Op verschillende locaties in de regio Veneto, een gebied in het industriële noorden van Italië, hebben groepen van bedrijven initiatieven opgezet om de geboortecijfers bij de lokale bevolking weer op te drijven. De ondernemingen vrezen voor een gebrek een werknemers en hebben daarom een aantal projecten gestart die het koppels gemakkelijker moet maken om een professionele loopbaan en de opvoeding van kinderen te combineren.
“Italië verkeert in een acute demografische crisis”, weten de initiatiefnemers immers. “Het land telt per vrouw nog amper 1,2 kinderen. Dat is een van de laagste geboortecijfers van de hele wereld. Dat vormt een bedreiging voor de economie.”
Rekrutering
Veneto is gekenmerkt door een grote verzameling van familiebedrijven, die de ruggengraat van Italiaanse industriële structuur vormen. “Dit model dreigt echter steeds meer in het gedrang te raken”, zeggen de ondernemingen. “Er is niet alleen sprake van de globalisering en de goedkope concurrentie uit Azië, maar er zijn ook onvoldoende jonge mensen om de vacatures in te vullen.”
“De initiatieven om het geboortecijfer weer op te drijven, zijn dan ook uit zelfbehoud ingegeven”, erkent de onderneemster Ilenia Cappeller, de drijvende kracht achter een project dat in de gemeente Cartigliano de vergrijzing wil tegengaan. “Het is immers nagenoeg onmogelijk geworden om in de regio nog nieuwe arbeidskrachten te vinden.”
De demografische crisis betekent niet alleen een probleem voor de bedrijven. “Italië wordt al langer geconfronteerd met een zwakke groei en dat tempo zal zonder drastische maatregelen nog verder vertragen”, voeren diverse economen aan. “Op die manier zal het uiteindelijk onmogelijk worden om de pensioenen en sociale zekerheid te blijven financieren.”
Italië registreerde vorig jaar amper 399.431 geboorten. Daarmee moest voor het dertiende jaar een daling van het aantal borelingen worden gemeld. Het geboortecijfer is teruggevallen tot het laagste niveau sinds het land in het derde kwart van de negentiende eeuw werd opgericht.
Pensioenen
De Italiaanse bevolking kende vorig jaar een inkrimping met 253.000 mensen. “Aan dit tempo zal het land tegen het midden van dit decennium vijf miljoen minder inwoners tellen”, waarschuwt een rapport van Istat, het Italiaanse bureau voor de statistiek.
Redenen voor de dalende geboortecijfers zijn volgens expert een tekort aan werkzekerheid en een gebrek aan betaalbare kinderopvang. De budgetten van de sociale zekerheid gaan vooral naar pensioenen en de meeste banen bieden slechts tijdelijke contracten die geen enkele vorm van financiële stabiliteit garanderen.
Om het probleem te verhelpen bieden de bedrijven inmiddels werknemers bonussen aan bij de geboorte van kinderen, terwijl ook de oprichting van scholen wordt gefinancierd. Daarnaast wordt betaald ouderschapsverlof aangeboden. Ouders krijgen tevens uitzicht op flexibele arbeidstijden.
Een recent onderzoek van Confindustria, het Italiaanse verbond van ondernemingen, wees uit dat in het gebied ongeveer een vijfde van de bedrijven financiële hulp biedt aan werknemers met kinderen. Bij een kwart van de ondernemingen kunnen ouders tevens op flexibele werkuren beroep doen.
“De keuze is eenvoudig”, merkt Filiberto Zovico, hoofd van de economische denktank ItalyPost, op. “De bedrijven zijn verplicht om dit soort maatregelen te nemen, want anders zullen ze onherroepelijk uitsterven.”
(fjc)
