Ook in Duitsland hield het coronavirus de voorbije weken hevig huis, met meer dan 37.000 vastgestelde besmettingen. Toch blijft de teller van het aantal doden voorlopig op het verrassend lage 206 staan. Hoe kan dat?  

Bondskanselier Angela Merkel voerde zondag ook in Duitsland voor minstens twee weken het contactverbod in. Net zoals in ons land, zijn samenkomsten met meer dan twee personen voortaan verboden. Sinds 16 maart waren horecazaken en fabrieken er al gesloten, en ook Merkel zelf ging afgelopen weekend in quarantaine nadat ze in contact was gekomen met een door Covid-19 besmette arts. Het virus nam de voorbije week in Duitsland aan een even hevig tempo toe als in Spanje en Italië, waardoor strengere maatregelen zich opdrongen. 

Met op dit moment – donderdagochtend 26 maart – 37.323 vastgestelde gevallen van het coronavirus, sluit Duitsland de top vijf af met meeste geregistreerde coronabesmettingen wereldwijd. Opvallend genoeg vielen er in het hele land op dit moment van schrijven ‘nog maar’ 206 doden, wat de sterftegraad op 0,5% legt. Ter vergelijking: in Italië bedraagt die momenteel 10%, Spanje strandt op 7% en België op 3,6%. Vooral het contrast met Italië is opvallend, omdat beide landen het hoogste percentage 65+-ers heeft van Europa en je dus zou verwachten dat de risicogroep daar groter is. Hoe komt het dat Duitsland het sterftecijfer tot hier toe dan toch zo laag weet te houden?

160.000 testen per week

Medische experten vragen in de eerste plaats om de nodige voorzichtigheid aan de dag te leggen bij het trekken van conclusies, omdat de uitbraak in Duitsland nog in een vroeger stadium zit en het aantal doden in de toekomst nog zal toenemen. Pas de voorbije twee weken ging het aantal besmette patiënten in stijgende lijn.

Toch zijn er een aantal factoren die het voorlopig lage sterftecijfer in ons buurland kunnen verklaren. Om te beginnen is de testcapaciteit in Duitsland heel groot – in vergelijking met andere landen. Volgens Duitse media kunnen er in principe tot 160.000 coronatesten per week uitgevoerd worden en gebeurt dat ook intensief. Ter vergelijking: in ons land werden in totaal tot hier toe zo’n 35.000 tests uitgevoerd gedurende de hele uitbraak, gemiddeld zo’n 2.000 tot 2.500 per dag, meldt viroloog Steven Van Gucht aan Het Laatste Nieuws. Al wordt momenteel wel bekeken hoe dit kan worden opgetrokken. Laboratoria, universiteiten en farma- en biotechbedrijven werken samen om het aantal naar 10.000 per dag te brengen. Duitsland hanteert sinds de start van de uitbraak een andere aanpak. ‘Van in het begin hebben we heel systematisch aan dokters gevraagd om mensen te testen’, zegt professor Lothar Wieler van het Duitse Robert Koch-gezondheidsinstituut. ‘We kunnen op grote schaal testen en op die manier de uitbraak van de epidemie goed in kaart brengen.’ Ook het geliberaliseerde systeem om te testen helpt daarbij. In andere landen is er vaak één nationale instantie die de testen coördineert, terwijl het in Duitsland verspreid over het hele land bij verschillende laboratoria en dokters mogelijk is. De strakke regeling rond gezondheidszorg in Duitsland, met een verplichte publieke zorgverzekering die automatisch van het loon wordt afgehouden, zorgt er bovendien voor dat de testen grotendeels worden terugbetaald. 

80% van de mensen die positief testen in Duitsland, is jonger dan 60 jaar

Het land heeft van in het begin ook mensen getest met relatief milde symptomen, waardoor het aantal bevestigde gevallen een accurater beeld geven van de verspreiding van het virus. Ook in Zuid-Korea, waar massaal getest werd, ligt om diezelfde reden het sterftecijfer op een relatief lage 1,2 %. Door meer diagnoses te stellen, komen ook de niet-dodelijke gevallen meer in beeld en ligt het sterftepercentage logischerwijze lager.

Jonge mensen, meer overlevingskans

Een tweede factor is het grote aandeel jonge mensen dat positief test op het virus in Duitsland. Meer dan 80% van de mensen die de diagnose krijgen, is jonger dan 60. De gemiddelde leeftijd van een coronapatiënt in Duitsland is 45. De kans dat zij overlijden aan het virus, is statistisch gezien kleiner. ‘Vooral aan het begin van de uitbraak zagen we veel gevallen van mensen die terugkeerden van een skivakantie’, zegt Matthias Stoll, professor geneeskunde van de universiteit van Hannover aan The Financial Times. ‘Dat zijn doorgaans jonge mensen die fit genoeg zijn om te skiën of te reizen. Hun risico op overlijden is ligt relatief laag.’ Volgens de Duitse viroloog Christian Drosten zijn in Italië daarentegen veel jonge Italianen besmet geraakt zonder dat ze een diagnose hadden gekregen, wat vermoedelijk de hogere sterftegraad verklaart.

Duitsland heeft 29 bedden op intensieve zorgen per 100.000 inwoners, meer dan dubbel zoveel als Italië.

Een derde troefkaart die Duitsland in de hand houdt is het hoge aantal ziekenhuisbedden op intensieve zorgen, dat hoger ligt dan eender waar in Europa. Een vroege opsporing van het virus, in combinatie met een efficiënte en snelle behandeling kan in het geval van corona het verschil tussen leven en dood betekenen. In Italië, dat bijna 64.000 coronapatiënten telt, moet daarentegen soms het aartsmoeilijk ethisch vraagstuk worden opgelost wie een bed op intensieve zorgen krijgt krijgt. Duitsland heeft maar liefst 28.000 bedden op de intensieve afdeling, waarvan er 25.000 nu al voorzien zijn van de geschikte beademingstemperatuur voor de ernstige gevallen van corona. Dat zijn er 29 per 100.000 inwoners. Italië heeft er 8 per 100.000 inwoners. In ons land zijn er achttien per 100.000 inwoners.

Hoe de situatie in Duitsland verder gaat evolueren, zal volgens het Robert Koch Instituut pas later kunnen blijken. Daar zijn ze momenteel wel optimistisch en zien ze signalen dat ‘de exponentieel groeiende curve zachtjes begint af te vlakken’. Toch waarschuwen experts ervoor dat het moeilijk te voorspellen valt. Wat wel weer in het voordeel van Duitsland speelt, is dat ze de situatie in andere landen hebben kunnen observeren en zich nu beter kunnen voorbereiden op wat komen zal. ‘We zijn nog maar in de beginfase, dus we kunnen onze capaciteit nog uitbreiden’, aldus professor Wieler. ‘We kunnen er nog meer voor zorgen dat ernstig zieke mensen een behandeling in het ziekenhuis krijgen.’