Westerse multinationals die Rusland niet op tijd verlieten, bevinden zich nu in een lastige situatie

Westerse multinationals die Rusland niet op tijd verlieten, bevinden zich nu in een lastige situatie
Russisch dictator Vladimir Poetin – Een Danone-fabriek in Rusland – Getty Images

Vertrekken of blijven? Dat was het grote dilemma van 2022 voor alle multinationals die in Rusland actief waren. Sommigen, zoals McDonald’s, waren symbolen van de opening van het land na de val van het communisme. Maar ondanks de schade die dit kan toebrengen aan het imago van een merk, is het niet zo eenvoudig om alle activiteiten in een land te liquideren. Na anderhalf jaar conflict is vertrekken nu geen optie meer voor de laatste aanwezige bedrijven.

Zo snel mogelijk vertrekken om verliezen te beperken: dat is nu de strategie van westerse bedrijven die actief zijn in Rusland. Sommigen zijn er nog steeds, maar ze zitten eigenlijk vast door de snel ingevoerde wetgeving van het Kremlin. Eerst waren het de belastingen op verplaatsingen die het vertrekken belemmerden. Nu kan Poetin zich alles toe-eigenen wat hem interesseert.

  • De Russische overheid heeft de regels voor multinationals die het land willen verlaten aanzienlijk gewijzigd: het regime heeft een systeem ingevoerd waarbij de activa van buitenlandse bedrijven die willen vertrekken, bij decreet in beslag kunnen worden genomen.
  • Afgelopen juli waren Danone en Carlsberg hiervan de dupe. Terwijl deze twee merken op zoek waren naar kopers voor hun respectieve activa om een uitweg te vinden, bepaalde Rusland dat deze activa weer in handen van de staat kwamen. Sindsdien is een vertrouweling van de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov eigenaar geworden van deze activa. Waaronder de Baltika-brouwerij, een dochteronderneming van Carlsberg.

“De onteigening van Danone en Carlsberg was een significante stap, omdat het de acties van de Russische overheid ten opzichte van de overgebleven bedrijven onvoorspelbaar maakte. Het stuurde een duidelijke boodschap naar de nog aanwezige bedrijven dat zelfs niet-strategische bedrijven doelwit konden zijn.”

Maria Shagina, senior researcher voor economische sancties, normen en strategie aan het International Institute for Strategic Studies, tegenover CNBC

Pure gijzeling van multinationals door Rusland

Het systeem dat Poetin zo opbouwt, lijkt op een soort oligarchisch staatskapitalisme, waarin de grote baas activa verdeelt als winstgevende leengoederen. Maar ook op pure gijzeling vanuit het perspectief van de bedrijven. Als ze blijven, is dat op eigen risico. Als ze vertrekken, laten ze alles achter.

  • Onder de grote westerse bedrijven die nog steeds actief zijn in Rusland, vallen Unilever, Nestlé, Philip Morris, UniCredit, Raiffeisen en PepsiCo, meldt CNBC. Heineken kondigde eind augustus aan eindelijk een koper te hebben gevonden, het Russische brouwerijconcern Arnest. De inkomsten van Heineken in Rusland bedroegen in 2022 naar verluidt 613 miljoen dollar, volgens de Kyiv School of Economics. De bedrijven die nog steeds aanwezig zijn in Rusland worden sterk bekritiseerd door Oekraïners.
  • In totaal wordt geschat dat ongeveer 500 bedrijven zich in deze situatie bevinden. Velen zeggen op zoek te zijn naar kopers voor hun dochterondernemingen in het land. Dat blijkt een echte uitdaging te zijn. (kg/cv)
Meer premium artikelen
Meer

Ontvang de Business AM nieuwsbrieven

De wereld verandert snel en voor je het weet, hol je achter de feiten aan. Wees mee met verandering, wees mee met Business AM. Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en houd de vinger aan de pols.