Het aantal angsten, fobieën en stressgerelateerde stoornissen zal volgens experts in de nasleep van de coronacrisis toenemen. Start-up Psious uit Barcelona ontwikkelt therapieën met virtual reality om dit soort mentale problemen aan te pakken. ‘Onze geest is een indrukwekkende machine. Wij hebben de tools ontwikkeld om die complexe gevoelens beter te kunnen begrijpen’, aldus CEO Xavier Palomer.
Het idee voor Psious ontstond op de plek waar nu eens geniale, dan weer net iets minder geniale ideeën ontstaan: in de latere uurtjes op café in Barcelona, legt CEO Xavier Palomer uit. ‘Ik kwam net terug uit de Verenigde Staten, waar ik na mijn master bio-ingenieur aan de universiteit van Colorado gestart was met een doctoraat. Dat heb ik nooit afgemaakt, want het kriebelde te veel om zelf een project uit de grond te stampen. Op een avond na mijn terugkomst, het was toen 2013, zat ik een biertje te drinken met twee vrienden in Barcelona. De eerste had vliegangst, de tweede was een psycholoog en ikzelf heb een wetenschappelijke achtergrond. De psycholoog sneed het onderwerp aan van virtual reality als behandeling tegen angststoornissen en andere mentale problemen.’
‘Het was intussen twee uur ’s nachts, maar er ging bij mij echt een lampje branden. Ik ben ’s nachts thuis onmiddellijk nog meer informatie beginnen te zoeken en stond ervan versteld hoeveel klinisch bewijs er al is voor het gebruik van virtual reality in een therapeutische setting. Toen al ging het om honderden wetenschappelijke papers. Waarom doet niemand daar iets mee, vroeg ik me af. Plotseling hoefde ik niet langer op zoek te gaan naar inspiratie voor een nieuw project.’
Wanneer is Psious opgericht?
‘Officieel ben ik datzelfde jaar gestart, in 2013, maar toen stond de technologie voor VR nog niet helemaal op punt. De hardware – de headset die je op je hoofd zet – was toen nog erg duur en was ook nog niet klaar om op de markt gebracht te worden. Pas rond 2016 begon dat langzamerhand te veranderen en konden we ook verder beginnen uit te rollen met Psious. Ik beschouw dat jaar als de officieuze start van Psious – ook al zijn we in de praktijk al langer bezig.’
Wat is jullie pitch?
‘We bieden een VR-tool aan voor mentale hulpverleners, die het als extra kunnen gebruiken boven op de reguliere behandeling van hun patiënten. Op ons Psious-platform hebben we meer dan 70 virtuele omgevingen in video’s van 360 graden om een heel breed spectrum aan aandoeningen aan te pakken. Dat kunnen angsten of fobieën zijn – vliegangst, pleinvrees, hoogtevrees, angst voor naalden … – waarbij de patiënt via virtual reality blootgesteld wordt aan zijn angsten en zo exposuretherapie gebruikt om ervan af te raken. Maar we hebben ook programma’s met relaxatieoefeningen, mindfulness, of behandelingen voor ADHD, eetstoornissen, algemene angst- of stressstoornissen … Afhankelijk van de stoornis wordt een bepaalde psychotherapie toegepast.’
Hoever staan jullie vandaag met Psious?
‘Het loopt erg goed. We hebben klanten verspreid over 52 landen en er zijn wereldwijd zo’n 2.000 hulpverleners die de tool al gebruiken. Het plan is nu om nog verder uit te breiden – tenminste, dat was het toch vóór de coronacrisis. We zijn nu aan het kijken hoe we dit kunnen aanpakken binnen deze uitzonderlijke omstandigheden. In principe is de tool bedoeld om te gebruiken binnen een traditionele face-to-facetherapie, onder begeleiding van een hulpverlener. Maar die livetherapieën zijn tijdelijk weggevallen.’
Met z’n hoevelen werken jullie bij Psious?
‘We hebben intussen vijftig werknemers in het bedrijf en een kantoor in Barcelona. We zijn aan het bekijken of we op termijn ook een kantoor in Berlijn kunnen openen, en we richten onze pijlen ook op de Verenigde Staten.’
Wat maakt jullie uniek ten opzichte van andere start-ups die VR in de gezondheidszorg willen introduceren?
‘Dat we de grootste zijn (lacht). Er zijn wel wat kleinere start-ups die hetzelfde idee hebben, en ook iets grotere concurrenten in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Maar globaal gezien zijn wij overduidelijk de marktleiders. Er is geen enkel bedrijf dat nog maar de helft van de klanten heeft die wij momenteel hebben. Ik denk dat wij er heel goed in slagen om de juiste markt aan te boren en die ook effectief te bereiken. Dat zegt natuurlijk elk bedrijf, maar laten we stellen dat je het bij ons ook gereflecteerd ziet in de cijfers. De vraag is er, en wij kunnen die beantwoorden.’
Wat waren de grootste uitdagingen waarmee jullie geconfronteerd werden bij de opstart?
‘Het vinden van een geschikt businessmodel, zonder twijfel. De medische wereld is erg complex als je een nieuwe tool wilt introduceren, net omdat de regulering per land overal anders is. Wel zijn de regels overal even ingewikkeld. Je hebt de openbare gezondheidsinstellingen, private ondernemingen, en overal nog eens een andere regelgeving over terugbetaling door verzekeringsmaatschappijen enzovoort.’
‘Ik heb vooral geleerd hoe belangrijk het is om goed te kunnen samenwerken met een team, waarbij iedereen een verschillende achtergrond heeft’
CEO Xavier Palomer
‘Het is een heel kluwen dat we aanvankelijk maar moeilijk ontward kregen. Vandaag zijn we daarin geslaagd, wat volgens mij nog meer benadrukt hoe uniek onze aanpak is. We bereiken zowel psychologen in een privépraktijk als bijvoorbeeld de Britse National Health Service. Dat professionals bereid zijn om te betalen voor onze tools, en we zo winstgevend kunnen zijn, is volgens mij het beste bewijs dat we in ons opzet geslaagd zijn.’
Wat heb je geleerd bij de opstart van Psious?
‘Ik heb vooral geleerd hoe belangrijk het is om goed te kunnen samenwerken met een team, waarbij iedereen een verschillende achtergrond heeft. Door een bedrijf te starten dat technologie en gezondheid combineert, krijg je een combinatie van werknemers met heel verschillende achtergronden die ook voor dezelfde zaken andere terminologie gebruiken. Maar het is tegelijkertijd ook net een troef om kennis op verschillende domeinen te bundelen.’
Wat zijn de toekomstplannen met Psious?
‘Die zijn door het coronavirus even door elkaar geschud. Er is veel onzekerheid over de toekomst en dat maakt het moeilijk om concrete plannen te smeden. Dat is natuurlijk voor iedereen zo. Wel ben ik ervan overtuigd dat er voor ons juist extra opportuniteiten zullen komen, net door deze crisis. Ik denk dat de medische wereld in de toekomst nog meer zal teruggrijpen naar telegeneeskunde en het aanbieden van zorg vanop afstand. Daar kunnen wij onze rol in spelen, door de therapieën ook aan te bieden zonder dat fysiek contact met een zorgverlener nodig is.’
‘Bovendien zal de aandacht voor mentale gezondheid in het algemeen steeds meer toenemen. De tendens was al langer zichtbaar vóór corona, maar na deze globale lockdown zal het nog meer nodig zijn. Een avondje thuisblijven op zondagavond is gezellig, maar als je twee maanden op rij binnen moet blijven, geen mensen mag zien en niemand mag aanraken, heeft dat vanzelfsprekend een enorme impact op onze mentale gezondheid. Ik denk dat we een golf van angststoornissen en mentale problemen kunnen verwachten. Wij moeten daarop inspelen en ons goed voorbereiden nu om een antwoord te bieden op die stijgende vraag.’
