Facebook heeft zijn digitale portefeuille klaar, betaalbedrijven en fintechspelers kondigen de ene alliantie na de andere aan en crypto bruist van de activiteit. “Welke betaalmethode straks dominant wordt, is koffiedik kijken. Maar betalen gaat een boeiend nieuw digitaal tijdperk in”, zegt Henri Dewaerheijd, de topman van Mastercard in België en Luxemburg, in een gesprek met Business AM.

Facebook kondigde recentelijk aan dat zijn digitale portemonnee Novi klaar is voor lancering. Zal dat onze betaalgewoonten dramatisch veranderen?

Dewaerheijd: “Het interessante eraan is dat die wallet specifiek voor cryptomunten en aanverwanten ontworpen is. Vermoedelijk zal Novi wachten tot de eigen digitale munt Diem (voorheen Libra) klaar is. Er zijn geen betaalspelers zoals Mastercard bij het project betrokken, maar we volgen het uiteraard op de voet.”

“Het past in de brede evolutie van cryptomunten, die volgens ons deel zullen uitmaken van de toekomst. Mastercard stond aanvankelijk aan de zijlijn, maar we hebben intussen ook de stap gezet, omdat onze klanten ons vroegen naar toepassingen voor crypto.”

De fundamentele vraag over betalen met Bitcoin en co blijft nog altijd onbeantwoord: “Waarom zou je betalen met een munt die over een maand veel meer waard kan zijn?”

“Een zekere stabiliteit van de wisselkoers tegenover euro of dollar is inderdaad een van voorwaarden die wij stellen vooraleer we Bitcoinbetalingen gaan faciliteren, naast eisen op het vlak van regelgeving en consumentenbescherming. Winkeliers gaan geen betaling in Bitcoin aanvaarden als er een risico is dat de munt meer dan 10 procent aan waarde verliest op enkele dagen, of zelfs enkele uren.”

“De huidige betaalsystemen voor crypto doen achter de schermen doorgaans een conversie naar een traditionele munt, zoals euro. Wat natuurlijk efficiënter zou zijn, is een betaalsysteem dat uitsluitend draait op crypto. Maar zover zijn we niet. In een eerste fase verwacht ik op het vlak van betalen meer van stablecoins (digitale munten die gekoppeld zijn aan traditionele valuta) en centralebankmunten (CBDC’s).”

Gaan de CBDC’s de cryptomunten wegdrukken?

“Dat denk ik niet, want de opzet is helemaal anders. CBDC’s hebben geen enkele ambitie om als belegging te dienen. Ze hebben volgens de huidige ontwerpen van de centrale banken uitsluitend een betaalfunctie. Bitcoin en co daarentegen hebben momenteel wel een functie als speculatieve belegging.”

Er werd enkele jaren geleden voorspeld dat de grote techbedrijven als Facebook of Google de bankwereld zouden veroveren. Zover is het vooralsnog niet gekomen.

“Big Tech-bedrijven hebben geen ambitie om een echte bank te worden. Ze willen meerwaarde bieden op hun platformen. Ze gaan daarvoor in zee met partners. Apple lanceerde in de VS een eigen kredietkaart, maar werkt daarvoor samen met de traditionele bank Goldman Sachs.”

Een veroveringstocht door fintechspelers bleef eveneens uit. De traditionele banken in België houden makkelijk stand tegen de zogeheten neobanken.

“De neobanken hebben elk een niche gekozen waarin ze zich specialiseren en internationaal uitbouwen. Zoals Wise (voorheen Transferwise), dat zich op internationale overschrijvingen richt. Ze bieden oplossingen aan buiten het traditionele bankieren, en zijn zo vaker partner dan concurrent voor de traditionele banken.”

Ook Mastercard sluit de ene samenwerking na de andere. Zakelijke klanten van PayPal in Europa, waaronder België, kunnen voortaan een kaart van jullie koppelen aan hun account. In België-Luxemburg bieden jullie kaartdiensten aan voor fintechspelers als Moneytrans, Skipr, Rise en SnapSwap. Wat is de rode draad?

“Het is een onzichtbare revolutie die wel eens ‘Baas’ genoemd wordt, banking as a service. Alles draait om het leven van consumenten en bedrijven te vergemakkelijken. Met onze kaart heeft de zakelijke Paypalklant bijvoorbeeld een extra betaalmiddel in de winkel. Door een ecosysteem op te bouwen zijn we ook mee met de technologische nieuwigheden. We merken sinds een tweetal jaar een versnelling van de financiële innovatie in België.”

Hoe lang blijft de plastic bankkaart bestaan?

“De smartphone wordt almaar vaker gebruikt als alternatief. Op Europees niveau zien we dat de smartphone nu al goed is voor 23 procent van de betalingen bij de handelaars.”

“België loopt traditioneel een jaar of twee, drie achter op de buurlanden, maar de tendenzen zijn dezelfde. Zo heeft contactloos betalen, via bankkaart of smartphone, afgelopen zomer in België voor het eerst de kaap van 50 procent van alle betalingen overschreden, wat eerder al het geval was in de buurlanden.”

Er werd veel verwacht van wearables zoals horloges of armbanden als betaalmiddel. Een grote doorbraak bleef echter uit. Gelooft u er nog in?

“Zeker. Het gaat allemaal misschien trager dan verwacht, maar wearables gaan zeker meer ingang vinden. We rekenen onder meer op de ontwikkeling van tokens om gecodeerde digitale aliassen te maken van het klassieke kaartnummer. Dat komt er misschien over een jaar of vijf aan. Zulke tokens kunnen op je horloge geïnstalleerd worden, maar ook in een auto. Dat zou betalingen in drive-ins of pompstations veel makkelijker maken.”

“Wat ook op komst is, zijn stemgestuurde betalingen met behulp van spraakherkenning. Welk betaalsysteem het haalt, is moeilijk te voorspellen. Betalen is bij uitstek een ‘scale business’. Voor een goed draaiend betaalsysteem hebben we miljoenen consumenten en duizenden handelaars nodig die eraan deelnemen.”

Gaan we naar het einde van cash?

“Vijf jaar geleden zou ik gezegd hebben dat we naar een cashloze maatschappij gaan. Dat is al het geval in Zweden, waar je nauwelijks nog contant kunt betalen. Toch zijn we vandaag iets behoedzamer en verwachten we een cash light maatschappij, waarbij cash toch nog een deel blijft van het ecosysteem, want niet iedereen in de bevolking kan alle digitale ontwikkelingen volgen. Het beste lijkt me dat we de klant altijd de keuze geven.”

“De richting is evenwel duidelijk. Vandaag zegt al een meerderheid van de Belgische consumenten dat ze vooral digitaal willen betalen. De vraag is niet of cash gaat verdwijnen, maar hoe snel. De bankkaart kwam er 50 jaar geleden, de bijhorende chip 20 jaar geleden en contactloos betalen 3 jaar geleden. De digitale innovaties in betalen maken dus steeds sneller opgang.”

(lb)