Terwijl in Brussel wordt gedebatteerd over het Italiaanse budget, zet de Vijfsterrenbeweging ‘fake news’ in om de zaak verder op de spits te drijven.
De Italiaanse economie is in het derde kwartaal tot stilstand gekomen. Dat was sinds 2015 niet meer gebeurd. Zowel de binnenlandse vraag als de export lijken verlamd. De timing kon dus niet slechter voor de anti-establishmentregering Conte, die in een budgetgevecht is gewikkeld met de Europese Commissie.
Betaal dagelijks eens 146 miljoen euro rente op je staatsschuld
De vorige regering had een budgettekort van 0,8% beloofd, maar Rome wil dat nu verdriedubbelen tot 2,4%. Conte en co rekenden op economische groei om het tekort te financieren. Dat lijkt nu onhaalbaar.
Erger nog, het deficit dreigt verder uit te breiden en het land heeft nu al een staatsschuld van 140% van het bbp. In de eurozone doet enkel het immer noodlijdende Griekenland slechter, maar die economie is wel 10 kleiner dan de Italiaanse. Een land ook dat dagelijks 146 miljoen euro aan rente betaalt op openstaande leningen. Geen enkel G7-land – op de VS na – betaalt meer.
Waarom de Italiaanse economie net nu vertraagt, heeft een aantal redenen, maar kan vooral gezocht worden in de verzwakking van de economie in de eurozone, waar protectionisme de export vertraagt en ook de Duitse auto-industrie – een belangrijke klant voor Italiaanse producenten van componenten – worstelt met de nieuwe emmissietests. Rome kan nu enkel hopen op een ommekeer in de handelsoorlogen en een snel herstel binnen de Duitse autosector.
Het Mission Impossible van Italië
Minister van Financiën Giovanni Tria had nochtans vol ingezet op een economische groei van 1,5% in 2019, wat hem geld moest opleveren om een aantal cadeau’s aan de bevolking te financieren. Het gaat om een belastingverlaging die de inkomsten zal verlagen, terwijl de uitgaven zullen stijgen door de introductie van een basisinkomen en een verlaging van de pensioenleeftijd. Tria hoopt ook dat de economische groei in 2019 de staatsschuld wat kan reduceren.
Maar zijn schattingen werden door de eigen fiscale raad al veel te optimistisch genoemd. Tria staat nu voor een ‘mission impossible’ en de Italiaanse regering zou er goed aan doen haar prognoses en het budget wat in te tomen, om te vermijden dat de schulden en de rente om die schulden te herfinancieren verder uit de hand lopen.
De Maio: “Italië is een voorbeeld voor Europa”
Maar dat laatste lijkt niet te gaan gebeuren. Integendeel, de Italiaanse vice-premier Di Maio vindt dat budget net een voorbeeld voor Europa. Volgens hem moet er een einde worden gemaakt aan alle besparingen en moet Europa de weg van de VS opgaan, waar Trump door grote belastingverlagingen en een versoepeling van de regelgeving de economie opnieuw in overdrive heeft gebracht. [Hoe lang Trump dit kan volhouden is de vraag? De VS hebben meer dan 105 % overheidsschuld ten opzichte van het bruto binnenlands product (bbp) en een overheidstekort van bijna 4 %. Elke dag betalen de VS 1,5 miljard dollar rente op hun schulden, een bedrag dat snel zal oplopen tot 2 miljard.]
‘Fake news’
In Brussel wordt maandag opnieuw onderhandeld over het Italiaanse budget. Het spel wordt hard gespeeld, met ‘fake news’ in een hoofdrol. Zo circuleert op sociale media een filmpje waarin de Vijfsterrenbeweging van Di Maio uitspraken van Jeroen Dijsselbloem, de voormalige leider van de eurogroep, heeft gemanipuleerd.
In een interview dat hij op 18 oktober aan de Amerikaanse zakenzender CNBC gaf, zegt IJsselbloem dat de Italiaanse situatie zorgwekkend is (zie video onder). Hij voorspelt dat er een confrontatie zal komen met de Europese Commissie en verwacht dat een potentiële crisis voor een implosie zal zorgen in de Italiaanse bankensector, eerder dan een explosie die de ganse eurozone zal aantasten.
De Vijfsterrenbeweging (M5S) heeft de clip bewerkt en er de titel ‘Hier het plan van de vrienden van de Democratische Partij om Italië te straffen’ aan gegeven. In het filmpje zegt een voice over die dienst doet als Dijsselbloem dat er plannen zijn om schade toe te brengen aan de Italiaanse staatsobligaties opdat het land meer rente moet betalen op zijn schulden en dat ECB-voorzitter het bevel zal krijgen om de rente te verhogen.
Volgens de M5S gaat het niet om een manipulatie en werden Dijsselbloems uitspraken samengevat, niet gemanipuleerd. Hoeveel Italianen die dat filmpje zien passeren ook het origineel zullen opzoeken, zullen we nooit weten. Wel dat ‘fake news’ in de aanloop naar de Europese verkiezingen van mei volgende jaar wel degelijk een onderdeel is geworden van onze dagelijkse realiteit.
Lega hier, Lega daar, Lega overal
Europese verkiezingen waarin de Lega van vice-premier Matteo Salvini haar score volgens de laatste peilingen zou verdubbelen in vergelijking met 2013 en ook de M5S ruim 10% hoger zou gaan. Brussel staat dus nog voor een paar hete maanden.
