Heel opvallend dit weekend: terwijl Georges-Louis Bouchez (MR) de hand alweer uitsteekt, en luidop droomt van een “nieuwe Zweedse as”, mét N-VA dus federaal erin, wijst de N-VA dat aanbod brutaal af. Op een eigen familiedag zette Bart De Wever (N-VA) nog eens heel hard in op het communautaire, waarbij hij met de PS een deal wil, om meteen opnieuw ook zijn plan voor een ‘minikabinet’ nog eens van onder het stof te halen. De dynamiek tussen N-VA en MR is ondertussen wel interessant om te volgen, onder de waterlijn. “Bouchez zit intern zwaar in het verweer, dreigt overal uit te vallen. Hij wil een ‘levenslijn’ via de N-VA, zoals Charles Michel die ooit maakte. Maar hij krijgt telkens het deksel op z’n neus. En dat terwijl Sophie Wilmès (MR) ook nadrukkelijk probeert om de lijn met N-VA open te krijgen, om zo Bouchez nog meer in het defensief te duwen”, zo zegt een insider bij de MR. Bij de N-VA halen ze de schouders op: niemand aan de top vertrouwt Bouchez, maar evenmin vertrouwt men Wilmès. “Daar zou je goed gek voor moeten zijn”, zo zegt een topper.

In het nieuws: De MR houdt groots partijmoment aan de Lacs de l’Eau d’Heure, maar intern heerst toch onrust: zijn zij er na ’24 nog bij?

De details: Alweer trekt Bouchez dan naar de Vlaamse tv-studio’s, om met de N-VA te communiceren. Hij kan echt niet anders.

• “Drink wel voldoende water en smeer u zeker goed in. Ik zou niet willen dat u morgen rood wakker wordt. Want dat is slecht voor uw gezondheid en voor die van ons allemaal.” De Wever kreeg de lachers meteen op de hand, tijdens zijn speech op de zonovergoten familiedag van N-VA in Plopsaland.
• De N-VA-voorzitter had er 10.000 partijgenoten bijeengebracht, de tickets waren in no time de deur uitgegaan, de obligate foto’s van de partijtop, gezamenlijk op een attractie waren al genomen: zij aan zij zaten Zuhal Demir (N-VA), Matthias Diependaele (N-VA), De Wever, Ben Weyts (N-VA) en Jan Jambon (N-VA) op de ‘Grote Golf’, een draaiend verticaal rad.
• De Wever hield het onder de loden zon wijselijk kort in z’n speech. Maar de accenten vielen wel op: hoewel hij helemaal geflankeerd was door z’n Vlaamse ministers, op die ‘Grote Golf’, ging het uitsluitend over het federale, en de aanval die de N-VA daar wil inzetten. Alsof het in juni ’24 ook echt ‘de laatste keer’ wordt.
  • “De ontknoping van het N-VA-verhaal ligt binnen handbereik. Federaal lukt er niets meer. België dendert stuurloos naar de financiële afgrond”, zo stelde De Wever met veel gevoel voor drama.
  • “We hebben met België onderhand de bodem in zicht. En elke Vlaamse partij weet dat. Toen deze week op het partijvoorzittersdebat van Voka werd gevraagd of er een Vivaldi 2 moet komen, schoten er zeven handen om ter snelst naar de rode knop“, zo hamerde De Wever nog eens op dat penibele moment voor de Vivaldisten die avond.
  • “Niemand wil nog geassocieerd worden met het wanbeleid van Vivaldi, zelfs de partij van de premier niet“, zo kreeg de faux pas van Tom Ongena (Open Vld) nog een sneer.
  • “Een dieptepunt is ook een keerpunt. Abraham Lincoln zei: “If given the truth, the people can be depended upon to meet any national crisis”. Als de waarheid duidelijk wordt gemaakt, kan op het volk gerekend worden om elke crisis het hoofd te bieden. Hier ligt dus voor ons de uitdaging en de enorme kans.”
  • “Als we er in slagen voldoende Vlamingen van deze waarheid te doordringen, dan ligt er volgend jaar een historische kans voor het grijpen“, zo zette hij de deur naar kritiek open over N-VA en “historische afspraken”.
  • “We beseffen maar al te goed dat veel Vlamingen zo gedegouteerd zijn dat ze helemaal dreigen af te haken van iedere constructieve stem. Vertrouwen vragen, is vandaag steil bergop fietsen. Maar ik zie daar niet tegen op. Flandriens zien daar niet tegen op”, zo verwees hij naar Vlaams Belang.
• Het is meteen een goede voorbode van de retoriek die De Wever de komende campagne zal hanteren: opnieuw een afspraak met de geschiedenis, en vooral met een nieuwe staatshervorming. Het communautaire dus, als absolute conditio sine qua non.
• En even veelzeggend: kopstuk Theo Francken (N-VA), in een gesprek met De Zondag, die het er expliciet bijzette: “Neen, we stappen niet zoals in 2014 nog in een regering zonder staatshervorming. Zet dat maar in het vet, zodat Bouchez het zeker gezien heeft.”

De essentie: Het is het publieke antwoord van de N-VA op de vele pogingen tot toenadering vanuit de MR. Die hebben een ‘levenslijn’ nodig.

• Bij de Franstalige liberalen afgelopen weekend ook hoogdagen: de partij kwam eerst met de fractie en daarna met de basis samen aan de oevers van het schilderachtige Lacs de l’Eau d’Heure, tegen de Franse grens in Henegouwen. Het leverde mooie beelden op voor de speeches, met het uitgestrekte water in de achtergrond.
• De waarheid is tegelijk dat er nogal wat zenuwachtigheid is in de rangen van de MR. De houding van voorzitter Bouchez, die zowat elke brug met collega-partijvoorzitters heeft opgeblazen, leidt ertoe dat de MR geïsoleerd staat. Zoals de kaarten nu liggen, zouden PS, Ecolo, Les Engagés en zelfs DéFI wel eens heel snel samen coalities kunnen maken, na 9 juni volgend jaar, voor Wallonië en Brussel. “Daar gaan wij helaas ook van uit”, zo is binnen MR te horen.
• Zo dreigt het scenario zich te herhalen van 2014, waar destijds diezelfde Paul Magnette (PS) toen besloot om de MR bij de deelstaatregeringen eruit te zwieren, tot woede van toenmalige MR-leider Charles Michel. Die stak toen de Rubicon over, en vormde een onuitgegeven federale coalitie, als tegenzet: als enige Franstalige partij ging hij in een centrumrechts met de N-VA. Het was toen dé levenslijn voor de MR: opnieuw macht, opnieuw kabinetten, en zelfs het premierschap voor Michel.
• De MR hoopt, niet eens in stilte, opnieuw op dat scenario. Dan handhaaft Bouchez de MR als ‘beleidspartij’, in plaats van op de hometrainer van de oppositie te belanden, wat hem mogelijks zijn eigen vel kost. “Ik verkies een alliantie van MR en N-VA“, zo orakelde Bouchez zondag nog eens op de Zevende Dag. “Vivaldi was nooit onze eerste keuze. Met de twee groene en de twee rode partijen, zijn er te veel linkse partijen in de federale regering.”
• De Wever reageerde in diezelfde uitzending onderkoeld: “Bouchez zwemt in een rode zee en probeert zich aan een Vlaamse boot vast te klampen. Ik heb niet hetzelfde perspectief. 70 à 80 procent van de mensen in Wallonië stemt links. Met die partijen moeten we een deal sluiten om niet meer samen te besturen. Dat is de enige structurele oplossing voor de Vlamingen én voor de Walen.”
• Het is een publiek geheim dat Bouchez al maandenlang probeert om de N-VA-partijtop te zien, met name de grote baas De Wever zelf. Overal in Vlaanderen waar hij kwam, strooide hij hints rond over “een discreet gesprek dat nodig is”. Maar hoe ‘nuttig’ is zo’n oefening voor de Antwerpse burgemeester, als ze enkel bedoeld is voor intern gebruik bij de MR, om de gemoederen te kalmeren? Van enige echte discretie is bij Bouchez nooit sprake.
• En even opvallend: terwijl Bouchez eigenlijk koudweg werd afgewezen door de N-VA-top, telkens opnieuw, ging ook iemand anders bij de MR aan de slag. Oud-premier en boegbeeld Sophie Wilmès opende een lijn, wat wel erg opvallend is gezien haar politiek verleden in de rand rond Brussel, waarbij ze zich altijd bijzonder anti-N-VA opstelde.
• “Maar Sophie wilde vooral aantonen dat zij wél kan wat Bouchez niet kan: politiek gewicht in de schaal werpen, deuren openen, en connecties maken op het hoogste niveau. Alleen, bij de N-VA hecht men ook aan haar niet al te veel geloofwaardigheid: daar zijn ze niet vergeten hoe Sophie hen in 2020 ook systematisch overal buitengehouden heeft, en van de N-VA niets moest weten“, zo duidt een insider bij de MR.
• Niets wijst er ondertussen op dat de N-VA van plan is om de MR enige levenslijn te gooien. “Als Bouchez met ons zaken wil doen, zal hij toch één woordje Nederlands moeten leren verteren: ‘Staatshervorming'”, zo is bij de Vlaams-nationalisten te horen.

The Big Picture: De strategie van N-VA na de verkiezingen, met een ‘minikabinet’ én tegelijk communautaire eisen, blijft tegelijk ook wel bijzonder complex.

• Is het pad van Bouchez richting verlengde machtsdeelname moeilijk aan het worden, dan is het ook voor de N-VA federaal ondertussen allerminst een evidentie. Opvallend genoeg herhaalde De Wever gisteren in de marge van zijn familiedag nog eens zijn pleidooi voor een zogenaamd ‘minikabinet’ of ‘kernregering’ vlak na de verkiezingen.
• Overigens is het jargon of de labeling van dit voorstel wat verwarrend, zeker als men ook nog de term ‘kernkabinet’ begint te gebruiken, voor dit concept. Dat ‘kernkabinet’ is sinds jaar en dag de naam voor de vergadering van de vicepremiers in de federale regering.
• In praktijk zou het daar ook wel op neerkomen: een regering met slechts een handvol ministers, waarbij men enkel de kabinetten van de vicepremiers invult, en dus met één minister per regering zou werken.
• Zo’n kabinet zou vrijwel meteen na de verkiezingen kunnen gevormd worden, met de grootste partijen vanuit de deelstaten, om enkel sociaal-economisch aan de slag te gaan, “op basis van KPI’s” of grote doelstellingen, en een begroting voor 2024 en 2025 te maken. Dat zou tenminste die jaren dan niet verloren laten gaan, op moment dat het begrotingstekort vanuit Europa enorm weegt. Tegelijk zouden dan parallel de onderhandelingen lopen “voor een staatshervorming in de diepte”, volgens de N-VA.
• De andere partijen wezen in het voorjaar, toen De Wever zijn idee voor het eerst lanceerde, al radicaal dat idee af. Voor Vivaldi begint meteen na 9 juni de periode van lopende zaken, en blijven de zeven partijen de facto de kabinetten bezetten en in zekere mate beleid maken. Bij voorgaande langdurige regeringsonderhandelingen bleek dat een bijzonder comfortabele situatie, voor de drie partijen die die luxepositie hadden van ministers in lopende zaken: cd&v, Open Vld en zeker de MR leefden maandenlang boven hun politieke stand.
• Gisteren schoot cd&v-voorzitter Sammy Mahdi alvast opnieuw het idee af, net zoals alle andere Vivaldi-partijen in mei vorig jaar.
• Vanuit het kernkabinet van Vivaldi vandaag klinken eveneens grote bedenkingen, ook praktisch:
  • “Men kan een eind meegaan in die denkpiste van De Wever: de N-VA meteen mee verantwoordelijkheid geven voor de begroting van ’25 en diegene die volgen.”
  • “Maar zelfs dan moet een mini-regeerakkoord, of “KPI’s” zoals hij dat noemt, toch onderhandeld worden? Dan wordt het wel aartsmoeilijk, want je gaat op één of andere manier toch met de PS al die moeilijke maatregelen moeten nemen?”
  • “Dat kan maar op één manier, door perspectief te geven met hervormingen op langere termijn. En dat regel je niet op twee weken.”
  • “Het zal meer dan 5 miljard zijn, die je volgend jaar moet dichtrijden. Moet je dat dan snijden in de uitgaven? En met de PS in dat minikabinet? Dat gaat toch niet? Dat is een structureel foute redenering.”
• Tegelijk merkt de goede verstaander ook wel op “dat De Wever dan wél plots in het grote onbekende zou springen”, met zo’n minikabinet. “Want hij gaat dan een sociaal-economisch programma uitonderhandelen eerst, zonder enige harde garantie op zijn staatshervorming, die later moet komen. Wat doet hij dan na 6 maanden of een jaar, als die er niet komt zoals hij wil? Trekt hij er dan weer uit zoals bij Marrakesh?“

Genoteerd: De aardbeving in Marokko domineert het nieuws, maar reddingsmedewerkers vanuit België kan niet omwille van “geen uitnodiging”.

• Een aardbeving van 6,8 op de schaal van Richter, met epicentrum 70 kilometer ten zuidwesten van Marrakech, zou volgens de VN zo’n 300.000 mensen getroffen hebben. Daarbij al meer dan 2.000 doden.
• Omdat in België een stevige Marokkaanse diaspora aanwezig is, met grote aanwezigheid in de Belgische politiek ook, was er heel het weekend stevige reactie: de federale regering maakte 5 miljoen euro noodhulp vrij, de Waalse regering 500.000 euro, Brussel en Vlaanderen samen nog 300.000 euro. Het Rode Kruis deed daar nog 200.000 euro bij. Overal worden ook inzamelacties opgezet.
• Opvallend wel: het B-fast-team werd op stand-by gehouden om reddingsoperaties te gaan uitvoeren bij de slachtoffers, maar Marokko laat maar met mondjesmaat buitenlandse hulp toe. De kritiek daar op de trage houding van de koning, die eerst ook in het buitenland zat, zwelt aan: Marokko is een erg autocratisch geleid land. Reddingsteams uit onder meer België en Nederland kregen nog geen groen licht, enkel teams uit Saoedi-Arabië, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten, Spanje en het VK kregen al toestemming.
• De diplomatieke relaties tussen België en Marokko zijn hoe dan ook complex: de Staatsveiligheid wees er in het verleden al meermaals op dat ‘inmenging’, onder meer via imams vanuit Marokko toch een gevoelige zaak is. Met het uitlekken van Qatargate werd de situatie niet beter: daarbij bleek dat de Marokkaanse overheid actief Europese Parlementsleden probeerde om te kopen met cash geld.
• Maar de Marokkaanse overheid is uiterst gevoelig voor kritiek daarover. Nadat minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) fors communiceerde over inmenging, gingen in Marokko de deuren dicht voor veel samenwerking.
• “Weet je nog toen Van Quickenborne de Grote Moskee in Brussel wou opkuisen? Hij liet daar de imam buitenzwieren, een man met goede connecties in Rabat. En wat is het gevolg? De regering krijgt geen criminele Marokkaan meer teruggestuurd”, zo benadrukte Theo Francken (N-VA) nog fijntjes dit weekend.
• Hetzelfde geldt voor het bijzonder gevoelige dossier van sans papiers: een pak Marokkanen verblijven illegaal in België, maar ook daar weigert Marokko veel bereidheid te tonen zijn onderdanen terug te nemen. Een bijzonder lastige situatie voor Vivaldi.

Op de agenda: Morgen verschijnt Dries Van Langenhove voor de rechter. Wat wordt de politieke ‘outfall’?

• Van Langenhove stapte in februari van dit jaar uit de fractie van Vlaams Belang in de Kamer, waar hij naar eigen zeggen ook al als ‘onafhankelijke’ zetelde. Dat laatste was de facto en de jure niet zo: hij werd door de diensten en het Kamerreglement gewoon als lid van het Vlaams Belang beschouwd.
• Maar zo bouwden Van Langenhove en het Vlaams Belang met kopman Tom Van Grieken wel meer afstand tussen elkaar, waardoor de partij uit het juridische vaarwater kan blijven waar het voormalige Kamerlid zich in bevindt. Vraag is in hoezeer het proces dat morgen van start gaat tegen hem ook zal afstralen op het Belang, waar hij in 2019 nog lijsttrekker van was in Vlaams-Brabant.
• De aanklacht is niet min voor de correctionele rechtbank: racisme, negationisme en wapenbezit. Hij wordt beschouwd als de ‘eindbaas’ van de extreemrechtse vereniging Schild & Vrienden en zo verantwoordelijk geacht voor de ontspoorde berichten in de Facebook- en discordgroep, vindt het gerecht.
• Van de 65.000 onderzochte berichten, is 1 op 10 beledigend, 1 op 100 zeer beledigend en 1 op 35 discriminerend, schrijft Het Laatste Nieuws. Alleen maar ‘memes’, allemaal om te lachen, vinden Dries Van Langenhove en zijn trawanten. Aanzetten tot haat, vindt het gerecht.
• Opvallend daarbij is de negationismeklacht. Het parket vond namelijk geen bewijzen waaruit blijkt dat Van Langenhove berichten plaatste die de holocaust ontkennen. Hij moet zich verantwoorden omdat hij “de eindverantwoordelijke was van al die groepen en dat hij geen enkele poging deed om de berichten te blokkeren”. Dat Van Langenhove de leider was, zorgde volgens het parket voor een sfeer van collectief fanatisme dat aanzette tot de verspreiding van de beelden. Een brede interpretatie dus, van die negationismewet, die altijd op gespannen voet heeft gestaan met het recht op vrije meningsuiting.
• Ook voor de wapenklacht heeft Van Langenhove een verklaring. Speurders vonden op de computer van Van Langenhove foto’s waarop hij pepperspray te koop aanbood. Volgens Van Langenhove was dit dan weer enkel om te testen of de Staatsveiligheid hem in de gaten hield.
• Van Langenhove riskeert in totaal wel 7 jaar cel. De racismeklacht kan Van Langenhove maximum een jaar cel kosten, idem voor de negationismeklacht. Voor het wapenbezit is ernstiger, dat kan tot 5 jaar zijn. 

Opvallend: Bpost schreeuwde van de daken dat ze voortaan “transparant” zouden worden. Maar bij het eerste grote dossier, het loon van CEO Chris Peeters, kan Audrey Hanard geen transparantie bieden.

• Er is onduidelijkheid over hoeveel precies Chris Peeters, de nieuwe CEO van Bpost, nu precies gaat verdienen. Het lijkt erop dat het bedrijf creatief omgaat met bonussen om zijn jaarverloning bij zijn vorige werkgever Elia, 1,35 miljoen euro in 2022, te benaderen.
• Maar het is opvallend hoe het bedrijf zich in bochten wringt, om daar net geen helderheid over te geven. Dat is vooral pijnlijk voor de voorzitter van Bpost, de consultant Audrey Hanard. Die herhaalde in zowat elke communicatie na de diepe crisis bij Bpost de noodzaak aan “transparantie” en een “nieuwe manier van de zaken aanpakken”. Dat blijkt in praktijk iets anders te worden.
• Want dankzij een langetermijnbonus zou de nieuwe CEO Chris Peeters dan toch nauwelijks moeten inbinden qua loon, melden Le Soir en De Standaard. Hij zou kunnen rekenen op een basissalaris van 585.000 euro en bonussen die de totale jaarvergoeding tot 1,2 miljoen euro doen stijgen.
• Die CEO-vergoeding bij Bpost is begrensd door het loonplafond voor overheidsbedrijven. Toenmalig Bpost-CEO Dirk Tirez, die eind vorig jaar, moest opstappen, verdiende voor zijn ruim 11 maanden in 2022 ongeveer 968.000 euro, waarvan 516.000 euro als basissalaris. Chris Peeters verdiende vorig jaar bij Elia 1,35 miljoen euro. “Moeten we nu geloven dat Peeters een immense paycut neemt om de uitdaging aan te nemen of uit patriottisme?“, was vorige week nog bij Bpost-watchers te horen.
• Het antwoord lijkt nee te zijn. Met een geschatte jaarvergoeding van 1,2 miljoen euro moet Peeters geen zwaar loonoffer brengen om Bpost te leiden, al zit een echte loonsverhoging er volgens de uitgelekte bedragen ook niet in. Zijn vergoeding zou gewoon in de buurt blijven van wat hij bij Elia verdiende. Bpost zelf geeft geen bedragen vrij, maar zegt dat de verloning van de nieuwe baas strookt met de afspraken die met de overheid gemaakt zijn en dat de langetermijnprikkels “marktconform” zijn.
• Headhunters en andere experts wijzen erop dat de CEO-bezoldiging van Bpost in internationaal opzicht aan de lage kant is voor een bedrijf van die grootte. Herna Verhagen, de CEO van PostNL, heeft een basissalaris van bijna 680.000 euro en verdiende over 2021 ruim 1,6 miljoen euro en over 2022 bijna 1,1 miljoen euro.

Opvallend: Marie Arena (PS) schreeuwt haar onschuld uit, en stelt dat ze nooit een affaire had met Antonio Panzeri, spilfiguur en spijtoptant in de hele zaak van Qatargate.

• De corruptiezaak ‘Qatargate’, waarbij de Qatari en Marokkaanse overheden met cash geld en andere cadeaus probeerden om Europese Parlementsleden te beïnvloeden, blijft woeden rond de PS.
• Eerst kwam hun Europees Parlementslid Marc Tarabella (PS) in zwaar water terecht, omdat de Italiaan Panzeri, een voormalig Europees Parlementslid die lobbyist was geworden, hem beschuldigde van corruptie. Panzeri en Tarabella waren goede vrienden, maar die eerste was gepakt door het Belgische gerecht, en werd spijtoptant, waarna hij zijn “vriend” aan de galg praatte. Bij Tarabella thuis werden zakken met geld gevonden, maar de PS’er blijft zijn onschuld uitschreeuwen.
• Maar ook het andere Europees Parlementslid, kopstuk Marie Arena, kwam in woelig water. Al heel snel werd duidelijk dat zij bijzonder close was met Panzeri, de twee wisselden bijzonder veel berichten en telefoontjes uit: volgens de speurders hadden beiden een relatie. Arena regelde bij diens arrestatie ook meteen een advocaat voor hem.
• Maar Panzeri praatte haar niet aan de galg, en de zoon van de onderzoeksrechter Michel Claise bleek ook een zakenpartner van de zoon van Arena. Toen dat lekte, werd Claise van het onderzoek gehaald, waarna het gerecht ook huiszoekingen deed bij Arena en haar zoon en daar liefst 280.000 euro in cash geld vond.
• Ondertussen heeft het gerecht wel nog altijd geen stappen ondernomen tegen Arena: geen beschuldiging, geen arrestatie, zelfs geen ondervraging. Maar de PS’er riep dit weekend Le Soir, Le Monde en La Libre bij haar, om haar te verdedigen.
• Daarbij stelt ze “niets te weten van die grote sommen geld bij haar zoon”. “Ik heb een principe: ik betrek mijn kinderen nooit bij mijn politieke zaken. Nooit, nooit. Geen vermenging van genres. Mijn kinderen hebben hun leven, ik heb het mijne. En we zijn allemaal verantwoordelijk voor wat we doen.” Ze heeft “geen enkel idee waar het geld vandaan komt, en wil het ook niet weten.”
• Over heel Qatargate is ze duidelijk: “Ik heb me aan het begin van de zaak uitgesproken en uitgelegd dat ik er niets mee te maken had. Tien maanden later kom ik met hetzelfde terug: ik heb niets met deze zaak te maken”, zo stelt ze.
• “Ik werd benaderd om de post van Speciale Vertegenwoordiger voor de Mensenrechten op Europees niveau te aanvaarden na mijn termijn als parlementslid. Helaas kan ik me vandaag, in de context van deze affaire, niet meer laten horen over de kwestie van de mensenrechten. Ik word er gek van”, zo bijt ze nog van zich af.
• Tenslotte haalt ze hard uit naar spijtoptant Panzeri. “Deze mensen hebben onze waarden vernietigd, de democratie aangevallen, als je ziet hoe het Parlement werd aangevallen over de Qatargate-affaire. Het is destructief, we staan aan de vooravond van verkiezingen…“
• En nog meer specifiek: “Panzeri is niet langer mijn vriend. Dat is heel duidelijk. Ik wil hem niet meer zien. Ik hoop hem nooit meer in mijn leven te zien.”
• Dat er sprake was van een amoureuze affaire tussen beiden, ontkent ze in alle toonaarden: “Als dat zo zou zijn, waarom moest de pers dan een selfie van mij en hem in Rome bewerken, om een derde figuur van de foto te snijden?”