Key takeaways

• Israël richt zich op Ali Khamenei om het Iraanse regime omver te werpen, wat duidt op een breder doel dan alleen de traditionele nucleaire en raketlocaties.
• Het verwijderen van Khamenei zou een machtsvacuüm kunnen creëren, waardoor mogelijk hardline elementen binnen de Revolutionaire Garde of het Iraanse leger de macht zouden kunnen grijpen.
• Een staatsgreep door de Revolutionaire Garde zou kunnen leiden tot een militaire dictatuur ter vervanging van de huidige theocratie.

De recente acties van Israël tegen Iran, die verder gaan dan de traditionele nucleaire en raketlocaties, wijzen op een breder doel: het verwijderen van Opperste Leider Ali Khamenei. Deze strategie brengt aanzienlijke risico’s met zich mee gezien de gebrokenheid van de Iraanse oppositie en de onzekere uitkomst van een regimeverandering. Europese leiders, getekend door de instabiliteit die volgde op interventies in Irak en Libië, waarschuwen voor militaire actie om de Iraanse regering omver te werpen, meldt AFP.

Analisten wijzen op de mogelijkheid van een machtsvacuüm als Khamenei zou worden verwijderd. Harde elementen binnen de Revolutionaire Garde of het Iraanse leger zouden de macht kunnen grijpen en het ene autoritaire regime door het andere kunnen vervangen.

De Iraanse oppositie

Hoewel figuren als Reza Pahlavi, zoon van de afgezette sjah, pleiten voor een terugkeer naar nauwere banden met Israël en een meer liberale regering, blijft zijn steun binnen Iran beperkt. De Mujahedin van het Volk, een andere prominente oppositiegroep, heeft te kampen met kritiek van andere facties en wordt met argwaan bekeken vanwege haar vroegere banden met Saddam Hoessein.

Het ontbreken van een verenigd en democratisch alternatief vormt een grote uitdaging. Sommige analisten vrezen dat een staatsgreep door de Revolutionaire Garde kan leiden tot een militaire dictatuur die de huidige theocratie vervangt. De diversiteit aan etnische groepen in Iran maakt de situatie nog ingewikkelder en geeft aanleiding tot bezorgdheid over mogelijke uitbuiting van interne verdeeldheid door externe actoren.

Risico’s van regimewisseling

Analisten waarschuwen dat het verwijderen van het Iraanse regime tot regionale instabiliteit kan leiden die zelfs de nasleep van de oorlog in Irak overtreft. De onvoorspelbaarheid van zo’n scenario onderstreept de immense risico’s die gepaard gaan met het nastreven van een regimeverandering in Iran met militaire middelen.