Het Vlaamse onderzoeksinstituut VITO gaat de markt op met zijn software die oogziektes opspoort met artificiële intelligentie. Zijn spin-off in wording Mona hoopt oogartsen en opticiens in heel Europa warm te maken om de innovatie uit eigen huis te gebruiken.

De software van Mona laat patroonherkennende algoritmes los op een foto van het netvlies. De artificiële intelligentie spoort oogziektes als diabetische retinopathie en glaucoom op. Een eenvoudige scan door de oogarts of de opticien maakt zo een snelle detectie mogelijk.

De focus van de spin-off ligt momenteel op de eerste ziekte, een aandoening die bij diabetici tot gezichtsverlies leidt. ‘We hebben net een grote databank van oogscans aangekocht en kunnen onze algoritmes voortaan baseren op meer dan 1 miljoen oogfoto’s’, zegt Olivier Ménage, die vorige maand door VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) aangetrokken werd als toekomstig CEO van het bedrijf.

De Fransman (ex-Abbott en Johnson&Johnson) leidt een team van een tiental medewerkers en onderzoekers, zonder ze al in levende lijve ontmoet te hebben. Dat heeft uiteraard te maken met de corona-lockdown. Bart Swaelens, bij VITO verantwoordelijk voor spin-offs, heeft de nieuwe aanwinst ook maar een keer ontmoet. ‘Gelukkig kan je software perfect van thuis uit ontwikkelen’, zegt Ménage. ‘Voor de volgende fase, onze software voorstellen aan oogartsen en opticiens, is thuiswerk minder ideaal.’

Gezocht: geldschieters

Volgens Swaelens is dit het goede moment om de stap naar commercialisering te zetten. ‘We lanceren regelmatig spin-offs van VITO-onderzoek. Op een bepaald moment is de technologie marktrijp, en kan een bedrijf dat beter naar de markt brengen dan VITO zelf.’ Het idee is om de software via de cloud breed toegankelijk te maken voor het grote publiek, via oogartsen, ziekenhuizen en opticiens. Europa wordt de eerste markt. Mona rekent op een kleine commissie voor elke scan.

Met dat verhaal hoopt Swaelens 1 tot 2 miljoen euro vers kapitaal te vinden van investeerders, zoals vermogende families of gespecialiseerde fondsen. ‘Wordt het in deze coronatijden moeilijker voor start-ups om financiering binnen te halen? Dat zal moeten blijken. Misschien zal de drempel hoger liggen.’

Oogarts of opticien?

Ménages eerste prioriteit als CEO in wording ligt bij het behalen van de nodige Europese certificaties (CE) voor medische software. Eens dat regelgevende werk achter de rug is, ligt volgens Swaelens en Ménage de weg open naar een business van meerdere miljoenen euro’s per jaar, aangezien Europa tientallen miljoenen diabetespatiënten telt.

‘Er zal wel grondig marktonderzoek nodig zijn’, beseft Ménage. ‘In sommige landen zullen niet alleen oogartsen, maar ook opticiens de scan mogen uitvoeren. In België zal het de oogarts zijn die het initiatief krijgt. Ook de terugbetalingen door het ziekenfonds verschillen land per land.’

E-gezondheid

Mona mikt voor de commerciële lancering op begin volgend jaar. Er zit druk op de ketel, want ook een Amerikaanse en twee Europese ondernemingen richten zich op dezelfde markt. Ménage: ‘Je kan verwachten dat drie grote spelers en een vijftal kleine de koek zullen verdelen. We mikken om bij die grote drie te zitten, en liefst bij de top-twee.’

De coronacrisis biedt volgens Ménage ook opportuniteiten. ‘De crisis leidt tot een versnelling van ’telehealth’, gezondheidsdiensten op afstand. Mensen maken kennis met hoe e-gezondheid werkt.’

Naast diabetische retinopathie hoopt Mona algoritmes te ontwikkelen die glaucoom detecteren, in samenwerking met de KU Leuven. Ook netvliesveroudering (AMD) staat op de to do-lijst. ‘Er zijn zeker nog andere mogelijkheden’, zegt Ménage. ‘Het oog is het venster naar het brein.’