Wijnexpert Frank Van der Auwera laat zijn, eigengereide, licht schijnen over de wijnactualiteit.

Covid-19 heeft, fysiek, sociaal en economisch, in 2020-2021 al veel slachtoffers gemaakt, maar één positief effect blijft er wel overeind in onze wijnhandel: de versnelde digitalisering. Ook al was het vaak ‘van moeten’, hebben zelfs de kleinschaligste wijnhandelaars eindelijk hun jarenlange techfobie overwonnen en een eigen website gelanceerd, een (vaak primitieve) webshop incluis. Helaas lijden toch behoorlijk veel van deze coronaprojecten aan structurele en inhoudelijke virussen, want in het Belgische wijnbiotoop spoken nog steeds fantoomwebsites die doel en ambitie missen. Waarom ze waarschijnlijk inefficiënt blijven, lijsten we in deze column kritisch op.

Waar wijnhandelaars, klein of groot qua omzet of belang, het zich voor 2020 nog konden permitteren zonder degelijke website annex webshop te functioneren, louter vertrouwend op hun vaste klantenkring, winkelbezoek of reputatie, bracht corona hier in ‘no time’ radicaal verandering in. Onze recente intensieve surfronde bij een honderdtal wijnwebsites ‘Made in Belgium’ bevestigde dat tegenwoordig zelfs een lokaal opererende wijnhandel op het internet actief is. Eindelijk, want België bleef op dat technologisch vlak en in deze bedrijfstak ook lange tijd een smurf.

Dat er echter nog veel scheef kan lopen bij deze internetprojecten, daar hebben we alle begrip voor. Een functionele, efficiënte en originele wijnwebsite met zinvolle inhoud én vorm in de markt zetten, blijkt immers geen kinderspel. Vooral ook een kostelijke affaire, want een degelijk businessmodel met succesvolle webshop ontwikkelen, een snel en efficiënt delivery-beleid, prima proefcommentaren van het assortiment, duiding van streken, stijlen en domeinen, plus de nodige praktische serveertips en dat hele ensemble gepresenteerd op een prettig ogende, hedendaagse wijze, vereist inderdaad enorm veel tijd en investeringen, zeker qua (wo)mankracht. En vooral: continuïteit en visie.

De grillen van fantoomwijnsites

Het dient onderstreept: van de circa 100 onderzochte Belgische wijnwebsites tijdens onze surfronde blijkt de helft inderdaad reeds zeer professioneel en praktisch (lees: consumentengericht) opgebouwd. Maar helaas circuleren er ondertussen ook tientallen fantoomwijnsites waaraan de wijnamateur weinig of geen boodschap heeft en dus zeker niet geneigd zal zijn om er flessenaankopen te plaatsen.

Waar zitten hun achilleshielen?

Pekelzonde 1: onvolledige informatie

Dit is misschien wel de overtreffende trap qua inefficiëntie van deze wijnsites. Er wordt hier gezondigd en geblunderd à volonté. Sites die in deze tijden waar onlineverkoop een must is geworden – een virtuele verkoop die ook na de coronaplaag een essentieel én onmisbaar vehikel voor de jaaromzet zal vormen – nog steeds zonder webshop functioneren, of een zogezegde webwinkel presenteren die echter op een virtuele bollenwinkel gelijkt waar de ‘fun’ en het ‘comfort’ van het kopen nihil is.

Maar de meest frequente fouten doen zich voor bij op het terrein van de pure informatieverstrekking per wijnfiche. Zo bots ik geregeld op Belgische wijnsites waar wel de helft van het gamma zeer uitvoerig in geuren en kleuren wordt bewierookt, inclusief uitgebreide scores en letterlijke citaten van o.a. Parker, Wine Spectator, La Revue de Vin de France, Decanter, Jancis Robinson & C°, maar waar de resterende helft van het aanbod woord- en scoreloos in het verdomhoekje blijft staan. Cuvées waaraan werkelijk geen eigen proefwoord wordt verspild, soms zelfs de basics van het product ontbreekt. Zoals: welke vatlagering kreeg deze wijn? Welk druivenras is dominant in deze blend? Soms ontbreken bij deze zo cru behandelde wijnen zelfs enkele variëteiten in de opsomming. Of nog erger: worden foute druivensoorten vermeld.

Een variante hierop zijn de passe-partout-commentaren. In een zeldzaam moment van inspiratie werd door de webmaster/wijnhandelaar van dienst bijvoorbeeld voor het rode Rhônegamma een tekstuele ‘template’ geschreven die we dan tot in den treure teruglezen bij meerdere flessen uit dezelfde regio/appellatie. Templatetekst waaraan dan telkens hooguit enkele woorden werden veranderd. De kernbespreking van de wijn, inclusief zijn gastronomische tips, blijkt dan een copycat van een resem andere flessen, ook al verschillen deze cru’s aromatisch en structureel als dag en nacht. Betrouwbaarheid en professionalisme is wel wat anders.

Wat is dan de logische reactie van een potentiële koper? De flessen zonder enige of met zulke slordige informatie zijn in zijn/haar ogen waarschijnlijk inferieur. Hij/zij kan dan niet vlug genoeg wegvluchten van de site in kwestie. Onterecht vaak, maar nogmaals: evenwicht in de flesseninformatie is cruciaal, want anders dreigt de discriminatie.

En nog zo’n hoofdstuk uit het blunderboek: soms ontbreekt zelfs de prijs per fles bij de geafficheerde wijnen, nochtans aankoopfactor numero uno. Zelfs de overzichtscatalogus valt dikwijls niet eens te downloaden, dus wordt blijkbaar op deze sites van de bezoeker/koper-in-spe verwacht dat hij/zij een archeoloog is die zelf wel geduldig naar deze info zal graven.

Pekelzonde 2: overdreven of foute informatie

Op dit terrein zondigen nog talrijke wijnwebsites. In hun poging om bezoekers direct te charmeren, jongleren ze met superlatieven en adjectieven bij al hun flesbeschrijvingen. Zelfs de primitiefste, meest bescheiden rode/witte cuvée wordt opgepookt als was het een miniatuur-Lafite of Meursault-in-wording. Verder wordt er massa’s gebakken lucht geblazen wat het bewaarpotentieel betreft van het assortiment. Op zich zeker correcte wijnen voor de korte termijn worden onterecht opgeblazen alsof ze nog minimaal 5 à 10 jaar kunnen, neen moeten, rusten in de kelder. Zo worden te hoge verwachtingen gecreëerd en loert de ontgoocheling om het hoekje.

Bovendien wordt er ook veel blablabla verkocht qua bijpassende gastronomie. Ofwel ontbreekt die op de meeste websites – terwijl food pairing voor veel consumenten nochtans een van de belangrijkste koopstimuli vormt –, ofwel overdrijft men andermaal en wordt een fles culinaire pistes toegedicht die ze nooit kan waarmaken. Vergelijk het met de info die dikwijls op de ruglabels in de grootwarenhuizen staat gedrukt. Tien cuvées, qua druivenblend, oogstjaar of structuur objectief nochtans sterk verschillend, krijgen op hun tegenetiket toch vaak identieke gastronomische tips toebedeeld. Elke rode wijn past in die aanpak dan immers perfect bij BBQ, lamsvlees of varken, terwijl elke witte blijkbaar per definitie harmonieert met kaas, vis of schaal- en schelpdieren. Wat de koper daar uiteindelijk aan heeft achter het fornuis of aan tafel, is blijkbaar naast de kwestie.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over de wijnsites waar zelfs bij een specifieke cuvée faliekant de foute beschrijving of het foute bottle shot afgedrukt staat. In concreto: de identificatienaam verwijst naar de Cabernet Sauvignon van het domein, maar in de beschrijving en/of de bijpassende flessenfoto draait de bespreking duidelijk om de Chardonnay of Sauvignon Blanc van dezelfde producent. Idem met de verwarring rond oogstjaren. Zelfs als zo’n blunder maar één keer op een site voorkomt, verkruimelt dit meteen het vertrouwen in de rest van de informatie. Dergelijke fouten komen tussen haakjes ook frequent voor in sommige populaire (internationale) wijn-apps, waar eveneens met commentaren van verschillende jaargangen en stijlen wordt gemorst.

Pekelzonde 3: knoeien met copyrights

Een halfbroertje van vorige opmerkingen is de praktijk waarbij wijnwebsites letterlijk proefcommentaren of onderdelen van wijnartikels overnemen, maar handig ‘vergeten’ de bron te vermelden. Kortom: ze wekken de suggestie dat de tekst en visie uit eigen brein en proefervaring vloeit, terwijl het gewoon om ordinaire woorddiefstal gaat. Copyrightinbreuk die meestal gebeurt door stiekem het tekstuele verdict van journalisten in te pikken, maar soms zelfs van collega-importeurs, terwijl men parallel importeert.

In dezelfde trant worden er door deze ‘malfaiteurs’ vaak brokjes proeftekst m.b.t. een specifiek beoordeeld millésime geknipt en zelfs zonder pardon bij andere jaargangen, of – o horror – bij een totaal andere wijn geplakt. In een poging hun gezicht te redden, wordt er dan soms een handvol zinnen geschrapt en een paar eigen interpretaties toegevoegd, maar kraakt daardoor de hele samenhang van het oorspronkelijke proefcommentaar. Vaak zelfs met hilarisch resultaat, want zo ontdekte ik een van mijn persoonlijke proefcommentaren waar een creatieve wijnhandelaar de startzin had gewijzigd om zijn plagiaat te camoufleren. Zijn alternatieve ouverture luidde: ‘Het boeket komt in deze cru bijzonder goed uit de verf!’. Een inderdaad smakelijke openingszin waar natuurlijk elke wijnfan direct voor smelt, dromend van de heerlijke finesse van terpentijn, synthetische hars en kleurpigment als attractie…

Het vreemde fenomeen is dat doorgaans Angelsaksische wijnauteurs wél letterlijk correct én met naam worden geciteerd op dit soort sites, maar eens het commentaren van eigen bodem betreft, wordt de tekst er vogelvrij. Ik begrijp wel: een oerdegelijke, creatieve wijnhandelaar of sommelier is van nature nog geen oerdegelijke, creatieve tekstschrijver. Maar gun tenminste Caesar wat Caesar toekomt en ga niet pronken met andermans pluimen. Overigens, onze noorderburen zijn ook meesters in dit copyright-spel. Geregeld zie ik schaamteloos en bronloos overgenomen proefcommentaren die ik of mijn collega’s eerder publiceerden. Blijkbaar geldt dan de redenering: wij moeten ‘die Belgen’ toch geen credits geven voor hun werk? 

Pekelzonde 4: Onaantrekkelijke look & feel

Objectief misschien de minste der kwalen, maar commercieel gezien in dit visuele tijdperk toch wel een serieuze handicap, is het feit dat nog altijd veel Belgische wijnsites saai en voorspelbaar ogen. Met een look waar je het amateuristisch haastwerk zo van het scherm ziet druppelen. Smurfenkleine, op vakantie of prospectie zelf getrokken amateurfoto’s van domeinen, of foto’s van wijnmakers die eerder voor een vuurpeloton lijken te staan in plaats van in hun kelder of wijngaard, onduidelijke of zelfs ontbrekende bottle shots/etiketten, een dominant kleurenpalet dat zintuiglijk vloekt met het fenomeen wijn, kortom een saaie vormgeving die tegenwoordig door een tienjarige moeiteloos tien keer creatiever kan ontworpen worden. Bovendien bevatten deze sites nooit eens een blog met een verrassende visie of educatieve inhoud. Het ‘eigen smoeltje’ is hen totaal vreemd.

Conclusie? Alhoewel de meerderheid van onze Belgische wijnwebsites wél volwassen is geworden en geprofessionaliseerd, circuleren er op het web nog (te)veel wijnsites die even interessant zijn als het zien drogen van verf. Dat achteraf dan blijkt dat de respons van de consument zeer beperkt blijft, is de kroniek van een aangekondigde commerciële dood.

Lees ook:

• Wijn in blik: een gat in de markt… of in onze smaak?
• Slikken of spuwen? 7 tips voor succesvolle digitale wijntastings

(jvdh)