Gepubliceerd: 1 november 2025
Update: 3 november 2025

Een herwaardering van goud verwijst naar het officieel verhogen van de boekwaarde van de Amerikaanse goudreserves, die momenteel gewaardeerd worden op een verouderde prijs van 42,22 dollar per ounce (vastgesteld in 1973 via de Par Value Modification Act), terwijl de marktprijs in 2025 schommelt rond 4.000 dollar per ounce.

De VS bezitten ongeveer 8.133,5 ton goud, voornamelijk opgeslagen in Fort Knox en andere federale faciliteiten, wat bij een waardering aan marktprijs een waarde van bijna 1,05 biljoen dollar oplevert – een stijging van meer dan 95 keer ten opzichte van de officiële boekwaarde van circa 11 miljard dollar (42 dollar per ounce).

Dit idee wint aan tractie te midden van de exploderende staatsschuld van 37 biljoen dollar (oktober 2025), met discussies over het gebruik van deze ‘winst’ om schuld af te lossen zonder belastingen te verhogen of geld bij te drukken.

Het is geïnspireerd op historische precedenten, maar experts waarschuwen voor risico’s zoals inflatie en marktdestabilisatie.

Historische context en lessen uit 1934

De meest relevante historische parallel is de Gold Reserve Act van 1934 onder president Franklin D. Roosevelt. Tijdens de Grote Depressie verboden de VS privébezit van goud en verhoogde de officiële prijs van 20,67 dollar naar 35 dollar per ounce, een devaluatie van de dollar met ongeveer 40 procent. Dit leidde tot:

• Economische stimulans: De geldhoeveelheid nam toe, deflatie werd omgekeerd, en prijzen stegen, wat de economie een boost gaf door hogere exporten en binnenlandse activiteit.
• Schuldreductie: De reële waarde van de staatsschuld daalde omdat schulden in nominale dollars werden betaald met een goedkopere munt. Dit ‘wiste’ effectief miljarden aan schuld weg zonder directe faillissementen.
• Gevolgen: Het veroorzaakte inflatie (maar gecontroleerd), versterkte de centrale bankbalans, en verschafte liquiditeit voor New Deal-programma’s. Echter, het leidde tot internationale spanningen, aangezien buitenlandse goudbezitters waarde verloren, en het markeerde het einde van de goudstandaard.

Vergelijkbare revaluaties in andere landen (bijv. Italië in 2000 of Duitsland in de jaren 1970) tonen aan dat dit een eenmalige fiscale injectie biedt, maar geen structurele oplossing voor schulden. Een recente Fed-studie uit 2025 analyseert internationale ervaringen en concludeert dat revaluaties gemiddeld 3 procent van het bbp opleveren, maar vaak leiden tot hogere inflatie en geen langdurige schuldverlichting.

Potentiële scenario’s voor een hedendaagse revaluatie

Experts speculeren over verschillende niveaus van revaluatie, afhankelijk van de marktprijs en beleidsdoelen:

• Bij huidige marktprijs (3.400 dollar per ounce): Dit zou een ‘winst’ van circa 990 miljard dollar genereren, wat de Treasury General Account (TGA) zou versterken en een deel van de schuld kan worden afbetaald.
• Naar 5.000 dollar per ounce: Een conservatief scenario, resulterend in ongeveer 1,3 biljoen dollar aan boekwinst, potentieel gebruikt voor schuldreductie of een Bitcoin-reserve, zoals gesuggereerd in discussies rond Trump.
• Naar 10.000-15.000 dollar per ounce: Meer ambitieus, met winsten van 2,6 tot 3,9 biljoen dollar, wat een significant deel van de schuld van 37 biljoen dollar zou dekken. Dit wordt gezien als een ‘nucleaire optie’ door analisten zoals Jamie Dimon, die goudprijzen tot 10.000 dollar voorspelt. Peter Schiff gaat zelfs verder met voorspellingen tot 100.000 dollar per ounce in extreme scenario’s.

Deze revaluatie zou geen goudverkoop vereisen; het is puur een boekhoudkundige aanpassing die de balans versterkt.

Echter, als goud verkocht wordt om schuld af te lossen, zou dit de marktprijzen doen kelderen (mogelijk 20-50 procent), wat nefast is voor goudmijners en investeerders.

Impact op de Amerikaanse staatsschuld en economie

• Directe schuldreductie: De gegenereerde ‘winst’ zou rechtstreeks naar de Treasury vloeien (mogelijk 1-3 biljoen dollar), die obligaties kan terugkopen wat bijgevolg de rentelasten zou verlagen (momenteel 1 biljoen dollar per jaar). Dit vermindert de afhankelijkheid van buitenlandse crediteuren (bijv. China en Japan, die 2,14 biljoen dollar aan langlopende Treasuries bezitten).
• Inflatie en monetaire effecten: Het equivalent van geldcreatie zonder QE, kan leiden tot hogere inflatie (zoals in 1934), maar ook tot lagere obligatierentes als de solvabiliteit verbetert. Het zou de dollar devalueren, wat exporten stimuleert maar importen duurder maakt.
• Markt- en geopolitieke risico’s: Verlies van vertrouwen in de dollar als reservemunt, verschuiving naar alternatieven zoals euro of yuan. Goudbezitters winnen, maar papiergeld verliest aan koopkracht. Link met crypto: Sommigen zien revaluatie als stap naar een goud-backed stablecoin of Bitcoin-reserve om schuld te ‘resetten’.

Realisme: Hoogst haalbaar via executive order, maar vereist Congres-goedkeuring voor schuldgebruik. Fed-econoom Colin Weiss benadrukt dat het slechts beperkte, eenmalige verlichting biedt. Recente discussies op X linken het aan Trumps beleid, met waarschuwingen voor hyperinflatie als het niet lukt.

Gevolgen voor Europa

Europa zou zowel kansen als uitdagingen ervaren:

• Voordelen: Europese centrale banken (ECB, Bundesbank) houden grote goudreserves (bijv. Duitsland: 3.352 ton). Een VS-revaluatie zou een kettingreactie triggeren, met Europese herwaarderingen die balansen versterken en schuldverlichting bieden in landen als Italië (3,5 biljoen dollar schuld).
• Nadelen: Een dollar-devaluatie zou de euro versterken, exporten schaden (bijv. Duitse auto’s), en inflatie importeren via hogere importprijzen. Europese banken met VS-schulden riskeren verliezen; een globale ‘goudreset’ zou volatiliteit veroorzaken in markten en handel. BRICS-landen zouden versneld de-dollariseren, wat EU-handel compliceert. Over het geheel zou dit de focus op goud als ‘safe haven’ vergroten, maar ook geopolitieke spanningen aanwakkeren.

De mogelijke Amerikaanse herwaardering van goud zou niet alleen de VS, maar ook Europa in beweging brengen. Voor de eurolanden met goudvoorraden zoals België, Nederland en Frankrijk kan dit een aanzienlijke boekhoudkundige meevaller opleveren. Volgens recente ramingen zou een herwaardering naar 4.000 dollar per ounce de centrale banken van deze drie landen samen ruim 390 miljard euro aan potentiële winst opleveren: ongeveer 29 miljard voor België (4,5 procent van het bbp), 79 miljard voor Nederland (7 procent) en 313 miljard voor Frankrijk (10 procent). Daarmee zouden hun balansen versterkt en begrotingstekorten tijdelijk verlicht kunnen worden.

Toch dreigen tegelijk serieuze bijeffecten. Een daling van de dollar met 30 à 40 procent zou de euro fors doen stijgen, waardoor exportgerichte sectoren – van de Belgische chemie tot de Nederlandse machinebouw en de Franse luchtvaartindustrie – miljarden aan omzet kunnen verliezen. Ook Europese beleggingen in Amerikaanse staatsobligaties (met name in België en Frankrijk, samen meer dan 300 miljard dollar) zouden in waarde dalen.

Economisch analisten benadrukken dat de ECB een coördinerende rol moet spelen om de gevolgen te dempen en te zorgen dat een Europese goudherwaardering in lijn verloopt met de Amerikaanse. Zonder Europees kader dreigen de voordelen – sterkere centrale bankbalansen en tijdelijke schuldverlichting – overschaduwd te worden door nadelen zoals inflatie-import via duurdere energie en grondstoffen, en een versnelling van de de-dollarisatie door BRICS-landen. De netto-impact kan op middellange termijn positief zijn, mits de overheid van de gelegenheid gebruik zou maken en tijdig de juiste beslissingen zou nemen om orde op zaken te stellen in het financieel beleid van het land. Als de overheden er niet in slagen om de juiste conclusies te trekken, zal deze operatie, net als in de VS, hooguit een eenmalige financiële adempauze bieden, maar geen structurele schuldoplossing.

(1 USD = 0,868 EUR)