Waarom kom jij ’s morgens uit je bed? Van zo’n grote,abstracte vraag wil je misschien gewoon terug in je bed springen. Gelukkig kanhet Japanse concept ikigai je een handje helpen.
Iedereen droomt van een lang en gelukkig leven. Op hetJapanse eiland Okinawa, waar meer honderdjarigen leven dan waar ook ter wereld,beoefenen ze ikigai. Het begrip betekent eigenlijk niet veel meer dan “redenvan bestaan”. Ikigai bestaat uit de Japanse woorden ‘ikiru’ en ‘kai’. Diebetekenen respectievelijk “leven” en “de realisatie van waar jeop hoopt”.
(Hoe je een gelukkiger leven kan leiden, lees je hier.)
Vier levensvragen
Er wordt ons aangeraden om eens grondig na te denken overvier belangrijke levensvragen:
- Waar hou je van?
- Waar ben je goed in?
- Wat heeft de wereld van jou nodig?
- Waar kan je voor betaald worden?
Eiland vol 100-plussers
Het gaat concreet om een inspirerend boekje. De auteursleggen je niet alleen uit hoe je je ikigai kan vinden en hoe je ernaar kanleven, maar gaan ook in op de andere factoren die de Japanners een mooi levengeven. Zo kom je te weten wat ons doet verouderen (stress, te veel zitten, te weinigslapen, enz.), wat het ikigai-dieet is (minder eten verlengt het leven, degeheimen van groene thee), welke soort van beweging je best invoert in jeleven, hoe je veerkrachtig met tegenslag kan leren omgaan en een boelinspiratie van gelukkige 100-plussers (zoals elke dag samen vieren, leef zonderhaast, onderhoudt elke dag je vriendschappen, enz.).
(Hoe je kanker kan voorkomen met een gezonde levensstijl lees je hier.)
Wortels in Japanse geschiedenis
Ikigai heeft ook een redelijk belangrijke plaats in deJapanse geschiedenis. Zo komt ‘gai’ oorspronkelijk van het Vroeg-Japanse woord’kai’, wat schelp betekent. Die uitwendig zeeskeletten werden destijdsbeschouwd als erg waardevol, vooral tijdens de Heianperiode van 794 tot 1185, delaatste periode uit de klassieke geschiedenis van Japan. Dat zegt ook AkihiroHasegawa, een klinische psycholoog en professor aan de Toyo Eiwa Universiteitin de Japanse stad Yokohama.
(Wie de 10 rijkste Aziaten zijn, lees je hier.)
10 voorschriften
Ikigai valt in feite samen te vatten in 10 voorschriften:
- Blijf altijd actief, ga nooit op pensioen
- Doe rustig aan
- Eet je niet helemaal vol
- Omring je met goede vrienden
- Verbeter je conditie voor je volgende verjaardag
- Lach
- Zoek de natuur op
- Bedank
- Leef in het nu
- Volg je ikigai
Dieper dan enkel werk en inkomen
Naast Oosters eten, gevechtssporten en tekenfilms zijn nuook exotische levensstijlen steeds meer gangbaar bij ons. Ook de principes van ikigaizijn overgewaaid naar de westerse wereld, al worden ze in Europa enNoord-Amerika vaak beschouwd als een ‘snelle fix‘ voor problemen op het vlakvan werk en inkomen. In Japan gaat het echter om een traag proces, dat die alledaagsezaken overstijgt.
In 2010 werd er een enquête rond ikigai uitgevoerd bij zo’n2.000 Japanse mannen en vrouwen. Amper 31 procent van de deelnemers gaf aan datze ikigai ook toepasten op hun job.
Gordon Matthews, professor antropologie aan de Chineseuniversiteit van Hongkong en auteur van het boek What Makes Life Worth Living?: How Japanese and Americans Make Sense ofTheir Worlds, heeft aan de Britse krant the Telegraph gezegd dat hoe mensenikigai begrijpen, verbonden kan worden met twee andere Japanse ideeën, namelijkitaikan en jiko jitsugen. Itaikkan slaat op “een zin van eenheid met ofeen engagement tegenover een groep of rol”. Jiko jitsugen slaat dan weerop meer zelfrealisatie.
Volgens Matthews zal het toepassen van ikigai waarschijnlijkleiden tot een beter leven “omdat je iets zal hebben om voor televen”. Toch waarschuwt hij om ikigai niet te zien als een levensstijl keuze: “Ikigai is niet iets groots of speciaal. Het is een redelijknuchter iets.”
(De 6 geheimen van een ijzersterke cv, volgens de wetenschap lees je hier.)
Enkel ikigai niet genoeg
Okinawa, het Japanse eiland waar veel uitzonderlijk veel eeuwelingenwonen, wordt dikwijls in verbinding gebracht met ikigai, maar Matthews is hetdaar niet mee eens.
Dan Buettner, een expert in ‘blauwe zones’ of plaatsen op dewereld waar mensen het langst leven, zegt echter aan de BBC dat het conceptikigai erg prominent aanwezig is in de levens van de Japanse eilandbewoners.Samen met een speciaal voedingspatroon en een ondersteunend netwerk vanvrienden of “moai”, zorgt ikigai ervoor dat de mensen op Okinawalanger leven omdat het hun leven zingeving en een doel zou geven. Buettnerhaalt voorbeelden aan van mensen daar die ouder zijn dan 100 jaar: een karatemeester, een visser en een betovergrootmoeder.
(Meer over de mechanismen achter succes lees je hier.)
Verandert met leeftijd
Buettner zegt verder dat ikigai alleen niet genoeg is. Wie er succesvol in wil zijn, moet zijn doelen ook omzetten in daden. Onderzoekers wijzen erop dat ikigai kan veranderen naarmate men ouder wordt. Voor veel mensen is hun job bijvoorbeeld hun doel. Wanneer ze met pensioen gaan, of wanneer hun pensioen nadert, worden ze gedwongen om op zoek te gaan naar een nieuwe ikigai.
(9 manieren om gezonder en gelukkiger te zijn, lees je hier.)
Power 9 en ‘Blauwe zones’
Ander ‘blauwe zones’ dan Okinawa zijn onder andere hetGriekse eiland Ikaria, de Barbagia-regio op het Italiaanse eiland Sardinië, deCalifornische stad Loma Linda en Nicoya het Nicoya-schiereiland in Costa Rica.
Medische onderzoekers, antropologen, demografen en epidemiologenzijn het op basis van bewijzen eens geraakt over negen gemeenschappelijkeelementen in die regio’s, die ervoor zorgen dat de mensen zo oud worden. Zeworden door de wetenschappers de ‘Power 9’ genoemd.
De 9 gemeenschappelijke kenmerken:
1. Beweeg je natuurlijk voort
© istock
Een belangrijk deel van de levensstijl in de ‘blauwe zones’is je natuurlijk voortbewegen. Of het nu gaat om wandelen, tuinieren ofbinnenshuis werken.
2. Zingeving en doelen
© istock
Wat ze op Okina ikigai noemden, wordt in Nicoya ‘plan devida’ genoemd. Het is belangrijk om te weten waarom je ’s morgens aan je dagbegint. Dat zorgt ervoor dat je gezonder en gelukkiger wordt. Volgens deonderzoekers leven mensen, die dat onder de knie hebben, gemiddeld zeven jaarlanger.
3. Zorg voor ontspanning
© istock
Bijna niemand kan in de 21ste eeuw ontkomen aan stress, maarheel wat eeuwelingen in de ‘blauwe zones’ hebben stressbestendige rituelenverwerkt in hun dagelijkse routines. Sommige bidden, anderen doen eenmiddagdutje en op Sardinië doen ze een ‘happy hour’.
4. De 80 procent-regel
© istock
Heel wat mensen in de ‘blauwe zones’ stoppen met etenwanneer hun magen voor ongeveer 80 procent gevuld zijn. Ze eten hun kleinstemaaltijd van de dag in de vroege avond.
5. Plantaardig voedsel
© istock
Bonen vormen de hoeksteen van het voedingspatroon van demeeste eeuwelingen. Groenten, fruit en volle granen horen daar ook bij en vleeswordt maar in erg kleine hoeveelheden geconsumeerd.
6. Wijn
© istock
Een gematigde, maar regelmatige consumptie van wijn (metvrienden en/of tijdens het eten) hoort bij de levensstijl in de meeste ‘blauwezones’.
7. Erbij horen
© istock
Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen, die in eengemeenschap leven die rond geloof draait of waar mensen met elkaar in goedcontact staan, gemiddeld 14 jaar langer leven.
8. Naasten en geliefden eerst
© istock
Bij eeuwelingen in ‘Blauwe Zones’ is het gebruikelijk dat zehechte en sterke familiale banden hebben (met broers, zussen, ouders,grootouders, kinderen en/of kleinkinderen).
9. Andere mensen
© istock
De mensen, die het langst ter wereld leven, hebben altijdhechte vrienden en sterke sociale netwerken.
Natuur
Daarnaast wordt er ons ook nog aangeraden om in de vrije natuur te vertoeven. Een wandeling in het bos bijvoorbeeld beschermt je tegen een hele week in de stad verblijven. Trouwens, een groene omgeving is in het verleden al vaker de inspiratiebron gebleken van de grootste wereldfilosofieën en religieuze leiders van de mensheid.
Denk aan Siddharta Gautama, die de verlichting als Boeddha bereikte in de schaduw van een boom, of Isaac Newton, die in de schaduw van een appelboom één van de belangrijkste ontdekkingen uit de geschiedenis van de wetenschap deed. De Amerikaanse filosoof Henry David Thoreau ondernam in het bos een experiment dat zijn leven ingrijpend veranderde en beschrijft dat in het boek Walden.
Japan promoot verder zelfs shinrin-yoku vanuit de overheid in de vorm van preventieve gezondheidszorg. ‘Shinrin’ is het Japanse woord voor ‘bos’ en ‘yoku’ betekent ‘bad’.