In het nieuws: Vergunningen voor Japanse exporteurs.

• Vrijdag kondigde de Japanse minister van Economie, Handel en Industrie, Yasutoshi Nishimura, aan dat de export van apparatuur voor de productie van halfgeleiders aan nieuwe beperkingen zal worden onderworpen.
• Het belangrijkste (onuitgesproken) doel? De militaire opmars van China saboteren.

China in de vuurlinie

De details: De militaire ontwikkeling van vijanden afremmen.

• “We hebben met deze maatregelen geen bepaald land op het oog”, verzekerde Nishimura.
  • Tegelijkertijd gaf hij aan dat het doel is te voorkomen dat landen die een militaire bedreiging vormen toegang krijgen tot geavanceerde Japanse technologie.
  • Maar, hoewel de Japanse minister het land niet bij naam noemde, is het China dat het grootste slachtoffer van deze maatregel zal zijn, merkt de Financial Times op.
• De beperkingen zullen vanaf juli van kracht zijn. Vanaf dat moment zullen Japanse fabrikanten voor alle regio’s in de wereld speciale uitvoervergunningen moeten aanvragen. “We zullen elke aanvraag rigoureus onderzoeken of er vrees bestaat voor misbruik voor militaire doeleinden”, verklaarde Nishimura.

De context: Een tripartite.

• Japan staat met zijn ingrijpende beslissing niet alleen. Het land sluit zich aan bij een recente overeenkomst tussen de VS en Nederland, waar andere cruciale spelers in de productie van halfgeleiderapparatuur zijn gevestigd.
• Washington was de eerste om actie te ondernemen tegen Beijing, maar het wist dat alleen een gecoördineerde actie met zowel Den Haag als Tokio een echte impact op China kon hebben.
  • Na enige aarzeling sloot Nederland zich eerder deze maand aan bij de VS door beperkingen op de uitvoer naar China aan te kondigen.
  • Met de aankondiging van Japan op vrijdag krijgt de overeenkomst tussen de drie landen eindelijk vorm.

Toenemende spanningen tussen de grootste economieën ter wereld

De achtergrond: De Chinees-Japanse betrekkingen verslechteren.

• Zoals de Wall Street Journal opmerkt, is het niet de gewoonte van Japan om openlijk kritiek te hebben op China. En hoewel Tokio opnieuw zijn neutraliteit probeert uit te dragen door aan te kondigen dat het zich niet alleen op zijn Aziatische buurman richt, is het een belangrijk doelwit.
• De aankondiging maakt deel uit van een Japanse retoriek die steeds minder voorzichtig is tegenover een China waarvan de exponentiële militaire ontwikkeling alle buurlanden zorgen baart. Enkele maanden geleden beschreef de Japanse regering, in het kader van een mededeling over de verhoging van het defensiebudget, China als “de grootste strategische uitdaging, anders dan alles wat we ooit hebben gezien”.
• Beijing van zijn kant merkte op dat Tokio steeds stoutmoediger wordt… en zich dichter bij Washington positioneert.
  • Afgelopen januari hekelde de Chinese minister van Buitenlandse Zaken de “obsessie” van de VS en Japan “om China in toom te houden en te onderdrukken”.
• Op zaterdag brengt de Japanse minister van Buitenlandse Zaken Yoshimasa Hayashi een bezoek aan Beijing. Een primeur sinds december 2019.
  • Het doel van het bezoek is niet bekendgemaakt, maar het zal waarschijnlijk onder meer zijn om te onderhandelen over de vrijlating van een Japanse staatsburger die onlangs in China is gearresteerd op verdenking van spionage.
  • “China is een rechtsstaat. Buitenlandse onderdanen in China moeten de Chinese wetten respecteren. Zij die de wet overtreden en misdrijven plegen worden vervolgd”, aldus een woordvoerster van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken eerder deze week. “De afgelopen jaren zijn er verschillende soortgelijke gevallen geweest waarbij Japanse burgers betrokken waren. Japan moet zijn burgers beter disciplineren en tot de orde roepen.”

(fjc/ns)