Rederijen moeten verder inspanningen blijven leveren om bedreigde populaties walvissen te beschermen. Dat staat in een oproep van de International Chamber of Shipping (ICS). Opgemerkt wordt dat er inmiddels al diverse initiatieven zijn opgestart om het probleem aan te pakken, maar er moet volgens de organisatie nog meer actie worden ondernomen.

Inmiddels is ook technologie, ondersteund door satellietnavigatie, beschikbaar om dreigende aanvaringen tussen schepen en walvissen te helpen vermijden.

Gibraltar

“De scheepvaartsector neemt de bedreiging van de walvispopulaties bijzonder ernstig”, merkt de internationale scheepvaartorganisatie op. “Dat heeft inmiddels al geleid tot de introductie van een aantal concrete maatregelen die moeten helpen om aanvaringen tussen walvissen en schepen te voorkomen. Onder meer is beslist om in risicogebieden de snelheid van de schepen te beperken.”

“Die maatregel werd onder meer in de St Lawrence Stroom in Canada en de Straat van Gibraltar toegepast. Daarnaast werden in een aantal andere regio’s de scheepvaartroutes verlegd. Tenslotte zijn er ook richtlijnen uitgevaardigd die in risicogebieden schepen moeten helpen om walvissen te vermijden.”

Onder meer het Verband Deutscher Reeder (VDR), dat in Duitsland meer dan honderdvijftig rederijen overkoepelt, kondigde de voorbije zomer aan zich te scharen aan de initiatieven van OceanCare en het International Fund for Animal Welfare (IFAW).

Die organisaties sturen onder meer aan op de verschuiving van scheepsroutes om de potvissen in het oostelijk deel van de Middellandse Zee en de blauwe vinvissen in de kustwateren voor het zuidelijk deel van Sri Lanka te beschermen.

“Onze leden hebben nu officieel de vraag gekregen om in die gebieden hun routes aan te passen, om de walvisbiotopen in de omgeving te mijden”, benadrukt Martin Kröger, chief executive van de Duitse maritieme federatie.

Daarbij wordt opgemerkt dat het in beide gebieden perfect mogelijk is om de routes met amper enkele nautische mijlen op een veilige en legale manier te verleggen. Die verschuiving vergt volgens de federatie ook weinig bijkomende inspanningen of extra financiële middelen.

Bewustzijn

Nicolas Entrup, directeur internationale relaties van OceanCare, wijst er daarbij op dat niet alleen federaties, maar ook individuele rederijen al initiatieven hebben genomen om het probleem aan te pakken.

Een voorbeeld daarvan is de rederij Mediterranean Shipping Company (MSC), die eerder dit jaar de eerste grote scheepvaartgroep werd die op aangeven van mariene biologen zijn routes in de Middellandse Zee en rond Sri Lanka heeft verlegd.

“Wij zijn ervan overtuigd dat de commerciële scheepvaarti een belangrijke functie kan opnemen om aanvaringen met walvissen te vermijden”,  beklemtoont Stefania Lallai, vice-president duurzaamheid bij MSC Mediterranean Shipping Company. “Door het vermijden van risicovolle zones, kan de rederij een bijdrage leveren aan de bescherming van het mariene leven en het behoud van de ecosystemen.”

“Het is van essentieel belang dat rond deze problematiek een groter bewustzijn groeit. Daarbij moet een optimale samenwerking tussen de industrie, de wetenschap, het maatschappelijk middenveld en de autoriteiten worden aangemoedigd. De bescherming van walvissen tegen aanvaringen met schepen is immers een collectief streven.”

De International Chamber of Shipping (ICS) wijst daarnaast ook op de problematiek van het lawaai dat door de scheepsmotoren onder water wordt veroorzaakt en ook op de zeezoogdieren een negatieve invloed heeft. De geluidshinder kan immers het navigatievermogen van de walvissen verstoren.

“Daardoor wordt het voor de dieren moeilijker voedsel te vinden of onderling te communiceren”, voert Guy Platten, secretaris van de internationale scheepvaartorganisatie, aan. “Het verlagen van de snelheid van de schepen vermindert niet alleen het risico op aanvaringen, maar heeft tevens een gunstig effect op de geluidsniveaus onder water.”

“Walvissen zijn een bijzonder kwetsbare en bedreigde diersoort”, zegt Guy Platten. “De oceaan is hun thuis en we moeten ervoor zorgen dat de internationale scheepvaart met hun aanwezigheid rekening houdt.”

“Het is positief vast te stellen dat onze leden met natuurorganisaties samenwerken aan initiatieven die dit ernstige probleem aanpakken. Er kunnen echter nog altijd meer acties worden opgezet. Daarom werken wij met andere belanghebbenden samen aan een herziening van de maritieme richtlijnen.”

Whale Safe

Ook technologie kan helpen om het probleem van dreigende aanvaringen tussen schepen en walvissen aan te pakken. Wetenschappers van het Benioff Ocean Initiative hebben daarvoor het platform Whale Safe opgezet. Het systeem is gebaseerd op boeien die in de oceaan worden uitgezet om de aanwezigheid van walvissen in de omgeving vast te stellen.

Het instrument registreert ook de activiteit en de snelheid van schepen in de buurt. De verzamelde data worden vervolgens per satelliet overgemaakt aan wetenschappers, die de informatie moeten analyseren en vervolgens aan de rederijen adviezen dienen te verstrekken.

“Whale Safe levert nagenoeg realtime informatie over de bewegingen van walvissen in de buurt”, merken de ontwikkelaars op. Het platform is al enkele tijd operationeel in de omgeving van de havens in Zuid-Californië, maar is recent met succes ook naar de San Francisco Bay uitgebreid.

Dit maakt volgens de initiatiefnemers duidelijk dat het systeem ook elders in de Verenigde Staten en de wereld kan worden opgezet. De ontwikkelaars merken dan ook op dat er plannen zijn om Whale Safe eveneens in andere risicovolle gebieden – zoals Sri Lanka, Chili, Griekenland en de Canarische Eilanden – op te starten.