In 2006 kwam een onderzoeksteam van de universiteit van Harvard tot een interessante conclusie. Nadat het Amerikaanse vliegverkeer in de dagen na 11 september 2001 volledig tot stilstand kwam, constateerde men dat ook het griepseizoen in het land vertraagde. De verspreiding van de griep bereikte pas opnieuw een piek nadat het vliegverkeer zijn normaal ritme had teruggevonden.

Het is moeilijk om een apparaat te ontwikkelen dat makkelijker virussen verspreidt dan een passagiersvliegtuig. De voorbije dagen werd het coronavirus covid-19 dan ook via luchtverkeer vanuit China naar andere landen getransporteerd. Er gaan dan ook stemmen op om passagiers die per vliegtuig reizen tot vaccinatie te verplichten.

Luchtverkeer beperkt zich niet tot de verspreiding van covid-19. Ook hepatitis A, de griep, de mazelen, tuberculose, difterie enzovoort gaan met hun dragers mee de lucht in. Alleen al in de VS nemen dagelijks 2,5 miljoen een vliegtuig, waar ze urenlang in elkaars gezelschap vertoeven, dezelfde lucht in- en uitademen en dezelfde toiletten gebruiken. Dat deze nauwe contacten ziektes verspreiden staat buiten kijf. Een passagier die besmet was met het SARS-virus besmette op dezelfde vlucht 16 andere passagiers.

Verplichte inenting?

Overheden denken er dan ook over na om passagiers in de toekomst verplicht te laten inenten tegen covid-19, op voorwaarde uiteraard dat eerst zo’n vaccin gevonden wordt. In de VS zou de regering zoiets kunnen afdwingen. Na 11 september 2001 werd in de Grondwet ingeschreven dat de federale regering verantwoordelijk is voor het reguleren van ‘de kanalen die handel tussen verschillende staten mogelijk maken’. Daaronder valt ook de luchtvaart.

Wat met de antivaxxers?

Dan is er het probleem van de antivaxxers, die om welke reden dan ook zich tegen vaccinaties in het algemeen verzetten. Dat leidde eerder dit jaar tot ware mazelenepidemieën in de staat Washington en in Oekraïne. Mazelen kunnen leiden tot een hersen- of longontsteking en men kan er wel degelijk aan doodgaan. In Europa vielen vorig jaar tientallen doden. En dat voor een ziekte die, door vaccinatie, in onze contreien zo goed als verdwenen was.

Amerikaanse rechtbanken hebben al beslist dat vaccinatie in het algemeen belang is. Ook Duitsland heeft een ontwerpwet klaar die ouders verplicht om hun kinderen te laten vaccineren tegen mazelen. In Frankrijk en Italië bestaan die verplichtingen al. In België wordt er voorlopig niet aan gedacht.

Luchthavens en vliegtuigen zijn de sleutel om de verspreiding van ziekten af te remmen. Nergens anders is de impact groter. Misschien vormt covid-19 de aanzet om bestaande vaccinatieverplichtingen uit te breiden.