Dankzij een meesterlijke vaccinatiecampagne en de natuurlijke immuniteit die door besmetting wordt verworven, staat het Verenigd Koninkrijk op het punt kudde-immuniteit te bereiken. Verwacht wordt dat maandag een mijlpaal wordt bereikt.

Volgens de laatste berekeningen van het University College London (UCL) zal het percentage Britten dat beschermd is tegen Covid-19 aanstaande maandag 73,4 procent bedragen. Dit cijfer omvat degenen die gevaccineerd zijn en degenen die antilichamen hebben ontwikkeld door een Covid-19-besmetting of (in zeldzamere gevallen) andere typen van het coronavirus.

Tot nu toe heeft 47,5 procent van de Britten ten minste één dosis van een Covid-19-vaccin gekregen.

‘De kudde-immuniteitsschattingen verrasten me. Ze zijn echter niet zo ongelooflijk als je bedenkt dat meer dan 50 procent van de volwassenen is gevaccineerd, ongeveer 42 procent van de mensen aan het virus is blootgesteld en ongeveer 10 procent reeds immuniteit heeft’, zegt professor Karl Friston van de UCL, in een interview met The Telegraph.

‘Als men rekening houdt met de geraamde doeltreffendheid van vaccinatie in termen van steriliserende immuniteit, betekent dit volgens het model dat ongeveer 70 procent van de bevolking immuun is. Op basis van de contactpercentages bij het begin van de pandemie en het geraamde risico van overdracht ligt dit dicht bij de drempel voor kudde-immuniteit’, voegt hij eraan toe. 

Volgens het model zal de drempel tegen de zomer ver overschreden zijn. Het percentage mensen dat immuun is, zal blijven stijgen, terwijl het Verenigd Koninkrijk slechts voor 40 procent beschermd hoeft te zijn vanwege het seizoensgebonden karakter van het virus. Volgens de modelmakers van de UCL zal het Verenigd Koninkrijk dan ook geen zomerpiek beleven.

Onenigheid binnen wetenschappelijke gemeenschap

De aankondiging van de UCL is des te verrassender omdat ze slechts enkele dagen na een volledig tegengesteld advies komt van de Scientific Pandemic Influenza Group on Modelling (SPI-M), die de Britse regering rechtstreeks adviseert. Volgens deze deskundigen is het ‘zeer waarschijnlijk’ dat het geplande schema voor de versoepelingen zal leiden tot een toename van het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen tijdens de zomer.

Volgens The Telegraph viel dit advies niet in goede aarde bij leden van de regering, die andere wetenschappers vroegen het werk van hun eigen experts te bekritiseren. Die kritiek liet niet lang op zich wachten. Achterhaalde en onjuiste veronderstellingen over immuniteitsniveaus van de bevolking en de doeltreffendheid van vaccins, en niet rekening houden met verminderingen in transmissie dankzij vaccinatie en seizoensgebondenheid… de golf van kritiek op het SPI-M was ontketend.

‘In meer dan 20 jaar als arts ben ik in het Verenigd Koninkrijk nog nooit een uitbraak van een infectie van de luchtwegen in de zomer tegengekomen’, aldus professor Carl Heneghan, directeur van het Centre for Evidence Based Medicine aan de universiteit van Oxford. ‘Wat we echt willen doen is kijken naar gegevens uit de echte wereld en van daaruit beslissingen nemen.’

‘Over het algemeen zijn de meest waarschijnlijke voorspellingen van gemitigeerde reacties, d.w.z. wat er waarschijnlijk zal gebeuren, optimistischer dan de worst-case projecties van niet-gemitigeerde reacties – d.w.z. wat er zou kunnen gebeuren’, aldus de UCL-onderzoekers.

Versoepelingen gaan door

Volgens The Telegraph overweegt de Britse regering om de aanbevelingen van het SPI-M niet op te volgen. De versoepelingen gaan door zoals gepland. Vanuit dit oogpunt is het UCL-model bijzonder aantrekkelijk. 

De volgende versoepelingen zullen precies op maandag volgende week plaatsvinden. Niet-essentiële winkels en terrassen van bars en restaurants zullen weer open kunnen. Ook contactberoepen zullen weer mogelijk zijn. 

Als alles volgens plan blijft verlopen, gaan de zalen en bioscopen op 17 mei weer open. Ook de horeca zal dan weer binnenshuis klanten kunnen ontvangen. Samenkomsten in open lucht zullen geleidelijk worden toegestaan, met het oog op een ‘zo spoedig mogelijke terugkeer naar de normale situatie’ op 21 juni.

(lb)