Het kleine emiraat Qatar weerstaat al zeventien maanden aan de druk van zijn grote buur Saudi-Arabië. Dat heeft het land vooral te danken aan zijn gigantische gasinkomsten en de flexibiliteit van de internationale markten voor consumptieproducten. Dat schrijft Yves Bourdillon, redacteur bij de Franse krant Les Echos. In Qatar wordt inmiddels geopperd dat het Saudische embargo voor het emiraat vooral positieve gevolgen heeft gehad.
In juni vorig jaar voerde Saudi-Arabië – samen met Egypte, Bahrein en Abu Dhabi – economische sancties in tegen Qatar, dat er onder meer van beticht werd het terrorisme te ondersteunen. Saudi-Arabië wou daarbij de handelsroutes van Qatar over het land, de zee en de lucht afsluiten.
Aanvoerlijnen
Tot een volledige blokkade kwam het echter niet, want het Saudische leger probeerde geen vliegtuigen of schepen uit onder meer Turkije, Iran of Europa te beletten Qatar te onderscheppen. Die aanvoerlijnen hebben ervoor gezorgd dat Qatar, met een onderbreking van enkele dagen, al snel in staat was goederen in te slaan die voordien nagenoeg exclusief vanuit Saudi-Arabië werden geleverd.
Over het vasteland heeft Qatar slechts met één route over de gedeelde grens met Saudi-Arabië een verbinding met de buitenwereld. Het emiraat moest dus alternatieve trajecten zoeken om de blokkade te kunnen weerstaan.
“Het kostte ons twee maanden om nieuwe zakelijke en logistieke kanalen te installeren,” zegt Aziz Ahmed Aluthman, Qatarees staatssecreatis van economische zaken. Consumptieproducten komen nu rechtstreeks uit de Maghreb, Europa, Turkije, Iran of India. Opvallend was ook een spectaculaire luchtbrug die werd ingezet om vierduizend Australische melkkoeien te importeren.
Volgens Qatar werden vooral de Saudische groothandelaars het grootste slachtoffer van de blokkade. De prijzen in de supermarkten van Doha, de hoofdstad van Qatar, kunnen vergeleken worden met tarieven die in Europa worden gehanteerd. Het emiraat kon ook rekenen van zijn haven Port Hammad, die kort voor de invoering van het embargo in gebruik werd genomen.
Verder werd gestart met de subsidiëring van het lokale bedrijfsleven, maar ook werden initiatieven genomen om buitenlandse investeerders aan te trekken. Deze buitenlandse partijen hoeven voor hun activiteiten in Qatar niet langer een samenwerkingsverband op te zetten waarin een lokale partner een belang van minstens 51 procent heeft.
Voetbalstadions
“Het emiraat kon ook profiteren van het feit dat zijn volledige export en tweederde van zijn bruto binnenlandse bron afkomstig zijn uit de gaswinning,” aldus Yves Bourdillon. “Abu Dhabi heeft zijn embargo zelfs versoepeld om Qatarees gas te kunnen blijven importeren.”
Daarnaast is er ook nog de constructie van acht nieuwe stadions voor het wereldkampioenschap voetbal dat Qatar over vier jaar organiseert. Het emiraat werkt tevens verder aan de verdere uitbouw van zijn zakenwijken, al erkennen lokale zakenlui dat die gebieden relatief dunbevolkt blijven, waardoor voor een mogelijke zeepbel zou moeten worden gevreesd.
“Vooral financieel werd Qatar door het embargo getroffen,” zegt Les Echos nog. “Na de invoering van de sancties werd bij Qatarese banken op één week tijd een bedrag van 20 miljard dollar weggehaald. Daardoor werd het emiraat gedwongen om een gedeelte van zijn eigen investeringen in het buitenland te repatriëren.”
Het Qatarese ministerie van buitenlandse zaken merkt op dat het emiraat door een embargo een grotere openheid naar de rest van de wereld heeft gecreëerd. Onder meer het visumbeleid werd gevoelig versoepeld.
Aziz Ahmed Aluthman zegt echter dat de crisis vooral de werking van de Gulf Cooperation Council (GCC), een samenwerkingsverband waarin alle landen uit de regio zijn betrokken, heeft verstoord.
