Sinds 1980 is zo’n 5% van het Amerikaanse nationale inkomen rechtstreeks van de middenklasse naar de rijkste huishoudens verplaatst. Dat betekent dat de 5.934 rijkste gezinnen vorig jaar 650 miljard dollar meer onder elkaar konden verdelen dan indien de economische taart gelijk was gebleven aan die van 1980. Het mediane inkomen van de Amerikaan bleef eind 2010 steken op 49.445 dollar, net onder het niveau van 1997 (aangepast aan de inflatie weliswaar).
Nooit eerder sinds de Grote Depressie woedde de discussie omtrent de inkomensongelijkheid in de VS heviger dan vandaag. Eén aspect dat daarbij vaak over het hoofd wordt gezien is de impact die de steeds groeiende ongelijkheid heeft op de Amerikaanse economie. Bloomberg Businessweek deed dat wel en komt tot drie verrassende conclusies:
1. Volgens Jonathan D. Ostry, een econoom bij het IMF, genieten samenlevingen waar de inkomensongelijkheid klein is, van langere periodes van economische hoogconjunctuur dan wanneer dat niet het geval is. Voor de VS betekent dit dat de periodes van economische expansies nog slechts een derde bedragen van de expansies in de zestiger jaren van vorige eeuw. De gemiddelde naoorlogse expansie duurde 4,8 jaar, terwijl de huidige expansie, die amper 27 maanden oud is, alweer ten dode lijkt opgeschreven.
2. Inkomensongelijkheid is niet enkel een probleem voor de minstbedeelden. Volgens Barry Ritholtz, CEO van investeringsonderzoeksfirma Fusion IQ, dreigen miljoenen potentiële investeerders af te haken net zoals dat na de Grote Depressie gebeurde omdat ze het gevoel krijgen dat ‘de markten getrukeerd worden om insiders te bevoordelen.’ Na de Grote Depressie deed de Dow er zelfs 25 jaar over om zijn piek van september 1929 te evenaren. ‘Je verliest een ganse generatie investeerders en uiteindelijk krijg je een berenmarkt die een kwarteeuw duurt,’ aldus Ritholtz. ‘Dat is wat er gebeurt wanneer mensen denken dat er geen economische gerechtigheid bestaat.’
3. De meeste economen – ook Fed-voorzitter Ben Bernanke – geloven dat inkomensgelijkheid en groei zijn gelinkt. Branko Milanovic van de Wereldbank omschrijft het daaruit voor de VS voortvloeiende probleem als volgt: ‘Opleiding is het geheim van groei. Maar breed toegankelijke opleidingen kunnen enkel worden aangeboden wanneer een samenleving een relatief gelijke inkomsensverdeling kan garanderen.’
