitse partner BioNtech werken samen aan vier verschillende RNA-vaccinkandidaten. Eén van die vier, kandidaat BNT162, zit al in de klinische testfase. Het werkt op een gelijkaardige manier dan de Moderna-kandidaat. Het vaccin dringt de menselijke cellen binnen en draagt de moleculaire instructies in zich om het virale eiwit te maken. Zodra dit virale eiwit door het lichaam wordt herkend, wordt het immuunsysteem geactiveerd.

De testen vinden plaats in de VS. Momenteel staan ze klaar om het potentiële vaccin te testen bij 360 gezonde vrijwilligers. 

Johnson & Johnson

Het grootste farmaceutisch bedrijf in de race. Samen met Sanofi is het trouwens het enige  bedrijf uit de top 10 van de grootste farmareuzen dat een Covid-19-vaccinprogramma heeft. Daarvoor heeft J&J de krachten gebundeld met de Amerikaanse overheid. Samen gooien ze maar liefst 1 miljard dollar aan tegen het onderzoek naar een vaccin. Het moederbedrijf van Janssen Pharmaceutica is van plan om naar de klinische testfase te gaan in september.

CanSino Biologics 

Dit biotechbedrijf uit Hongkong werkte samen met het Chinees leger om een vaccin te ontwikkelen. Het begint met testen op menselijke proefpersonen in Wuhan, de Chinese stad waar de globale pandemie ontstond.