Door de pandemie kwam er over de hele wereld abrupt een einde aan de migratie van geschoolde werkers. Zelfs landen die de besmettingen onder de knie konden houden, zullen hier nog een weerslag van voelen, zeggen economen.

Dankzij de coronacrisis kwam er vorig jaar een einde aan een volksverhuizing die al decennialang bezig was: de instroom van werkmigranten. Dat weten we uit cijfers die de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling in november publiceerde.

De jaarlijkse migratie van werknemers naar de rijkste landen in de wereld zakte in 2020 maar liefst met 30 procent. Voor landen zoals Australië en Nieuw-Zeeland, waar de grenzen bijna volledig dicht gingen tijdens de pandemie, was dat zelfs 70 tot 80 procent. Ook dit jaar ziet er het er niet veel beter uit. Verschillende landen zullen hun grenscontroles waarschijnlijk nog lang moeten verstrengen door het virus. Ook zal er wellicht binnenkort een coronatest moeten worden voorgelegd om bepaalde grenzen over te steken.

Australië voelt de gevolgen al

Vooral landen die traditioneel sterk leunen op migranten zullen de komende jaren onder de migratiestop lijden. In westerse landen werd de groei van de arbeidsmarkt en de vergrijzende bevolking altijd al ondersteund door een instroom van migranten. Australië kon haar bruto binnenlands product (bbp) bijvoorbeeld enkel dragen door haar hoge immigratiecijfers, zeggen economen. Weldra zal het land dan ook in de problemen komen.

Zelfs als de migratiecijfers tegen 2024 terugkeren naar het niveau van 2019, zullen er volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) 2 tot 2,8 procent minder actieve werkenden zijn in westerse landen. In Australië zal de bevolkingsgroei ook haar laagste punt bereiken sinds 1916, toen vele jonge Australiërs naar het front van de Eerste Wereldoorlog trokken.

Ook in landen als Canada, die net als Australië afhankelijk zijn van een sterke migratie, moet er dringend naar oplossingen gezocht worden. Canada wou zijn netto migratiecijfers tussen 2020 en 2022 optrekken met ongeveer 1 miljoen personen. Om de opstopping van de pandemie goed te maken, zal Canada nu elk jaar 400.000 migranten moeten aantrekken. En dat voor de komende drie jaar. Dat zou de grootste migratiebeweging zijn in de geschiedenis van Canada.

Demografische voorspellingen

Met deze nieuwe lage migratiecijfers zullen de vergrijsde populatiecijfers van Europese landen nog sterker beginnen dalen. Voor de pandemie groeide de Duitse bevolking bijvoorbeeld al met zo’n 150.000 mensen minder aan per jaar. De bevolkingsgroei van Italië kromp in 2019 al met meer dan 200.000 inwoners per jaar. De totale Duitse bevolking kan in 2020 misschien zelfs voor de eerste keer in tien jaar zijn afgenomen.

Wanneer de grenzen terug opengaan en migratie opnieuw van start kan gaan, zal het nog even duren voor die terug verloopt op het tempo van voor de coronacrisis. In België probeerde men het effect van de stop wel reeds te verzachten. Dit deed men door in juni asielzoekers al deels aan het werk te zetten. Hiervoor werden wel strikte maatregelen voorzien om de verspreiding van het virus tegen te gaan. België liet in de zomer, samen met andere Europese landen zoals Nederland en Noorwegen, ook verschillende migranten instromen. Zij werden binnengelaten via migrantencentra om zo de komende klap op te vangen.