De Spaanse stad Barcelona hoopt in een aantal grote parken kuddes geiten en schapen te laten grazen. Die activiteit blijkt immers een efficiënt wapen om natuurbranden te voorkomen of te beperken. Een eerste test in het park Collserola zou bijzonder positieve resultaten hebben opgeleverd. Daarom denkt het stadsbestuur om ook in een aantal andere parken kuddes geiten en schapen in te zetten.

Het pilootproject in het park Collserola werd in april gelanceerd. Het stadsbestuur spiegelde zich met het initiatief aan voordelen in andere delen van Spanje en de rest van de wereld.

Open ruimtes

“De methodologie is in feite bijzonder eenvoudig”, merken waarnemers op. “Dat is wellicht ook een van de redenen van het succes. De kuddes worden op een aantal specifieke locaties voor een gerichte begrazing ingezet.”

“Door hun activiteit worden open ruimtes in de vegetatie gecreëerd. Dit maakt het voor branden moeilijk om zich te verspreiden en grote gebieden te vernielen. Ook wanneer er toch branden ontstaan, kunnen ze door hun beperkte omvang gemakkelijker worden bestreden.”

Barcelona zet in Collserola een kudde van 290 schapen en geiten in. Hun activiteit beslaat een gebied van ongeveer 70 hectare. Collserola heeft in totaal een oppervlakte van 8.000 hectare, waardoor het gebied tot een van de grootste stadsparken van de hele wereld behoort.

“Het is uiteraard niet de bedoeling om met de kudde het hele park te bestrijken”, voeren de initiatiefnemers aan. “Daarentegen worden de dieren ingezet om een aantal strategisch gekozen plekken af te grazen. Bedoeling is om voldoende barrières te creëren, zodat eventuele brandhaarden kunnen worden tegengehouden.”

Collserola is bijzonder brandgevoelig. Jaarlijks worden er ongeveer vijftig brandhaarden geregistreerd. “De geiten en schapen voeden zich met kleine, licht onvlambare vegetatie”, voert bioloog Ferran Pauné, verantwoordelijke voor het pilootproject, aan.

“Het project is ontstaan ​​uit een grote bezorgdheid over dit gebied, dat met een hoog brandgevaar wordt geconfronteerd. We hebben hier te maken met een dichtbevolkt mediterraan gebied, met veel woningen in een park waarvan de vegetatie een bijzonder groot brandpotentieel heeft.”

Historische praktijk

“We verzinnen hier geen nieuwe methode”, merkt ook Guillem Canaleta, vertegenwoordiger van de stichting Pau Costa, die het brandprobleem wil helpen aanpakken. “We grijpen daarentegen terug naar een historische praktijk die inmiddels grotendeels is verdwenen.”

“De kuddes hebben ook in het verleden hun nut al bewezen. Vier jaar geleden lanceerde Portugal een gelijkaardig initiatief nadat een verschrikkelijke brand die het jaar voordien bijna 50.000 hectare vegetatie had verwoest en aan 64 mensen het leven kostte.”

“Het land, dat in tien jaar tijd bijna de helft van zijn bossen door branden heeft verloren, heeft inmiddels 18.500 geiten ingezet om cruciale locaties te begrazen. Dat weerspiegelt ook een verschuiving in de aanpak van de brandbestrijding. Door de begrazing wordt daarbij immers vooral op het voorkomen van branden ingezet.”

Ook in Andalusië heeft de regionale overheid een programma geïmplementeerd waarbij herders worden betaald om hun kuddes in bepaalde gebieden te laten grazen. Het project zou de kosten voor de mechanische behandeling van de terreinen met 75 procent hebben doen dalen.