Toen de taliban de macht in Afghanistan in handen namen, kwamen ze aan het roer van een van de armste landen ter wereld. Om te vermijden dat het land volledig de afgrond in gaat, doet de jihadistische groepering beroep op de financiële leiders van de voormalige overheid. Dat meldt Associated Press.

Einde van de Afghaanse groei

“Wij zijn geen experten, jullie weten beter wat te doen in deze situatie en hoe we deze uitdaging kunnen overleven.” Dat waren de hulpkreten van de talibanleiders wanneer ze naar topmanagers van de voormalige regering trokken. De radicale groepering veroverde na de terugtrekking van Amerikaanse troepen in sneltempo het land. Maar eens ze de politieke macht in handen namen, zagen ze zich weerloos tegen de economie.

Twintig jaar geleden, toen de taliban het laatst aan de macht was, kende Afghanistan een landbouweconomie met een uitgebreid illegaal economisch netwerk dat het regime draaiende hield. Onder invloed van de VS evolueerde het land. Dankzij internationale steun nam het bbp van het land sterk toe, van 4 miljard dollar in 2002 tot 20 miljard dollar in 2020.

Ook de HDI van het land nam toe. Die Human Development Index houdt naast het bbp van een land ook rekening met factoren zoals de gemiddelde levensverwachting en het aantal verwachte jaren in onderwijs. Tussen 1990 en 2019 steeg die ontwikkelingsindex met 69 procent. In 2020 belandde Afghanistan op plaats 169 van de 189 landen in de Human Development Index. Daarmee behoort Afghanistan nog steeds tot enkele van de slechtst scorende landen ter wereld, maar de opleidingsjaren en levensverwachting van de bevolking nam jaar na jaar toe.

Toch stokte de Afghaanse groei al voor de overname door de taliban. Door ernstige droogte en extra onzekerheden over de veiligheid ging het land een economische crisis tegemoet. Overheidspersoneel kreeg al twee maanden voor de val van de regering geen salaris. Door mislukte oogsten dreigt een hongersnood en de overname van de taliban deed de fragiele economie volledig ontsporen.

Guerrillastrijders in hart en nieren

De taliban bevindt zich in een strijd om erkenning als legitieme regering. Om het land terug op het spoor te krijgen richten ze zich tot de technocratie van de voormalige regering, want zelf kunnen ze niet omgaan met de hedendaagse uitdagingen. “Ze zien de ernst van de zaak niet in”, zei een van de managers aan AP. “Waarom zouden ze iets snappen van internationaal monetair beleid, het zijn guerrillastrijders in hart en nieren.”

Die technocraten doen nu hun uiterste best om de catastrofe in Afghanistan aan te pakken. Aangezien de Amerikaanse financiële instellingen hun toevoer van dollars aan Afghaanse banken bevroren, beschikken ze niet langer over de nodige cashreserves en is internationale handel bijna onmogelijk.

Naast een tekort aan dollars klagen de technocraten nu over een tekort aan de lokale valuta (afghani’s). Door het algemeen gebrek aan geld wordt overheidspersoneel nog steeds niet uitbetaald. Velen dagen niet meer op voor het werk. Ondanks de pogingen van de taliban om handel met buurlanden te openen en een open houding van landen als China of Rusland hebben velen de hoop laten varen. Elke manager waar AP mee kon spreken gaf aan het land te willen verlaten.

(bzg)