Nog dit jaar opent de haven van Rotterdam de eerste offshore melkveehouderij ter wereld. Bedoeling is om de stad te helpen een groter deel van haar voedselconsumptie duurzaam te produceren. De drijvende boerderij is een initiatief van het vastgoedbedrijf Beladon, dat de offshore installatie midden in de Merwedehaven heeft gebouwd.

Het platform zal plaats bieden aan veertig koeien, die door robots zullen worden gemolken. De boerderij zal drie verdiepingen tellen en is in de bodem van de haven verankerd. Geraamd wordt dat de productie ongeveer achthonderd liter melk per dag zou kunnen bedragen.

Orkaan

“Bebouwde stedelijke gebieden lijken misschien niet de meest voor de hand liggende locaties voor een boerderij,” zegt Simon Fry, technologie-verslaggever voor BBC News. “Anderzijds is het vanuit duurzaam standpunt zinvol om te streven naar een kleinere afstand die het voedsel aflegt tussen producent en consument, aangezien de vervuiling door transport kan worden beperkt.”

Peter van Wingerden, een ingenieur bij Beladon, kwam zes jaar geleden op het idee voor het concept toen hij in New York werkte aan de ontwikkeling van een project met drijvende woningen aan de Hudson. Terwijl van Wingerden in New York was, sloeg de orkaan Sandy toe. De ingenieur zag hoe de straten van de stad onderliepen en de transportnetwerken verlamd raakte.

“Binnen twee dagen bleek het nagenoeg onmogelijk om in de winkels nog verse producten te vinden,” getuigt van Wingerden. “Op dat ogenblik besefte ik de noodzaak om voedsel zo dicht mogelijk bij de consument te produceren. Met de toenemende vraag naar gezond voedsel, een snel groeiende verstedelijking en de klimaatverandering kunnen we niet langer vertrouwen op de systemen van voedselproductie uit het verleden.”

Ondanks de aanvankelijke scepsis over de mogelijke geluidshinder en geurproblemen, stelde het Havenbedrijf Rotterdam aan Beladon de ruimte ter beschikking om een prototype te bouwen. “Met veertig koeien zou de onderneming break-even moeten kunnen functioneren,” zeggen de initiatiefnemers.

“De boerderij streeft er ook naar een maximaal hergebruik en recyclage. De koeien worden gevoed door afvalproducten uit de voedingsmiddelenindustrie van Rotterdam. De voorraden worden geleverd in elektrische trucks. De boerderij zal ook zijn eigen dierenvoer verbouwen. Het project zal zelfs een deel van zijn eigen energie genereren, want de installatie wordt met zonnepanelen uitgerust.”

Azië

De boerderij zal de melk en yoghurt ter plaatse verwerken en vervolgens in Rotterdam verkopen. Het bedrijf zal ook de eigen koeienmest verwerkt en verkopen.

Van Wingerden kijkt ook naar mogelijkheden om in eigen land, maar ook in Azië, nog andere drijvende boerderijen te bouwen “Een gezonde, voldoende voedselproductie is de sleutel tot een betere en veiligere wereld,” zegt hij.

Ook Fenton Beed, teamleider bij de Food and Agriculture Organisation (FAO) van de Verenigde Naties, vindt stadsboerderijen nuttig, aangezien ze minder water, kunstmest en pesticiden gebruiken dan conventionele productiesystemen.

Hij waarschuwt echter dat de beschikbare ruimte mogelijk onvoldoende zal blijken om volgende voedsel te produceren voor de toekomstige stedelijke bevolking van de wereld. Ook verwijst Beed naar belangrijke investeringen die moeten worden gedaan om dergelijke initiatieven in praktijk om te zetten.

“Tenzij voldoende maatregelen worden genomen, dreigt deze technologie te zullen worden gereserveerd voor kapitaalkrachtiger partijen,” aldus de teamleider.

Ook elders in de wereld wordt door bedrijven in vergelijkbare projecten, zoals verticale boerderijen, geïnvesteerd.