De Amerikaanse viroloog Anthony Fauci zegt in een gesprek met Newsweek US dat het Witte Huis er niet in zal slagen om tegen de verkiezingsdag in november een vaccin tegen COVID-19 vervroegd uit te rollen. 

Anthony Fauci, de immunoloog die Donald Trump bijstaat in de coronacrisis, heeft ervaring met crisissen en de politieke onrust die er doorgaans mee gepaard gaat. De bekendste Amerikaanse corona-expert is sinds 1984 hoofd van het National Institute of Allergy and Infectious Diseases en heeft dus mee AIDS en Ebola bevochten. Nu zit hij opgescheept met een president die flirt met de idee om de uitrol te forceren van een COVID-19-vaccin, nog voor de verkiezingen op 3 november. 

In een interview met Newsweek US is Fauci karakteristiek openhartig: een presidentieel decreet om de goedkeuring van een vaccin te forceren ‘zal publiekelijk worden getorpedeerd door de mensen die begrijpen wat er nodig is om een vaccin veilig en doeltreffend te verklaren’, zegt hij. ‘Het zou een publieke schande zijn.’ 

Zal de politieke druk om een vaccin vervroegd uit te rollen de huidige inspanningen schaden?

Fauci: ‘Laten we dit denkbeeldige scenario nemen, waar plotseling iemand van het Witte Huis de Food and Drug Administration-commissaris oproept en zegt dat ze dit vaccin nu willen hebben: ‘Doe het, of ik ontsla je’. Als dat gebeurt, wordt dat zo publiekelijk opgeblazen. Het lijkt ondenkbaar.’ 

‘Er zijn controles in dat proces die het voor de politiek erg moeilijk maken om invloed uit te oefenen op de vraag of een vaccin wordt goedgekeurd voor gebruik voordat is aangetoond dat het echt veilig en effectief is. De verzameling en de analyse van gegevens is onpartijdig. Een onafhankelijke groep, de Data and Safety Monitoring Board, is betrokken bij elk klinisch onderzoek waar National Institutes of Health (NIH)-vingerafdrukken op staan. En dan heb je nog de wetenschappelijke gemeenschap, waar ik en Francis Collins, de directeur van het NIH, deel van uitmaken. We zijn niet verlegen geweest om ons uit te spreken over wat het betekent om te vroeg aan Emergency Use Authorization te doen.’ 

Bent u bang dat de politiek de anti-vaxxers een duwtje in de rug zal geven?

‘Oh, ja. Natuurlijk, de verklaringen van het Witte Huis dat de FDA een ‘Deep State’ is; de FDA die een noodtoestemming geeft voor het gebruik van hydroxychloroquine en deze vervolgens terugtrekt; de president die duidelijk gunstig staat tegenover hydroxychloroquine en ik die er expliciet tegen is. Al deze dingen voeden duidelijk mensen die een probleem hebben met vaccins.’

Zijn er voorlopige gegevens van het Moderna-vaccinonderzoek?

‘Niets op dit moment. Moderna is nog steeds vrijwilligers aan het recruteren, en de meeste van hen hebben nog niet eens de tweede dosis gekregen. Tegen eind september, zullen we waarschijnlijk een gevoel krijgen voor waar we zijn.’

U kan niet weten hoe lang het proces zal duren?

‘Als je me zou vragen om een pronostiek dan zou ik zeggen dat het waarschijnlijk november of december zal zijn.’

Hoe groot is de kans dat het Moderna-vaccin zal werken?

‘Als je kijkt naar de fase I studie, die slechts een kleine studie met 45 mensen was, dan zie je dat het vaccin neutraliserende antilichamen opwekte en dat op een robuust niveau, gelijkaardig aan of beter dan wat je ziet bij een natuurlijke infectie. Historisch gezien is dat een goed teken. Ik zou denken dat het ongeveer voor 70 tot 75 procent doeltreffend zal zijn, maar dat is een pure gok.’

Wat zeg je tegen mensen die geen vaccin nemen dat maar driekwart van de tijd werkt? 

‘Elke graad van bescherming is beter dan geen graad van bescherming.’

Zullen we in 2021 nog steeds maskers dragen en aan social distancing doen? 

‘We zullen dit op zijn minst tot ver in 2021 doen. Tegen juni of juli 2021 kan het grootste deel van de bevolking gevaccineerd zijn. Halverwege 2021, In de zomer en de herfst, voorspel ik dat we een zekere mate van normalisering zullen benaderen – niet helemaal, want er zal nog steeds een of ander coronavirus in omloop zijn. Maar het zal niet iets zijn dat de maatschappij immobiliseert zoals dat vandaag het geval is.’

Journalist Bob Woodward zegt dat de president de ernst van de pandemie in het voorjaar opzettelijk heeft onderschat. Wat denk je hiervan?

‘Terwijl dat aan de gang was, zeiden ik en mijn collega’s hoe het echt was. Ik luidde de alarmbel over de verspreiding van het virus en over andere zaken. In de mate dat mensen me vertrouwden en naar me luisterden, staat het buiten kijf dat we toen zeiden dat het heel serieus was.’

Maar Trump heeft een grotere preekstoel dan de uwe. 

‘Ja. Het is jammer dat dat is gebeurd.’