De Turkse munteenheid heeft nog nooit zo laag gestaan in verhouding met de dollar. Door het onorthodoxe economische beleid van Erdogan stond de Turkse economie op losse schroeven, en toen kwam de pandemie.

Een dollar werd donderdag verhandeld voor een kleine 7,29999 Turkse lira een euro is momenteel 8,61 lira waard. Dat is ruim onder het vorige dieptepunt van mei. De Turkse valuta heeft sinds het begin van het jaar meer dan 20 procent van zijn waarde verloren ten opzichte van de Amerikaanse valuta.

Tekort op de lopende rekening

Het land spendeert veel meer aan import dan wat het ontvangt door te exporteren. Er verlaat dus veel meer geld het land dan er binnenkomt. Zo’n groot tekort op de lopende rekening is atypisch voor een opkomende markt zoals Turkije. Dat maakt het land zwaar afhankelijk van buitenlands kapitaal. Dat in combinatie met een inflatie van meer dan 12 procent heeft mee de put gegraven waar de lira nu inzit.

Maar ook de onorthodoxe economische maatregelen en achterpoortjes die de Turkse overheid al sinds een jaar toepast, in een poging om die lira net stabiel te houden, keren als een boemerang terug. Het goedkoop krediet dat de regering Erdogan pusht om een fragiele economie te voeden, de verlaging van de intrestvoeten die de Turkse centrale bank invoerde na de coronacrisis om het bbp op te krikken, en de verkoop van 40 miljard dollar in Amerikaanse deviezen via staatsbanken om de dollar zwak te houden, hebben een omgekeerd effect gehad. Dat zegt de invloedrijke Turkse economist Ugur Gurses. ‘Het werkt niet, nu zit je ermee’, zegt Gurses in een blogpost die viraal ging.

‘Het werkt niet, nu zit je ermee’

Turkse economist en schrijver Ugur Gurses, over de onorthodoxe maatregelen die Turkije hanteert om de economie aan te zwengelen.

In normale omstandigheden wordt het tekort aan buitenlandse deviezen deels gecompenseerd door de jaarlijkse toeristenstroom. Maar die bleef weg dit jaar. Volgens het Turkse ministerie van Toerisme zijn er in de eerste helft van 2020 maar liefst 75 procent minder vakantiegangers naar Turkije gekomen.

Al jaren zwakke economie

Maar ook voor de pandemie de economie teisterde was de Turkse motor aan het sputteren. Het land zat al in april officieel in een recessie. Het voorbije jaar hebben meer dan 2,5 miljoen mensen hun job verloren. Ook de Turkse Centrale bank krijgt zware kritiek van waarnemers, omdat die zowat al zijn valutareserves zou gebruikt hebben in een poging de lira stabiel te houden. Dat kwam aan het licht toen uit onderzoek van de Financial Times bleek dat de centrale bank de eigen reserves opkrikte met leningen op korte termijn.

De drijvende kracht achter dit eigenwijs monetair beleid is president Erdogan. Hij is er heilig van overtuigd dat hij de inflatie naar beneden kan krijgen door goedkope leningen door de strot van de Turken te duwen. Tegen beter weten in probeert hij zijn wil op te dringen aan de centrale bank, die in theorie onafhankelijk moet zijn.

Intussen hebben Turkse ondernemingen leningen in dollars lopen hebben, maar hun inkomsten in lira ontvangen het steeds moeilijker om hun schulden te betalen.