De aandelenmarkten hebben een forse duik genomen na de start van de oorlog in Oekraïne. Intussen hebben de beurzen dat verlies weggewerkt en noteren ze hoger dan net voor de Russische aanval op het Oost-Europese land. Maar er lonken nog enkele donkere wolken aan de horizon.

Door de oorlog in Oekraïne hebben de beurzen dit jaar al een zeer volatiele rit achter de rug. In aanloop naar de start van het conflict in Oost-Europa hadden de belangrijkste beursindexen al heel wat terrein prijsgegeven. Er was toen heel wat onzekerheid over de plannen van de Russische dictator Vladimir Poetin. Intussen is duidelijk geworden wat de intentie van Rusland was: Oekraïne binnenvallen.

Zeker tijdens de start van het conflict was het onzekerheid troef bij de beleggers. Veel indexen hebben op 8 maart, waaronder de BEL20, het dieptepunt van dit jaar bereikt. Die dag noteerde de Belgische sterindex op zo’n 3.670 punten. Vandaag is dat 4.160 punten. Soortgelijke taferelen zien we aan de overkant van de Atlantische Oceaan, waar bijvoorbeeld de Dow Jones op 8 maart zakte tot 32.630 punten. Vandaag noteert die index op 34.580 punten. De gestegen olieprijs als gevolg van de oorlog was toen de grootste kopzorg van de beleggers. Die prijs flirtte de dag ervoor even met de grens van 140 dollar per vat.

Gevaar voor recessie of zelfs stagflatie

Intussen lijken de beleggers er alle vertrouwen in te hebben dat de oorlog goed afloopt. Nagenoeg alle westerse beurzen hebben het verlies van begin vorige maand goedgemaakt. Maar dat betekent niet dat alle gevaren van de baan zijn. Integendeel, de kans is zeer groot dat er nog enkele turbulente periodes aan de horizon lonken.

Om te beginnen is het moeilijk te voorspellen hoelang de oorlog in Oekraïne zal duren. Poetin heeft zijn troepen weggehaald uit de steden rond Kiev, om ze te verplaatsen naar het oosten van het land, waar hij volgens het Oekraïense leger “een grote, agressieve operatie plant.”

De oorlog in Oost-Europa gaat ook gepaard met een recessie- of zelfs stagflatiegevaar in het Westen. Een onderzoek van CNBC toonde eerder deze week aan dat 81 procent van de volwassen Amerikanen verwacht dat er dit jaar nog een recessie dreigt in de Verenigde Staten. Ook in ons land kijken we niet bepaald door een roze bril naar de toekomst. Vorige maand bleek dat het consumentenvertrouwen, een barometer van hoe de Belgische gezinnen de economische toekomst zien, de grootste klap heeft gekregen sinds de start van de coronacrisis.

Ook verschillende economen, waaronder Mohammed El-Erian, vooraanstaand economisch adviseur van Allianz, sluiten een recessie, of zelfs stagflatie niet uit. Wall Street-veteraan Carl Icahn verwacht eveneens een periode van economische groeivertraging.

Verstrakking geldbeleid

Het recessiegevaar is er onder meer gekomen door de oorlog in Oekraïne. Maar experts waarschuwen ook voor de potentiële gevolgen van een te snelle verstrakking van het geldbeleid van de centrale banken. De toezichthouders doen dat om de torenhoge inflatie te bekampen. In het verleden hebben we al geschreven dat de centrale banken daardoor voor een grote uitdaging staan. Intussen is gebleken dat de westerse banken de eerste stappen hebben gezet richting een strakker monetair beleid. De ene bank gaat daar al verder in dan de andere.

De Europese Centrale Bank (ECB) overweegt om het opkoopbeleid in het derde kwartaal stop te zetten, waardoor de deur op een kier wordt gezet om de rente te verhogen tegen het einde van dit jaar. Uit de notulen van de jongste rentevergadering blijkt overigens dat sommige bestuurders van de ECB vinden dat de voorwaarden voor een renteverhoging ongeveer vervuld zijn.

De Federal Reserve heeft in maart al een eerste renteverhoging aangekondigd. Maar uit de notulen van de rentevergadering toen blijkt dat een nog agressievere verstrakking van het beleid aan de orde is. In de Minutes staat te lezen dat het merendeel van de Fed-bestuurders ‘over het algemeen akkoord’ is met een afbouw van de balans. Er is sprake van een vermindering met 95 miljard dollar per maand. Voorts bestaat de kans dat de toezichthouder de komende maanden de rente zal verhogen met 50 basispunten, in plaats van de gebruikelijke 25 basispunten.

“Er broeit een recessie”

“Er broeit een recessie in de VS nu de Federal Reserve een agressievere houding aanneemt bij het verhogen van de rente om de inflatie te beteugelen”, waarschuwden de economen van Deutsche Bank na de publicatie van de Minutes.

Zowel een recessie als een agressieve verstrakking van het geldbeleid vormt een risico voor de beleggers. Dergelijke economische gebeurtenissen kunnen op de aandelenkoersen wegen. Toch lijken sommige experts ervan overtuigd dat het ergste al achter de rug is. Tom Lee, een invloedrijk marktanalist bij Fundstrat, is daar één van. Volgens hem is de kans 90 procent dat de S&P500 in 2022 al de bodem heeft bereikt. Belangrijke kanttekening: hij zegt wel dat de Verenigde Staten dan een recessie moeten vermijden.

(kg)