Samengevat. Japan, ooit de tweede economische macht vanaf de jaren ’60 en nu de vierde wereldmacht, blijft een belangrijke speler op het gebied van industriële productie, ondanks de uitdagingen waarmee het land wordt geconfronteerd. De industriële sector, vooral bekend om zijn hoge kwaliteit en high-tech producten, draagt significant bij aan het bbp, maar kampt met demografische en technologische uitdagingen. Ook de Japanse beurs staat opnieuw in de belangstelling. Een verlies van ruim 80% werd vorige week – 34 jaar na zijn laatste recordnotering – opnieuw goedgemaakt.
34 jaar later staat Japan weer in het middelpunt van de belangstelling
Waarom is dit belangrijk?
De positie van Japan als een leidende industriële macht heeft directe gevolgen voor de wereldwijde economie en technologische innovatie. De uitdagingen en strategieën van Japan om zijn industriële sector te behouden en te ontwikkelen, bieden inzichten in hoe geavanceerde economieën kunnen navigeren in een veranderende wereldorde, waarbij demografische trends en de opkomst van digitale giganten centrale thema's zijn.In het nieuws. Japan’s industriële sector, die 20,5% van het bbp in 2021 uitmaakte, wordt gekenmerkt door zijn diversiteit en innovatie. Die is vergelijkbaar met die van Duitsland.
- De sector is sterk afhankelijk van het keiretsu-systeem. Wat zowel heeft bijgedragen aan de kracht van de Japanse industrie als belemmeringen heeft opgeworpen voor nieuwe ondernemingen.
- Japanse bedrijven zoals Toyota blijven toonaangevend in traditionele sectoren zoals de automobielindustrie en machinebouw. Dat terwijl het land ook belangrijke stappen zet in de halfgeleiderindustrie.
Focus op halfgeleiders
Zoom in. In 2023 nationaliseerde Japan JSR, ’s werelds leidende producent van fotoresistentie harsen voor de halfgeleiderindustrie, als onderdeel van een bredere inspanning om zijn halfgeleidersector te ondersteunen.
- De Japanse overheid beloofde in april 2023 ruim $532 miljoen voor de ontwikkeling en fabricage van geavanceerde halfgeleiders, en TSMC kondigde investeringen aan voor een tweede fabriek in Japan.
- Kwaliteitsschandalen, zoals de vervalsing van brandstofverbruiks- en emissietests door autofabrikanten, hebben de reputatie van de Japanse industrie geschaad.
Meerdere uitdagingen
Zoom out. Japan kampt met een langdurig handelstekort, met een cumulatief tekort van bijna €500 miljard tussen 2011 en 2022. Dat staat in schril contrast met een overschot van €610 miljard tussen 2000 en 2010. Oorzaak daarvoor moet grotendeels worden gezocht bij een hoge afhankelijkheid van energie-importen en de depreciatie van de yen.
- Japan verliest ook elk jaar ongeveer 800.000 mensen door een dalend geboortecijfer en een vergrijzende bevolking.
- In 2015 telde Japan 127 miljoen inwoners. In 2065 zullen er dat nog 88 miljoen zijn, een daling van 39 miljoen op amper 50 jaar. Dat blijkt uit cijfers van het National Institute of Population and Security Research.
- De Japanse industrie staat voor meerdere uitdagingen, waaronder het behoud van hoogwaardige industrieën ondanks de vergrijzing van de bevolking en een toename van handelstarieven in de VS, evenals de aanpassing aan verminderde externe vraag.
