Elke kwartaal dat de Boeing 737 Max langer aan de grond moet blijven, lijdt de luchtvaartindustrie een verlies van 4 miljard dollar. Niet alleen Boeing is immers door de problemen geraakt, maar ook zijn toeleveranciers en de luchtvaartmaatschappijen dreigen belangrijke inkomsten te missen. Dat zegt het magazine The Economist, erop wijzend dat inmiddels de hele luchtvaartsector hoopt dat de 737 Max snel weer opnieuw toelating krijgt om te vliegen.

De autoriteiten beslisten om het vliegtuig aan de grond te houden nadat bij twee crashes op minder dan zes maanden tijd 346 mensen het leven lieten. De ongevallen bleken het gevolg te zijn van een fout in de software van het vliegtuig.

Cruciaal

Vliegtuigbouwer Boeing is voor de Amerikaanse industrie een cruciale schakel. De onderneming verkoopt wereldwijd jaarlijks voor 100 miljard dollar producten en diensten. Bovendien betaalt Boeing aan zijn Amerikaanse leveranciers elk jaar ongeveer 45 miljard dollar. Een op honderd Amerikaanse werknemers werkt direct of indirect voor de vliegtuigbouwer.

“Wanneer er met Boeing iets misloopt, dreigen dan ook grote gevolgen voor de Amerikaanse economie,” aldus The Economist. De Amerikaanse luchtvaartautoriteiten beslisten in maart dit jaar de 737 Max aan de grond te houden. Boeing koos echter wel om de productie van het toestel verder te zetten.

“Inmiddels heeft Boeing een voorraad van 6 miljard dollar aan vliegtuigen die afgewerkt zijn, maar nog op een oplevering wachten,” zegt het magazine. “Die vloot neemt bij Boeing inmiddels nagenoeg alle beschikbare ruimte in. Ook de autoparkings zijn gebruikt om vliegtuigen te stallen.”

“Het is begrijpelijk dat Boeing dan ook zo snel mogelijk het vliegverbod wil laten opheffen. Bij de luchtvaartmaatschappijen heersen gelijkaardige bedenkingen. Maatschappijen zoals Southwest en American Airlines, die van het type gebruik maken, hebben talloze vluchten moeten schrappen. Daardoor hebben ze belangrijke verliezen geleden.”

De Boeing 737 Max was bijzonder populair. Het type is immers bijzonder energie-efficiënt. Daardoor hoopten de maatschappijen belangrijke kostenbesparingen te kunnen realiseren. De 737 Max werd acht jaar geleden gelanceerd. Sindsdien zijn er vijfduizend exemplaren besteld. Tot nu toe zijn bijna vierhonderd toestellen geleverd.

De 737 Max werd daardoor het snelst verkopende model dat Boeing ooit heeft ontwikkeld. Sommige luchtvaartmaatschappijen hebben in planning voorzien het type vanaf november opnieuw te kunnen inzetten. Zij hopen dat Boeing snel na de installatie van de verbeterde software van de wereldwijde luchtvaartautoriteiten toestemming zal krijgen om het toestel opnieuw te laten vliegen.

Behelpen

Die verwachtingen zijn volgens The Economist echter wellicht overdreven optimistisch. “Ook wanneer de nieuwe software is goedgekeurd, duurt het zes tot acht weken om de toestellen weer vliegklaar te maken,” aldus het magazine. “Bovendien is het niet duidelijk of de piloten een bijkomende training zullen moeten krijgen om met de nieuwe software te werken. Dat zou tot verdere vertragingen kunnen leiden.”

Voorlopig proberen de getroffen luchtvaartmaatschappijen zich met lapmiddelen te behelpen. Southwest heeft beslist een aantal oudere toestellen langer in dienst te houden dan was voorzien. United Airlines gebruikt grotere toestellen voor routes die voordien voor de 737 Max waren gereserveerd. Die ingrepen leiden echter telkens tot een groter brandstofgebruik. Daardoor lopen de kosten verder op.

“De maatschappijen rekenen wel op compensaties van Boeing,” zegt The Economist. “Dat geldt echter niet voor de toeleveranciers. De voorbije jaren hebben vele partijen onder druk van Boeing hun winstmarges zelfs moeten terugschroeven. De vliegtuigconstructeur wou immers zijn kosten terugdringen.”

“Tegelijkertijd investeerden vele toeleveranciers in bijkomende capaciteit om tijdig onderdelen voor de 737 Max te kunnen blijven leveren. Boeing rekende op zevenenvijftig toestellen per maand. De productie is ondertussen echter van tweeënvijftig naar tweeënveertig exemplaren ingekrompen.”

Ook voor Boeing kunnen de problemen vele gevolgen hebben. Het bedrijf ging vijftig jaar geleden met het originele model 737 van start. Inmiddels zijn van het type meer dan tienduizend exemplaren gebouwd. Volgens ramingen zou de 737 Max de volgende vijf jaar een derde van de totale omzet van het concern kunnen vertegenwoordigen.

Er zijn voorlopig nog geen orders geschrapt, maar nieuwe bestellingen voor het type heeft Boeing anderzijds niet ontvangen. Indien de herlancering nog langer vertraging oploopt, zal Boeing mogelijk de productie nog verder moeten terugschroeven of zelfs helemaal stilleggen.

Toekomst

Inmiddels heeft de constructeur al beslist om de ontwikkeling van de opvolger van het verouderende model 757 uit te stellen. Het aandeel van het bedrijf heeft de voorbije vijf maanden 25 procent van zijn waarde verloren. Daardoor is een bedrag van 62 miljard dollar in rook opgegaan.

Boeing leed tijdens het tweede kwartaal van dit jaar een verlies van 2,9 miljard dollar. Dat was te wijten aan een reserve van 4,9 miljard dollar die genomen is om luchtvaartmaatschappijen te compenseren. Er volgen misschien nog meer kosten. Piloten hebben tegen Boeing al klacht neergelegd omdat ze door geschrapte vluchten loonverlies hebben geleden. Ook de nabestaanden van de slachtoffers eisen compensaties.

Toch lijkt volgens The Economist de toekomst van Boeing niet te zijn gehypothekeerd. Boeing heeft met Airbus nagenoeg een wereldwijd duopolie. Daardoor is de constructeur minder kwetsbaar. Klanten en leveranciers hebben immers weinig uitwijkmogelijkheden. “Bovendien denken velen dat de regulatoren niet zullen wagen om Boeing in gevaar te brengen,” zegt het magazine. “Het bedrijf lijkt voor de economie immers veel te belangrijk.”