China en de VS hebben gezworen samen te werken om de opwarming van de aarde af te remmen en hebben woensdag een verrassende gezamenlijke verklaring afgelegd. De overeenkomst geeft een nieuwe impuls aan de laatste dagen van de wereldwijde klimaatonderhandelingen. Het was een zeldzaam consensusmoment tussen twee rivaliserende grootmachten die bijna de hele klimaattop recht tegenover elkaar leken te staan. 

De twee partijen kwamen overeen hun inspanningen op te voeren om de emissies terug te dringen. Dat zullen ze doen door onder meer methaan en illegale ontbossing aan te pakken, vertelde de speciale klimaatgezant van China, Xie Zhenhua, aan verslaggevers. Samen zullen ze een werkgroep oprichten om meer actie te ondernemen. De groep zal in de eerste helft van volgend jaar bijeenkomen. De Amerikaanse tegenhanger van Xie Zhenhua, John Kerry, zei dat de groep zich vooral zal concentreren op “concrete” maatregelen.

Als ’s werelds twee grootste economieën moeten we “actief werken aan de aanpak van de klimaatverandering”, zei Xie. Kerry zei dat “de VS en China geen tekort aan verschillen hebben, maar dat samenwerking op klimaatgebied de enige manier is om deze klus te klaren”. De twee spraken op afzonderlijke persconferenties, de een na de ander, waarbij Xie het eerst aan het woord kwam. 

Voorbereidingen op volgende top

Dit is van groot geopolitiek belang, meent Nick Mabey, mede-oprichter van denktank E3G. “De VS en China hebben aangegeven dat ze een einde zullen maken aan de verbale oorlog die de afgelopen dagen ontstond.”

De gezamenlijke overeenkomst over het klimaat komt in de aanloop naar een andere virtuele top die waarschijnlijk volgende week zal worden gehouden tussen Biden en Xi. Xi schreef deze week in een brief aan het National Committee on U.S.-China Relations dat China bereid is de banden met de VS aan te halen en hun geschillen beter te beheren. 

Die ontmoeting beoogt waarschijnlijk een deëscalatie van de gespannen betrekkingen. De spanningen tussen de twee grootmachten zijn legio; er is onenigheid over technologie, handel, mensenrechten en de status van Taiwan. Beide leiders hebben een stimulans om de relatie op een gelijkwaardiger niveau te brengen nu zij zich elk concentreren op uitdagingen in eigen land. Klimaatpolitiek is een belangrijk gebied waarop zij kunnen samenwerken.

De twee landen bevestigden opnieuw de temperatuurdoelstellingen van het akkoord van Parijs. Namelijk, dat de beperking van de opwarming tot 1,5 graden Celsius als streefcijfer heeft, en ze erkenden dat er een kloof bestaat tussen het huidige beleid en wat er moet worden gedaan. Beiden zetten zich in voor een succesvolle COP26, inclusief afspraken over klimaatfinanciering en regels om een wereldwijde koolstofmarkt te creëren, zei klimaatgezant Xie.

Goed nieuws, maar niet goed genoeg

Toch weigerde China zich aan te sluiten bij de wereldwijde belofte van de VS en de Europese Unie om de methaanuitstoot tegen het einde van het decennium met 30 procent te verminderen. Xie zei dat China zijn eigen nationale plan zal ontwikkelen. Kerry gaf toe dat hij er niet in was geslaagd China zover te krijgen dat het zijn deadline voor het bereiken van de piekuitstoot vervroegde van 2030. “We hebben onze piek bereikt”, zei hij. 

Als ’s werelds grootste uitstoter van broeikasgassen kan China op dit moment meer doen dan enig ander land om de wereld te helpen de ergste gevolgen van de opwarming van de aarde te voorkomen. Maar het voert aan dat zijn plan om tegen 2060 koolstofneutraliteit te bereiken al de meest ambitieuze emissiereductie is die ooit is geprobeerd. 

“Het kan alleen maar goed nieuws zijn dat de VS en China nauw samenwerken op het gebied van klimaatverandering en het terugdringen van methaanemissies,” zei Bernice Lee, onderzoeksdirecteur bij Chatham House. “Maar de verklaring is niet genoeg om de deal te sluiten. De echte test voor Washington en Beijing is hoe hard ze aandringen op een 1,5°C-overeenkomst hier in Glasgow.”

(lb)