Apple-CEO Tim Cook besliste woensdagavond om een app die betogers in Hongkong toelaat de aanwezigheid van politieagenten te traceren uit de App Store te verwijderen. Volgens Apple was dat nodig om de veiligheid in de stadstaat te verzekeren. De beslissing komt daags nadat Chinese staatsmedia Apple ervan beschuldigen de ‘herrieschoppers’ te helpen.
De beslissing kan uiteraard zijn ingegeven door bezorgdheid omtrent de fysieke veiligheid van lokale ordehandhavers. Maar men kan men zich moeilijk van de indruk ontdoen dat Apple capituleert voor de druk om om de Chinese belangen prioriteit te geven.
Apple is niet het enige bedrijf dat in de valkuil trapt die Hongkong voor de internationale handel is geworden. Ook de Amerikaanse basketbalcompetitie NBA en de spelletjesfabrikant Activision Blizzard, moesten deze week door het slijk. De NBA kwam terug op eerder gemaakte excuses en zei dat het recht op vrije meningsuiting primeert. Activision Blizzard, een van ‘s werelds grootste spelletjesmakers, schorste een e-speler die zijn steun had betuigd aan de betogers. In een verklaring liet het bedrijf weten dat de speler een interne regel had overtreden. Die verbiedt hem ‘het imago van het bedrijf te schaden of het bedrijf in opspraak te brengen’.
Buigen voor Beijing of de vrije meningsuiting verdedigen?
Dat de NBA hier een ander pad kiest dan Activision mag niet verwonderen. De NBA heeft geen concurrentie (tenzij Chinese sportfans liever de lokale competitie willen gaan volgen), Activision heeft die wel. Dit laatste bedrijf staat dus voor een verscheurende keuze: China gehoorzamen en de vrije meningsuiting opofferen of de vrije meningsuiting verdedigen en de Chinese markt (600 miljoen gamers) opofferen.
Cooks beslissing kwam er nadat de staatskrant People’s Daily Apple ervan had beschuldigd de herrieschoppers te helpen om nog meer geweld te gebruiken door de app HKmap.live in zijn App Store op te nemen. Die app laat toe om de bewegingen van de politie te monitoren. Apple besliste daarop de app opnieuw te verwijderen. Omdat hij betogers toeliet ‘de politie in het nauw te drijven’ en ‘criminelen de vrije hand gaf om burgers lastig te vallen in zones waar geen politie aanwezig is’.
Tijd van 3 T’s ligt definitief achter ons
De waarheid ligt waarschijnlijk ergens in het midden. Dat deze beslissing zou zijn genomen zonder druk vanuit Beijing lijkt bijna onmogelijk. Verder is de bezorgdheid die Apple om de veiligheid van de lokale politie toont, perfect begrijpelijk.
Maar de achterliggende reden ligt veel dieper. Het incident bewijst nog maar eens in welke mate Apple is blootgesteld aan de Chinese willekeur. Dat vanwege de grote concentratie van zijn productie in China. Die relatie zal Cook in de toekomst nog meer kopbrekens bezorgen. De tijd dat buitenlandse bedrijven in China veilig waren als ze de 3 T’s vermeden (Tibet, Taiwan en Tiananmen) ligt definitief achter ons.