Het doek lijkt, politiek gezien, gevallen rond het PFOS-schandaal dat wekenlang de Vlaamse politiek beroerde: geen enkele kop van een beleidsmaker lijkt te gaan rollen. Met voormalig minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) en voormalig minister van Openbare Werken Ben Weyts (N-VA) maakten twee sleutelfiguren hun doortocht in de onderzoekscommissie rond PFOS van het Vlaams Parlement. Beiden struikelden niet. Meer nog, de meerderheid van N-VA, CD&V en Open Vld leek de rangen te sluiten, en rond de ministers te gaan staan. De oppositie, die vorige week nog luid schreeuwde “dat alles erop wijst dat het een doofpotoperatie is”, kon die beschuldiging niet hardmaken.

In het nieuws: “Zou ik met de kennis van 2017 vandaag opnieuw zo handelen? Ja.”

De details: Kroongetuige Joke Schauvliege (CD&V) verdedigt zich handig, en duwt zo de politieke druk, die er maandenlang was, van zich af.

• “Eigenlijk heeft Joke zich heel de tijd stilgehouden tegen alle geruchten, framing en lekken in. Ze werd kapotgemaakt door de media. Vandaag heeft ze in een heldere toelichting eindelijk haar weerwoord gegeven, zoals het hoort. De oppositie die in de media hoog van de toren blaast, was vandaag in de commissie nergens.” Een topper uit de Vlaamse regering vatte het gisteren bondig samen.
• De sfeer die overheerst binnen de Vlaamse meerderheid, zeker bij CD&V die met Schauvliege een hoofdpersonage leverde in het drama, was er gisterenavond een van opluchting. Want maandenlang lag de vorige Vlaamse regering, met dezelfde coalitiepartners als de huidige, heftig onder vuur vanuit de oppositie, de publieke opinie en de media, die bloed hadden geroken.
• Eenzelfde geluid gisteren bij N-VA: “Hierbij gaat niemand sneuvelen. Integendeel, er is net aangetoond dat de grote woorden van de oppositie niet veel meer dan woorden waren, beschuldigingen die wel erg ver gingen: alsof wij criminelen waren, die in opdracht van chemiereuzen de Vlamingen willen ziek maken.”
• Politiek gezien rondt de Vlaamse coalitie zo een lastige klif. Het PFOS-drama barstte los toen bleek dat bij de grote werken aan de nieuwe Antwerpse Ring de bouwheer Lantis al veel eerder op de hoogte was van stevige vervuiling in de grond. Dat deed de Vlaamse regering op haar grondvesten daveren.
• Want het was de huidige minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) die met een soloslim de finale zet gaf om een Onderzoekscommissie op te richten: tegen coalitiepartner CD&V in suggereerde zij om de laatste steen in het dossier om te keren. De regering-Jambon I zat vast, en moest een Onderzoekscommissie toestaan.

De essentie: De PFOS-commissie beloofde een hoogtepunt voor het Vlaams Parlement, eindelijk een grotere rol voor die assemblee.

• Met het oprichten van een heuse onderzoekscommissie in het Vlaams Parlement, de eerste in drie decennia, leek de meerderheid van N-VA, CD&V en Open Vld voor het eerst haar ijzeren greep op het halfrond wat te lossen.
• Een zogenaamd ‘zwijgakkoord’, waarbij de leden van de meerderheidspartijen verplicht zijn eigen parlementaire initiatieven niet openlijk neer te leggen, houdt dat halfrond de facto wat verlamd. Bovendien is er een cultuur van een erg dominante regering, en minder assertieve parlementaire fracties in het Vlaams Parlement.
• Maar na de demarche van Demir greep de oppositie haar kans. Zeker Groen, dat met Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege de kat de bel aan bond in het dossier, ging voluit in de aanval. Mee daardoor gunden de meerderheidspartijen het voorzitterschap aan het jonge Vooruit-Parlementslid Hannes Anaf. Daarbij maakten ze een herenakkoord: Anaf zou voorzitter worden, maar zou zijn rol ‘correct’ en ‘neutraal’ spelen.
• De passage van 3M, de chemiereus die verantwoordelijk is voor de uitstoot van PFOS in de Antwerpse haven, voornamelijk in de gemeente Zwijndrecht, had alles wat men ervan verwachtte: een arrogante Amerikaanse multinational die het zonlicht kwam ontkennen, zo leek het. Rebecca Teeters, de ‘Senior Vice President of Environmental Strategies’ bij 3M kwam er onder ede doodleuk het volgende verklaren:
  • “Er bestaat geen verband tussen PFAS en gezondheidsschade bij de mens.” (PFAS is een verzamelnaam voor chemicaliën zoals onder andere PFOS.)
  • “Wij voeren al jarenlang onderzoek naar de effecten van PFAS bij onze eigen werknemers, maar geen enkel van deze studies toonden negatieve effecten op hun gezondheid aan.”
• Meteen had heel de Wetstraat een perfecte vijand gevonden. Zeker nadat in een tweede ronde nog eens werknemers van 3M kwamen toegeven dat er ook via de lucht PFOS was uitgestoten, leek de commissie op weg om een stevig eindwerk te kunnen neerleggen.
• Maar de oppositie ging een stap verder en wilde ook politieke verantwoordelijken aanduiden, met Anaf en Mieke Schauvliege die in het offensief gingen. Vorige week gaven zij in Humo een interview onder de ronkende titel:”‘Alles wijst erop dat dit wel een doofpotoperatie is.” Daarin een aantal stevige verklaringen:
  • “Dit is het gevolg van een sterke lobby, die kind aan huis is bij de Vlaamse regering en ervoor zorgt dat de overheid zich zo weinig mogelijk bemoeit”, stelde Schauvliege.
  • “In 2017 zijn er wél menselijke fouten gemaakt, toen Lantis bij de eerste graafwerken voor Oosterweel ontdekte dat de PFOS-vervuiling erger was dan gedacht. In het politiek stuurcomité van Lantis werd beslist om de bevolking in te lichten, maar uiteindelijk gebeurde dat niet”, zei Anaf.
  • In het verslag van de vergadering waar de vervuiling uitvoerig werd toegelicht, is het woord PFOS geschrapt, op één vermelding na. Alles wijst erop dat dit wél een doofpotoperatie is“, zo stelde Schauvliege.
  • “De cruciale vraag wordt: Waarom is de hele zaak stilgehouden? Wie nam die beslissing?”, zei Anaf.
• Die vraag moest dus gisteren uitgeklaard worden, door de politieke hoofdrolspelers in het dossier: (ex-)ministers Joke Schauvliege, en Weyts, die passeerden in de Commissie.
• In tussentijd wond men zich bij de meerderheid al danig op, zeker over de rol van Anaf: “Moest die niet zijn neutraliteit behouden, en niet op voorhand met conclusies komen“, zo sneerde Bart De Wever (N-VA), eind vorige week naar de commissievoorzitter, toen hij ook voor de commissie verscheen. Bij N-VA en CD&V voelde het aan alsof Anaf zich niet aan het herenakkoord had gehouden.

De politieke realiteit: Hier gaan geen wielen meer afvliegen voor de meerderheid.

• Zeker het voormalige CD&V-kopstuk Schauvliege, die in het verleden niet altijd even gelukkig communiceerde, en na een lapsus ook in de vorige Vlaamse regering moest aftreden, was in de maanden ervoor al regelmatig onder vuur genomen: de bazin van OVAM, de afvalstoffenmaatschappij, wees naar “het kabinet” en “de minister”, als hoofdverantwoordelijken om de communicatie rond PFOS in 2017 tegen te houden.
• Maar Schauvliege hield zich meer dan kranig bij een spervuur aan vragen van onder meer het gelijknamige groene Parlementslid.
  • “Zou ik met de kennis van 2017 opnieuw zo handelen vandaag? Ja. Zou ik met de kennis van 2022 opnieuw zo handelen vandaag? Uiteraard niet”, zo vatte ze haar verdediging mooi samen.
  • Heel het gedoe over het persbericht dat OVAM voorbereidde en dat nooit werd uitgestuurd, werd door Schauvliege vakkundig geminimaliseerd: “Dat werd niet uitgestuurd omdat er toch niets in zou staan.”
  • “Maar er is niets in de doofpot gestoken. In 2017 wisten we dat PFOS een vervuilende stof was, maar niet dat ze een risico voor de volksgezondheid vormde”, zo stelde de ex-minister, die er fijntjes op wees dat een jaar later, in 2018, toen Europa de richtlijnen verstrengde voor PFAS-chemicaliën, er wel een actieplan kwam.
• Ben Weyts (N-VA), vandaag minister van Onderwijs, maar toen mee betrokken op Openbare Werken, ging schouder aan schouder staan met de defensie van Schauvliege.
  • “Als er al een doofpot was, dan was het er een zonder deksel“, zo deed Weyts de zaak af. “Alle informatie over de werken werd gewoon op de website gepubliceerd.”
  • “De gezamenlijke politieke verantwoordelijkheid om niet te communiceren in 2017 kwam er op basis van advies van experten.”
  • “Het is gemakkelijk om met de bril en de kennis van vandaag het verleden te beoordelen. Mijn diensten hebben op basis van kennis en wetenschap van dat moment in eer en geweten gehandeld.”
• Voor de oppositie van Groen, Vooruit en PVDA was het allemaal erg magertjes, de uitleg van de oud-ministers. En ook Willem-Frederik Schiltz, fractieleider voor Open VLD, maar ook Antwerpenaar, bleef zich opwinden over het rapport van de experten uit 2017 waar ministers Weyts en Schauvliege zich achter schuilden: dat rapport was “dunnetjes”, volgens hem. Alleen: geen van hen kon de oudgedienden vast zetten bij de ondervraging.
• Zo lijkt de passage van de verantwoordelijke politici niet meer dan een laatste stuiptrekking: zonder smoking guns, of compleet tegenstrijdige verklaringen van ex-beleidsmakers (die integendeel netjes op één lijn zaten), heeft de Onderzoekscommissie nu weinig andere opties dan de politici die betrokken waren, eigenlijk vrij te pleiten. Dat dit straks misschien met meerderheid tegen oppositie gebeurt, zal zeker CD&V en N-VA worst wezen: de beschuldiging van een “doofpotoperatie” is in de onderzoekscommissie nooit hardgemaakt.
• Zo eindigt de PFOS-onderzoekscommissie, die zich als een triomf voor het halfrond aankondigde, toch een beetje op een sisser. Zeker voor Groen, die hoopte te scoren op een dossier dat in haar corebusiness ligt, is dat een teleurstelling.

Om te volgen: Justitie komt onder vuur, na het drama waarbij een 4-jarige kleuter stierf.

• Ontzetting alom, vanmorgen in de Wetstraat: de dood van de vierjarige Dean uit Sint-Niklaas, die meegenomen werd door een veroordeelde dertiger (die eerder een tweejarige kleuter doodde), lokt een stroom aan steunbetuigingen en verontwaardiging uit op sociale media, komende van politici.
• Vermoedelijke moordenaar Dave De Kock werd eerder veroordeeld voor onmenselijke behandeling met dood tot gevolg van een tweejarig kind. Daardoor komt de politieke vraag bij de minister van Justitie terecht: hoe is dit drama kunnen gebeuren? Het zijn dat soort steekvlamdossiers die politiek gezien behoorlijk gevaarlijk kunnen zijn op een departement als Justitie.  
• Vanmorgen al ging bevoegd minister Vincent Van Quickenborne (Open Vld), door vriend en vijand gezien als een expert in communiceren, in het offensief: op Radio 1 lichtte hij zijn visie op het drama toe.
• Om te beginnen zat De Kock zijn celstraf van tien jaar helemaal uit: hij was dus niet vrij onder voorwaarden. Maar hij werd niet verder gevolgd door Justitie. Het systeem van ‘terbeschikkingstelling’, waarbij Justitie dat soort daders blijft opvolgen, werd immers pas in 2012 ingevoerd. “Hadden we toen al het systeem van terbeschikkingstelling gehad, dan was hij wel opgevolgd”, zo stelde Van Quickenborne vanmorgen.
• Maar de kern van het betoog van Van Quickenborne: er zijn te weinig plekken voor psychiatrische hulp, in de gevangenis, voor “psychopaten”, zoals de minister De Kock labelde. “In de psychiatrie was toen niet genoeg plaats”, zo zei de minister.
• Daarbij lijkt Van Quickenborne alweer aan te sturen op meer geld voor gedetineerden. “We moeten veel meer investeren in zorg. Het is een verantwoordelijkheid van Justitie, maar ook van de minister van Volksgezondheid en de deelstaatministers, om in de psychiatrie ook plaatsen te voorzien voor dat soort mensen, zodat zij kunnen worden opgevolgd in een zorg op maat”, zo stelde hij, daarbij de klassieke techniek toepassend van andere ministers (onder meer Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) en federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit)) mee in bad te trekken.
• Maar het pleidooi om nog meer middelen is opvallend, omdat Justitie zelf er liefst een half miljard euro per jaar bijkreeg, op kruissnelheid tegen 2024, in de financiële verdelingen die Vivaldi maakte, en die onder meer voorganger Koen Geens (CD&V) bedongen had bij de regeringsonderhandelingen.
• Dat geld was net bedoeld om de druk op de gevangenissen te verlichten en de straffen zinvoller te maken. Ondertussen is het aantal gedetineerden niet significant gedaald, integendeel.

Om te volgen: De N-VA neemt een forse bocht over verplicht vaccineren en het CST.

• De voorzitter van Vooruit, Conner Rousseau, legde deze week zijn kaarten nog eens stevig op tafel: hij blijkt de felste, meest uitgesproken voorstander van een de facto verplichte vaccinatie én een toegangsbewijs, een vaccinatiepas, die daaraan gekoppeld is. “Wie zich vaccineert, wordt beloond met vrijheid”, zo stelde hij, wat meteen tot een hoop emotionele en woeste reacties leidde.
• Ook de liberalen, met de MR van Georges-Louis Bouchez op kop, verzetten zich fel. Maar tegelijk zit Open Vld wel op die lijn: het is de filosofie van een “1G”-beleid: alleen ingeënte burgers krijgen nog een toegangsticket tot een sociaal leven.
• En hoewel Rousseau dus door zijn forse uitspraken over het dossier heel veel felle tegenreacties uitlokt, zijn de kampioenen van het debat voorlopig eigenlijk PS en CD&V. Die pleitten beiden onomwonden voor een vaccinatieplicht, eerder dan een vaccinatiepas: nog straffer dus. Of misschien in uitvoering net niet: over de ‘straffen’ is de PS onduidelijk.
• Even opvallend: de N-VA nam gisteren de bocht in tegenovergestelde richting. Ze willen nu plots geen vaccinatieplicht en ook meteen het vaccinatiepaspoort, of wat vandaag eigenlijk de voorloper is, het CST, zo snel mogelijk afschaffen.
• Dat is een stevige ommekeer in de koers van de partij, die wat aarzelend leek over het thema, en voor het debat in de Kamer haar koers definitief moest bepalen. Het partijbureau deed dat gisteren.
• Maar het is opvallend: eerder uitte onder meer nieuwe leading lady Zuhal Demir (N-VA) zich in december nog als expliciete voorstander van een verplichting, en ook voorzitter Bart De Wever (N-VA) neigde fel in die richting.
• Maar de duidelijke impact van de Omikron-golf deed de partijtop kantelen: overal in de ziekenhuizen wijst de data erop dat de verwachtte overrompeling er niet is. Integendeel: de ziekte maakt nog nauwelijks patiënten zodanig ziek dat ze langdurige behandeling nodig hebben, laat staan dat ze op intensive care belanden.
• “We hopen dat we nu van een pandemische naar een endemische situatie kunnen overgaan en dat we kunnen evolueren naar een soort griepaanpak waarbij we kwetsbaren in de winter inenten”, zo stelde ondervoorzitter Lorin Parys (N-VA), die naar voor geschoven werd als woordvoerder in het dossier.
• En meer nog: het Covid Safe Ticket mag voor N-VA op de schop, tot groot jolijt van Vlaams Belang, dat meteen die andere oppositiepartij “heftig feliciteerde met dat late inzicht”. De N-VA wil het dus weg, “van zodra de Omikron-golf is gaan liggen”. “Het is geen nuttig instrument om de viruscirculatie te milderen en het geeft een vals gevoel van veiligheid”, zo stelde Parys.
• Die stelling belooft meteen voor het komende debat in de Kamer. Want in feite staan N-VA en MR zo, niet voor het eerst, op één lijn. Grote vraag is of men er dus überhaupt straks uit raakt, al dan niet met Vivaldi. Extra moeilijk, als vanuit oppositie de N-VA nu in de nek hijgt, en met de positieve Omikron-cijfers zal blijven schermen.
• Anderzijds: in zowat heel Europa gaat de trend in tegenoverstelde richting. In Frankrijk pakt Le Monde vandaag uit met een studie van de Franse Economische Raad, die aantoont dat door de vaccinatiepas in te voeren, er in totaal 4.000 mensenlevens gered zijn en er een verlies voor de economie van liefst 6 miljard euro is vermeden.
• In Frankrijk voerde Macron die vaccinatiepas in, met een klim van 13 procent in het aantal gevaccineerden als gevolg. In Oostenrijk en Duitsland is het vaccin verplicht, met potentiële boetes als gevolg. In Italië zit men al veel langer heel dicht tegen een de facto verplichting: alle werknemers zijn verplicht een vaccin te nemen. Ook in de VS is dat grotendeels de strategie.
• Wie dus in Parijs een koffie wil gaan drinken of iets eten in een bistro, moet hoe dan ook zijn CST tonen.

Ook genoteerd: Wie nodigt nu wie uit voor de hoorzittingen?

• De disproportionele invloed van bepaalde experten in de crisisaanpak is weinigen in de Wetstraat ontgaan. Daarbij worden onherroepelijk sommigen van die stemmen ook gelinkt aan een bepaalde politieke strekking, of een specifieke maatschappelijke visie. Niets choquerend in een democratie, zou men dan denken, al worden wetenschappers vaak niet graag zo gelabeld of in een hokje geduwd.
• De komende hoorzittingen in de Kamer doen dat onvermijdelijk toch, maar dan van wel via de andere kant. Want het is interessant om te zien welke partij wie wil uitnodigen als experten, voor het debat over de verplichte vaccinatie. Met andere woorden: wie zien zij als diegenen die hun visie mogelijks formuleren?
• Een aantal figuren en instituten komen bij haast elke fractie voor:
  • Het Belgisch Raadgevend Comité voor Bio-ethiek.
  • Het Federaal Instituut voor de bescherming en de bevordering van de Rechten van de Mens.
  • De Federale commissie voor de Rechten van de Patiënt.
  • Twee personen worden ook door meer dan vijf fracties gevraagd: Coronacommissaris Pedro Facon en de motivatiepsycholoog Maarten Vansteenkiste.
• Daarnaast valt op hoeveel mensen de N-VA vraagt: de lijst is wel erg lang, wat meteen aangeeft dat N-VA niet meteen het debat wil afsluiten. Daarbij onder meer Tyl Jonckheer, van de beroepsvereniging van de Kinderartsen, Datawetenschapper Tijl De Bie, epidemioloog Luc Bonneux (de laatste twee waren protagonisten van het Wintermanifest), maar ook viroloog Johan Neyts, grondwetspecialist Stefan Sottiaux, privacy-expert Matthias Dobbelaere-Welvaert en filosofen Tinneke Beeckman en Johan Braeckman. Geen enkele andere partij wil deze personen in de hoorzittingen. Ook Voka, de Vlaamse werkgeversorganisatie, staat op hun lijst.
• Ook CD&V heeft een behoorlijk lange lijst ‘eigen’ namen: onder meer biostatisticus Geert Molenberghs en specialist medisch recht Herman Nys staan op hun lijst. Opvallender, net als de groenen willen zij ook Marc Leemans van het ACV horen (de socialisten vragen hun vakbond niet overigens) en Danny Van Assche van Unizo. En ook Unia, het centrum voor gelijke kans, willen zowel CD&V als Groen en Ecolo horen.
• Bij de groenen valt een lange lijst (vooral Franstalige) experts op die zij als enige willen zien: onder meer expert mensenrechten Vanessa De Greef, expert Marius Gilbert, maar ook GEMS-voorzitter Erika Vlieghe. Daarnaast willen zij de Jeugdraad en de Seniorenraad, en ook Luc Van Gorp van de Christelijke Mutualiteiten zien. Opnieuw: de socialisten nodigen hun mutualiteiten niet uit.
• Vooruit heeft een korte lijst, waar enkel mensen opstaan die ook andere fracties willen horen. De PS heeft enkel een handjevol virologen, psychologen en Mathias Dewatripont, hun huiseconoom en lid van de GEMS. De socialisten lijken vooral vaart in de hoorzittingen te willen.
• Open Vld heeft dan weer een paar wereldnamen op de lijst gezet: onder meer Peter Piot, topviroloog, is vreemd genoeg enkel door de Vlaamse liberalen gevraagd, evenals Heidi Larson, een Amerikaanse experte. Vanuit België is er enkel nog klinisch bioloog Isabel Leroux-Roels.
• Voor PVDA-PTB valt de naam van longarts Wouter Arrazola de Oñate op, de communisten zijn de enigen die hem willen horen.
• Vlaams Belang sluit het rijtje met een wel heel eigen kransje experts. Zo is er grondwetspecialist Hendrik Vuye, gezondheidseconoom Lieven Annemans, specialist Kerkelijk Recht Rik Torfs, en ook Sam Brokken, een lector in gezondheidswetenschappen die geschorst werd aan de PXL-Hogeschool en geldt als een posterboy voor de antivaxbeweging.
• Marc Van Ranst werd door niemand gevraagd, zo blijkt uit de voorlopige lijst.

Zoals verwacht: De nieuwste studie van het FANC over kernenergie lokt heftige reacties uit.

• Netjes voorspeld, netjes uitgekomen: de studie die de nucleaire waakhond FANC maakte over de sluiting van de kerncentrales roept commotie op. En een behoorlijk alternatieve lezing van de feiten, al naar gelang partijen en zelfs kranten.
• “Zonder Engie is plan B niet mogelijk”, kopt De Standaard op haar voorpagina, waarmee de krant de piste van het openhouden van de kerncentrales, dat plan B dus, de facto dood verklaart. Plan A, de centrales sluiten, is voor de krant wel “op koers”. Dat is ook exact de lijn die Groen-vicepremier Petra De Sutter gisteren bewandelde.
• Die was bijzonder affirmatief in haar communicatie: “De veiligheidscriteria verlagen of noodzakelijke veiligheidswerken uitstellen voor een van de meest complexe industriële installaties is niet aan de orde. Bovendien stelt het FANC dat ook Engie partner moet zijn. Engie stelt in dezelfde (!) nota geen kandidaat te zijn. Case closed”, zo concludeerde zij op Twitter.
• “Het is dus Engie dat over ons energiebeleid beslist. Engie heeft laten weten dat ze het zullen doen als we het vragen”, zo reageerde partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez (MR) zelf op de tweet van zijn coalitiepartner. Ook Groen-voorzitter Meyrem Almaci kreeg een soortgelijke persoonlijke repliek van de MR-collega.
• Onder meer De Tijd, De Morgen, Het Laatste Nieuws, maar ook VRT NWS kopten net op het nieuws “dat het FANC stelt dat twee centrales open kunnen blijven”.  In De Tijd spreekt de FANC-topman alvast de conclusies van de groenen ook expliciet tegen: “Twee kerncentrales openhouden is haalbaar. Maar als er in maart geen beslissing komt, dan is dat onmogelijk”, zo stelt Frank Hardeman.  
• En kijk, ook CD&V-voorzitter Joachim Coens roerde zich vanmorgen op Radio 1 over de kernuitstap. “Ik denk dat die piste om die twee centrales blijvend open te houden, onderzocht moet worden. Dat is de ernstige vraag die nu aan Engie gesteld moet worden. Als Engie wil, dan moeten we exact de voorwaarden hebben. Zo zijn we zeker dat er in 2024 of 2025 genoeg energiebevoorrading is”, zo stelde Coens.
• Zo wordt het debat binnen Vivaldi nog bijzonder moeilijk. Vanmorgen in de Kamer herhaalde minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) nog eens het feit dat zelfs als men Doel 4 en Tihange 3 zou openhouden, er niet genoeg energiebevoorrading is in 2024. “Ook dan zijn gascentrales nodig”, verklaarde ze in de Kamer. En bijkomend: dan kan het huidige systeem van de CRM-veiling niet zomaar overgezet worden voor Europa.
• Midden maart moet Vivaldi beslissen. Bronnen in de kern geven al aan dat de kans groot is dat ook dan het dossier mogelijks verder wordt uitgesteld. Dat is de meest elegante manier om uiteindelijk de centrales te sluiten, zonder al te veel gezichtsverlies voor iedereen.