In het Afrikaanse land Oeganda heeft het parlement een nieuwe wet gestemd waardoor de bevolking zal moeten betalen voor het gebruik van sociale media zoals WhatsApp en Facebook op hun mobiele telefoons. Dat heeft de nieuwssite Buzzfeed gemeld.

De Oegandese regering zegt dat het geld onder meer zal worden gebruikt voor de versterking van de mobiele infrastructuur van het land, maar volgens critici is de maatregel niet meer dan een middel om de bevolking geld afhandig te maken en de vrijheid van meningsuiting te onderdrukken.

Transacties

Door de nieuwe wet zal de Oegandese burger een bedrag van 200 Oegandese shilling – ongeveer 4 eurocent – moeten betalen voor elke dag dat van sociale media en berichtenplatforms zoals WhatsApp, Facebook en Twitter gebruik wordt gemaakt.

Op elke mobiele geldtransactie – in het land een bijzonder populaire betaalmethode, vooral in landelijke gebieden met een gebrek aan bankfilialen – zal bovendien een belasting van 1 procent worden geheven. Het blijft voorlopig nog wel onduidelijk op welke manier de overheid de gebruikers van de mobiele applicaties zal kunnen identificeren.

“Een van de grootste uitdagingen waarmee het Oegandese internet wordt geconfronteerd is online toegang,” beklemtoonde de Oegandese blogster en activiste Pru Nyamishana. “Deze belasting zal veel mensen blokkeren. De Oegandese parlementairen lijken het contact met de realiteit verloren. Ze denken alleen maar aan belastingen.”

Nyamishana herinnerde eraan dat de Oegandese een openlijke minachting heeft voor sociale media. President Yoweri Museveni beweerde eerder al dat het medium alleen maar voor roddel wordt gebruikt. Bij de verkiezingen twee jaar geleden werden Facebook en WhatsApp door de Oegandese autoriteiten geblokkeerd. Dat maakt het volgens de blogster moeilijk om te geloven dat achter de nieuwe belasting zuivere intenties schuil gaan.

Kapsters

Nyamishana verwees onder meer naar de talrijke vrouwelijke kapsters die in informele nederzettingen wonen en werken en die in grote mate van sociale platformen afhankelijk blijken te zijn. De vrouwen zouden het medium immers gebruiken als inspiratie voor nieuwe stijlen van haartooi en voor de communicatie met klanten.

“De vele Oegandezen die in sterke mate op sociale media vertrouwen, zullen door de nieuwe maatregel zwaar worden getroffen,” aldus de activiste. “Vermoed moet worden dat de maatregel een bewuste strategie is om de bevolking te censureren en critici het zwijgen op te leggen.”

Voorstanders van de nieuwe heffing voeren aan dat de belasting de broodnodige inkomsten moet genereren om de infrastructuur van het land te verbeteren. “Er is geld nodig om de veiligheid van het land te kunnen genereren en het elektriciteitsnet te versterken en uitbreiden, zodat de bevolking meer en vaker van sociale media zal kunnen genieten,” betoogde Matia Kasaija, Oegandees minister van financiën.

David Bahati, minister voor planning, benadrukte bovendien dat men alleen zal worden belast voor het daadwerkelijke gebruik van de platforms. “Wie een dag geen toegang heeft tot sociale media, zal daarvoor ook niet moeten betalen,” aldus Bahati.

Niet alle leden van het parlement steunden de nieuwe wet. Ook een grote groep mensenrechtenactivisten heeft de maatregel al bekritiseerd.