Boris Johnson heeft gisteren zijn plannen uit de doeken gedaan voor de transitie naar een koolstofneutrale economie tegen 2050. De Britse premier ziet het groots, de coronacrisis moet volgens hem dienen als een katalysator voor ‘een groene industriële revolutie’.

‘Propere waterstof’, koolstofcaptatie- en opslag, emissieloos transport en offshore windparken zijn de krachtlijnen van het tienpuntenplan van Johnson. Een overheidsinvestering van 12 miljard pond (13,4 miljard euro) moet 250.000 jobs creëren, en het herstel inluiden van de coronaschok.

Er werd hard uitgekeken naar zijn klimaatspeech, aangezien de plannen ervoor moeten zorgen dat het VK tegen 2050 niet meer bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Het parlement heeft namelijk in de wet vastgelegd dat de Britse economische activiteiten binnen 30 jaar een netto nuluitstoot moeten hebben. Johnson wil ook ambitie tonen als gastheer van alweer een cruciale VN-klimaatconferentie, volgend jaar in Dublin.

De Britse premier wil dat het VK een rol opneemt als wereldleider op vlak van een aantal hernieuwbare energiebronnen. De noodlijdende industriële regio’s in het noorden en in het centrum van het land wil hij hervormen tot centra van toekomstgerichte industrieën. Onder meer de productie van elektrische voertuigen, de bouw van grote windparken en technologische innovatie moeten zorgen voor ‘een meer welvarende, en groenere toekomst’.

Naast overheidsinvesteringen ter waarde van 12 miljard pond, wil de Britse regering tegen 2030 ook drie keer zoveel privaat geld aantrekken. De private investeringen moeten voor bijkomende jobs zorgen, bovenop de 250.000 banen die het overheidsgeld moet creëren. We zetten de krachtlijnen van het plan op een rijtje:

1. Windenergie

Zoals al eerder aangekondigd, wil Johnson alle Britse gezinnen voorzien van elektriciteit opgewekt door offshore windparken tegen 2030.

2. Waterstof

De productiecapaciteit voor ‘koolstofarme waterstof’ moet danig opgekrikt worden. De productie van waterstof vereist veel energie, het is namelijk geen energiebron maar een energiedrager. Wordt waterstof omgezet met louter hernieuwbare elektriciteit uit bijvoorbeeld wind en zon, spreekt men van groene waterstof. Als er zoals in dit voorbeeld ook gascentrales worden gebruikt spreekt men van grijze, of koolstofarme waterstof.

Tegen 2030 wil het VK 5 GW aan koolstofarme waterstof kunnen produceren. Ter illustratie: dat is ruwweg voldoende om 3,5 miljoen gezinnen van stroom te voorzien. Waterstof zal wel voornamelijk gebruikt worden om de uitstoot van openbaar vervoer en zware industrieën te beperken.

3. Kernenergie

In de Britse transitie speelt kernenergie nog een belangrijke rol. Vorig jaar werd 17 procent van de elektriciteit nog gegenereerd door kerncentrales. De overheid zal de productie van de grote kernreactoren opdrijven. Tegelijk zullen ook kleinere reactoren ontwikkeld worden, voor gerichte lokale energievoorziening. Dit kostenplaatje wordt geraamd op 525 miljoen pond (586 miljoen euro) en zou volgens het plan 10.000 banen opleveren.

4. Elektrische voertuigen

Door de globalisering heeft het industriële hartland van Groot-Brittannië, de regio rond Birmingham, het economisch heel zwaar. Daarom moet de regio een internationale voortrekker worden in de productie van elektrische voertuigen. Een verbod op de verkoop van nieuwe benzine- en dieselwagens vanaf 2030 moet de vraag opkrikken. Hybride wagens mogen nog verkocht worden tot 2035.

Verder wordt er ook 1,3 miljard pond (1,45 miljard euro) geïnvesteerd in laadinfrastructuur, en worden de Britten fiscaal geprikkeld om elektrisch te kopen. De Britse regering gaat 500 miljoen pond investeren in de industrie, om de productie van elektrische batterijen op te schalen. Dit is veruit de meest opvallende maatregel van het plan, momenteel heeft slechts 7 procent van de nieuwe wagens enkel een batterij onder de motorkap.

5. Openbaar vervoer

Het kabinet-Johnson wil volgens het plan 5 miljard pond vrijmaken om fietsen en wandelen te stimuleren, en emissieloos openbaar vervoer te ontwikkelen.

6. Scheep- en luchtvaart

Op dit vlak is het plan om te investeren in onderzoek naar emissieloze vliegtuigen en containerschepen.

7. Gebouwen

Openbare gebouwen zoals scholen en ziekenhuizen moeten energie-efficiënter worden, door een investering van 1 miljard pond. Gezinswoningen met een laag energieverbruik worden fiscaal gestimuleerd, en de regering wil 600.000 warmtepompen per jaar installeren tegen 2028.

8. Koolstof opvangen en opslaan

Het VK wil het voortouw nemen in de zogeheten CCS-technologie. Tegen 2030 wil het land zo 10 megaton koolstofdioxide uit de lucht halen. Hiervoor werd al 1 miljard pond opzijgezet. Ter vergelijking, België stoot zo’n 120 megaton per jaar uit.

9. Leefmilieu

Volgens Johnson zijn er engagementen om elk jaar 30.000 hectaren bos bij te planten.

10. Financieel

Het Verenigd Koninkrijk wil van de Londense City het globaal centrum van groene financiering maken.

Volgens milieuorganisaties zijn dit allemaal relevante voornemens in het kader van een netto nuluitstoot tegen 2050, maar ontbreekt het aan een concreet stappenplan om die ambitieuze targets te bereiken. Bovendien doet het kostenplaatje twijfels ontstaan. De 12 miljard pond waarvan sprake is in dit plan, is geen nieuw geld, een groot deel daarvan omvat eerder toegezegde investeringen.

In The New York Times betwijfelt de invloedrijke klimaatdenktank E3G of de Britse regering genoeg doet om de private investeerders aan te trekken die nodig zijn om dit plan te doen slagen.