Zakelijke vliegreizen kwamen wereldwijd tot stilstand door de lockdowns en werden vervangen door internationale videochats via apps als Zoom of Teams. Worden de nieuwe bedrijfsgewoontes straks permanent?

Acht weken het grote niets. Dat was volgens GBTA, de wereldwijde koepel van de zakenreisindustrie, de onthutsende balans van de sectoractiviteit in maart en april als gevolg van de corona-lockdowns.

• Bedrijven annuleerden zowel in de VS, Europa en Azië 94 tot 99 procent van hun zakelijke reizen
• De burgerluchtvaart kwam vrijwel tot stilstand. Alleen essentiële beroepen zoals hulpverleners en medewerkers van crisisbestrijdende overheidsorganisaties gingen de voorbije weken nog het vliegtuig op.
• Congressen en andere zakelijke evenementen waren eerder al geannuleerd of uitgesteld.

Razendsnelle digitale shift. In die acht weken vond bij bedrijven noodgedwongen een spectaculaire verschuiving naar online vergaderingen plaats. En er ontstond een nieuwe fenomeen: de virtuele beurs.

• Het aantal dagelijkse gebruikers van de video-app Zoom steeg van 200 miljoen op 1 april naar 300 miljoen op 21 april, of een stijging met 50 procent.
• Wellicht nog relevanter voor de zakelijke markt is de forse klim van Microsoft Teams: van 32 miljoen dagelijkse gebruikers voor de corona-lockdowns tot 75 miljoen eind april, of een stijging met 134 procent.
• In Azië wordt geëxperimenteerd met online congressen, met een beperkt aantal deelnemers die met hun smartphonecamera rondlopen en geïnteresseerden van thuis uit de verscheidene stands tonen. Binnenkort vindt ook de eerste virtuele beurs van België plaats, Virtual Industry Fair.

Druk van alle kanten. Naast de digitale verschuiving is om het verscheidene andere redenen onwaarschijnlijk dat zakenreizen hun vroegere volumes halen.

• Veel bedrijven zijn in besparingsmodus, of schrappen uit voorzorg zakenreizen en personeelevenementen, zoals Twitter.
• Sommige betrokken managers zullen zelf geen vragende partij zijn, uit schrik om besmet te raken met het virus of om de omslachtiger incheckprocedures op de luchthaven, mogelijk met coronatesten, te vermijden.
• Bedrijven schrappen zakelijke reizen om hun CO2-uitstoot te beperken.
• Het aanbod aan vluchten wordt ook kleiner, aangezien luchtvaartmaatschappijen massaal in hun bestemmingen snoeien.

Ten vroegste herstel in het najaar. Keert de markt van zakenreizen ooit nog terug naar zijn oude niveaus? Uit een enquête door GBTA bij zijn leden, onder meer luchtvaartmaatschappijen en hotelketens, blijkt dat de meningen binnen de sector zelf erg verdeeld zijn. Gevraagd naar de jobvooruitzichten, zeggen vier op de tien ondervraagden dat het ergste achter de rug is, terwijl een even grote groep vreest dat het huidige infarct van de sector nog maar het begin is.

Volgens Arne Sorenson, de CEO van hotelketen Marriott, wordt dit de volgorde van het herstel:

• In een eerste fase zullen zakelijke reizigers indien mogelijk hun auto nemen, in plaats van het vliegtuig. De reiziger is in de eigen auto, een omgeving die hij vertrouwt op het vlak van desinfectie, afgezonderd van onbekenden.
• Daarna zullen binnenlandse zakelijke vliegreizen herstellen. Dat geldt vooral voor grote homogene markten, zoals de VS en China.
• Pas in een laatste fase, en wellicht pas na een herneming van het toeristisch vliegverkeer, zal de markt voor buitenlandse zakenvluchten een comeback maken.

‘We hopen op een terugkeer van de zakelijke markt ergens in de herfst’, zegt Robert Isom, de nummer twee van American Airlines, in een videogesprek met GBTA. Hij blijft geloven in het belang van zakelijk contact in levende lijve. ‘De ‘backlog’ van je business, dat kan je met videoconferencing doen. Maar voor prospectie en het smeden van relaties met nieuwe klanten blijven persoonlijke ontmoetingen onontbeerlijk. De zakenlui willen terug het vliegtuig op, maar ze willen ook dat het veilig is. Twee maanden geleden gingen onze interne discussies nog over de menu’s in business class. Voortaan draait alles om veiligheid en comfort.’