Het aantal orgaantransplantaties heeft het voorbije jaar wereldwijd een drastische daling laten optekenen. Deze vaststelling bewijst de grote en brede impact die de coronapandemie op de gezondheidsdiensten en patiënten heeft. Dat staat in een rapport van de European Society for Organ Transplantation (Esot), gebaseerd op statistieken van tweeëntwintig landen.

“Toen de coronapandemie in sterkte toenam, werden ziekenhuizen gedwongen om potentieel levensreddende orgaantransplantaties uit te stellen”, merken de onderzoekers op. “Alle mogelijke middelen moesten immers in de strijd tegen het virus Covid-19 worden gegooid.”

“Onder meer dienden meer bedden op de diensten intensieve zorgen voor coronapatiënten te worden gereserveerd. Daarnaast was er ook de bezorgdheid of het wel veilig was om de ontvangers van de transplantaties in het ziekenhuis te behandelen.”

Overlijdens

In juli bleek uit een rapport van de Britse dienst NHS Blood and Transplant dat er vorig jaar in het Verenigd Koninkrijk in totaal 3.391 transplantaties zijn uitgevoerd. Daarmee werd slechts 80 procent van de normale niveaus bereikt.

Tijdens die periode overleden 487 patiënten terwijl ze op een transplantatie wachtten. Het jaar voordien waren 372 overlijdens opgetekend. Geraamd werd dat op de wachtlijsten voor transplantaties in het Verenigd Koninkrijk ongeveer 7.000 patiënten stonden. Dat was het hoogste cijfer in bijna tien jaar.

Nu toonde ook de studie van Esot dat het aantal transplantaties van nieren, lever, longen en hart van menselijke donoren tijdens de eerste golf van de coronapandemie een terugval met 31 procent kende.

Op het einde van het voorbije jaar werd een daling met bijna 16 procent opgetekend. Dit betekende dat in de betrokken landen ruim 11.200 transplanties minder waren uitgevoerd dan in een normale situatie.

“Tijdens de eerste drie maanden van de pandemie moest wereldwijd een sterke afname van de transplantatie-activiteit worden opgetekend”, zeggen de onderzoekers. “Tegen het midden van het jaar kon een stabilisering van de verliezen worden gemeld. Maar van oktober tot december diende opnieuw een afname te worden geregistreerd.”

Niertransplantaties

Niet elk land werd echter op dezelfde manier getroffen. In Canada werd een achteruitgang met 9,86 procent geregistreerd. In Japan liep de daling daarentegen op tot 66,71 procent. De onderzoekers merken nog op dat in het algemeen niertransplantaties – met een afname van 19,14 procent – het zwaarst werden getroffen. Dat kwam overeen met een daling met 8.560 ingrepen.

“Dit fenomeen was wellicht te wijten aan het feit dat deze ingrepen geen onmiddellijk levensreddend karakter hebben”, opperen de wetenschappers. “Deze procedures kunnen worden uitgesteld.”

“De resultaten van de studie suggereren tevens dat transplantaties met levende donoren een grotere daling lieten optekenen dan ingrepen met organen van overleden patiënten. Dat heeft wellicht met een aantal logistieke en ethische problemen te maken.”

“Bovendien moet gewezen naar een bezorgdheid over een mogelijke blootstelling van levende donoren aan het coronovirus in de ziekenhuizen. In sommige regio’s vielen de transplantaties van nieren en lever met levende donoren compleet stil.”

“Sommige landen kenden weliswaar een grote daling van het aantal transplantaties, maar elders bleek dat niet het geval, hoewel ook daar vaak de tol van de coronapandemie bijzonder hoog bleek”, voeren de wetenschappers nog aan.

“Dit betekent dat een verdere analyse op regionaal, nationaal en mondiaal niveau nodig is om de concrete impact van de coronacrisis op de transplantatiepatronen te kunnen begrijpen.”