Centrale banken zetten voet op rempedaal: wat betekent dit voor woonkredieten en spaarboekjes?

De hoge inflatie dwingt de Europese Centrale Bank (ECB) om op de rem te gaan staan. Tijdens de jongste rentevergadering heeft de toezichthouder beslist om de obligatieaankopen af te bouwen. Maar wat betekent dat juist voor mensen die een woonlening willen afsluiten? En gaat de spaarrente volgend jaar opnieuw stijgen?

De Europese inflatie is in november gestegen tot 4,9 procent, het hoogste peil sinds de invoering van de euro. Christine Lagarde, voorzitter van de ECB, hield lange tijd vol dat de inflatieopstoot tijdelijk is. Maar nu wordt de ECB toch gedwongen om de voet van het gaspedaal te halen. Tijdens de toelichting van de monetaire beslissing zei Lagarde donderdag dat ze verwacht dat de inflatie “het grootste deel van 2022 boven de doelstelling van de centrale bank zal blijven.” De ECB streeft naar een inflatie van 2 procent op de middellange termijn.

Inflatie bedwingen

Om de inflatie te bedwingen gaat de Europese toezichthouder het coronastimulusprogramma (PEPP of Pandemic Emergency Purchase Programme) na eind maart 2022 stopzetten. Het ‘reguliere’ programma voor de opkoop van financiële activa (APP) wordt anderzijds wel tijdelijk uitgebreid wanneer die coronastimulus afloopt. De ECB raakt wel niet aan de rentetarieven. Lagarde benadrukte dat het heel onwaarschijnlijk is dat 2022 gepaard gaat met renteverhogingen.

Daarmee gaat de Lagarde minder ver dan haar collega aan de overkant van de Atlantische Oceaan Jerome Powell. De Federal Reserve gaat het opkoopprogramma in maart 2022 stopzetten. Dat is vroeger dan verwacht. Bovendien signaleerden de bestuursleden van de Amerikaanse centrale bank dat er drie renteverhogingen komen in 2022.

Duurdere woonleningen

Hoe dan ook rijst de vraag wat de beslissing van de ECB zal betekenen voor de kredietnemers en de spaarders. Om te beginnen luidt de beslissing van de centrale bank het einde van de goedkope woonleningen in. De rente die je betaalt op een woonlening met vaste rente is onder meer afhankelijk van de langetermijnrente, en in het bijzonder de OLO op 10 jaar (afkorting voor Obligation Linéaire/Lineaire Obligatie).

Door het opkoopprogramma af te zwakken, jaagt de ECB de langetermijnrente hoger. Dit zit namelijk zo: door minder obligaties op te kopen, daalt de vraag naar obligatiepapier. Om beleggers warm te maken om te beleggen in nieuw uitgegeven obligaties verhogen overheden en bedrijven de coupon op het schuldpapier.

Op dit moment schommelt de OLO op 10 jaar rond het nulpunt. In augustus klokte de OLO nog af op -0,2 procent. De langetermijnrente zit dus al in de lift.

De rentebarometer van woonkredietspecialist Immotheker leert dat de hypotheekrente het afgelopen jaar al lichtjes is gestegen. Een jaar geleden schommelde rente voor een woonlening op 25 jaar (met een quotiteit hoger dan 80 procent) rond 1,65 procent. Vandaag is dat 1,78 procent.

De banken zullen niet plotsklaps de rente met tientallen basispunten verhogen, maar naarmate de langetermijnrente stijgt, zullen ze de hypotheekrentes naar boven bijstellen. Woonleningen blijven immers een belangrijke inkomstenbron van de banken.

Lage spaarrentes

En wat betekent dit voor de spaarders? Bij heel wat banken moet je vandaag tevreden zijn met een spaarrente van 0,11 procent, het absolute minimum in ons land voor de gereglementeerde spaarboekjes. De kans dat de spaarrentes in 2022 zal stijgen, is vrij klein.

Om die rente te bepalen, kijken de banken onder meer naar de rentetarieven die de ECB hanteert. Zo moeten ze nog steeds een strafrente van 0,5 procent betalen als ze geld stallen in Frankfurt. Zoals we hierboven al hebben gezegd, heeft de ECB geen plannen om de rentes volgend jaar te verhogen.

Voorts mogen we niet vergeten dat de banken zich al meermaals kritisch hebben geuit over die minimale spaarrente. Die weegt immers op hun winstmarges. De financiële instellingen zullen eerst die marges willen vergroten door de woonleningen duurder te maken alvorens ze de spaarrente naar boven bijstellen.

Wie zijn geld op een spaarboekje parkeert, zal dus ook in 2022 aan koopkracht moeten inboeten.

(evb)

Meer